حذف فیلم “آشغال‌های دوست‌داشتنی” از جشنواره فیلم فجر و همچنین کنار گذاشتن فیلم “عصبانی نیستم” از داوری نهایی این جشنواره، نشان داد که فشار محافل سیاسی برای مقابله با روایت‌های متفاوت از حوادث سال ۱۳۸۸ به اندازه کافی قدرتمند است. علیرضا داد دبیر جشنواره فجر، درباره فیلم آشغال‌های دوست‌داشتنی گفته بود: “این فیلم برای نمایش ملاحظاتی دارد که فعلا مجال پرداختن به آن نیست،در صورت جمع‌بندی برای نمایش، آن را برای هیات انتخاب نمایش خواهیم داد و تعیین تکلیف می‌شود.” آن ملاحظات اما تغییری نکرد. از طرفی فیلم “عصبانی نیستم” به جشنواره رسید. اما احتمال جایزه گرفتن آن خشم اصولگرایان را برانگیخته بود. خبرگزاری فارس،در خبری با عنوان “شایعه اهدای سیمرغ به فیلم حامی فتنه در جشنواره انقلاب” درباره فیلم مزبور نوشته بود: “این فیلم که به دلیل محتوای آن مورد اعتراض برخی رسانه‌ها، نمایندگان مجلس و برخی متدینین قرار گرفته، در ۵ مورد کاندیدای دریافت سیمرغ شد که بر اساس شنیده‌ها قرار است امشب سیمرغ بگیرد.” این خبرگزاری تهدید کرده بود: “عنوان می‌شود که در صورت اهدای سیمرغ به این فیلم اعتراضات ادامه خواهد داشت.” همان روزها سایت خبرآنلاین گزارش داد: “مدیران جشنواره فیلم فجر از رضا درمیشیان [کارگردان فیلم من عصبانی نیستم]خواسته‌اند تا نامه‌ای به دبیر جشنواره بنویسد و در این نامه رقابت در جشنواره امسال انصراف دهد. درمیشیان تا لحظه تنظیم این خبر زیربار این خواسته نرفته و به همین خاطر رضاداد شخصا وارد عمل شده و خواستار حذف جوایز این فیلم شده است.” نهایتا این فیلم از رقابت نهایی انصراف داد. علی جنتی وزیر ارشاد، دلیل کنار رفتن این فیلم را چنین توضیح داد: “تهیه‌کننده و کارگردان فیلم احساس کردند با توجه به محتوای فیلم امکان دارد اگر فیلم در میدان رقابت باقی بماند؛ شاید برخی مسولان جشنواره تحت فشار قرار بگیرند. برای همین تصمیم گرفتند که فیلم را از بخش رقابتی خارج کنند.”
حذف این فیلم‌ها، ظاهرا موجب رضایت اصولگرایان شده است. شاید به همین دلیل است که آیت‌الله احمد علم‌الهدی٬ امام جمعه مشهد در نمازجمعه این شهر گفت: “خدا را شکر که جشنواره فیلم فجر امسال عاقبت به خیر شد و جوایز را به کسانی دادند که فیلم‌های انقلابی ساخته بودند.” او البته اضافه کرده بود: “یک نقطه نقدی که وجود دارد این است که در بیشتر فیلم‌هایی که راجع به جنگ ساخته بودند زوم شده بود روی مسئله آب و خاک ایران که این مسئله اشتباه است چرا که شهدایی که به جبهه می‌رفتند، روی پیشانی بند همه‌شان نام یا حسین و ائمه نوشته شده بود، نه نام کوروش و داریوش که ما باید این مسئله را متوجه شویم.”
اما مشکل سینمای ایران تنها به اصولگرایان تندرو مربوط نیست. محافل محافظه‌کار مذهبی نیز از جمله مهمترین منتقدان وضعیت فرهنگی از جمله هنرهای نمایشی در ایران هستند و هر بار خواستار محدودتر شدن فضای آن می‌شوند.
اواسط بهمن، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی طی سخنانی با انتقاد از برگزاری جشنواره‌های هنری در دهه فجرگفته بود: “جای تاسف است که فیلم‌های آنچنانی و کذایی در جشنواره فیلم فجر به نمایش گذاشته می‌شود و به گونه‌ای منعکس می‌کنند که انگار تنها میوه دهه فجر، فیلم و تئاتر فجر است.” آیت‌الله نوری‌همدانی هم طی سخنانی برخی برنامه‌های جشنواره فجر را خلاف شریعت و مقررات اسلامی دانسته بود. همچنین آیت‌الله صافی‌گلپایگانی با انتقاد از برگزاری برخی جشنواره‌ها در دهه فجر گفته بود: “دهه فجر دهه مبارکی است و نباید این دهه عظیم با گناه و کارهای خلاف شرع جلوه داده شود. متأسفانه بعضی از جشنواره‌های این دهه که با پول بیت‌المال انجام می‌گیرد خلاف شرع است و با اصل انقلاب فاصله دارد.”
خشم محافل سنتی مذهبی زمانی افزون‌تر شد که خبر رسید در فیلم “رستاخیز” ساخته احمدرضا درویش که درباره واقعه عاشورا ساخته شده است، چهره برخی از اعضای خاندان امام دوم شیعیان تصویر شده است. شانزدهم بهمن ماه، سایت تابناک در گزارشی با عنوان “نمایش چهره حضرت عباس، علی اکبر و علی اصغر علیهم‌السلام در «رستاخیز»” از پرسش‌هایی خبر داد که کارگردان فیلم حاضر به پاسخ‌گویی نشده است: “این پرسش‌ها که در سرنوشت این پروژه که علی رغم هزینه چندده میلیاردی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و شیعیان ایرانی، عراقی و… ساخته شده، می‌تواند نقش موثری داشته باشد؛ پرسش‌هایی درباره اینکه «آیا برای نمایش چهره ابوفاضل (ع) از مراجع یا نهادهای دیگر مجوزی کسب شده؟»” احمدرضا درویش در نشست مطبوعاتی خود تاکید کرده بود که برای ساختن این فیلم از هیچ دولتی کمک مالی دریافت نکرده است.
چند روز بعد وزیر ارشاد در گفتگو با خبرنگاران درباره فیلم رستاخیز گفت: “بسیاری از علما فیلم‌نامه‌ی آن را تأیید کردند و برخی از مراجع همچون آیت‌الله العظمی سیستانی متن آن را مورد تأیید قرار دادند و نمایندگانش بخشی از هزینه‌های این فیلم را تامین کردند. در واقع هیچ تحریفی در فیلم صورت نگرفته است. این فیلم از جمله فیلم‌هایی بود که بسیاری از جوایز را در جشنواره درو کرد. ضمن این که بخشی از بودجه‌ی آن توسط شیعیان خارج از کشور تأمین شده است، بخشی از آن را وکلای آیت‌الله سیستانی تأمین کردند و بخشی از آن را تهیه‌کننده‌ی فیلم در داخل تأمین کرد.” اعتراض محافل مذهبی که بیشتر شد، وزیر ارشاد سخنان خود را پس گرفت. روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: “بدین وسیله خبر فوق تصحیح و نقش مراجع عظیم‌الشان به شیوه یاد شده تکذیب می‌گردد.”
روزنامه جمهوری اسلامی پس از اولین نمایش این فیلم در جشنواره فجر طی خبر ویژه‌ای آورده بود: “فیلم «رستاخیز» دیروز در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و عکس‌العمل‌هائی را برانگیخت. این فیلم، که شرح واقعه عاشوراست، به دلیل نشان دادن چهره تعدادی از یاران امام حسین علیه السلام از جمله حضرت عباس، مورد اعتراض قرار گرفته است.” این روزنامه همان روز در یادداشتی آورده بود: “سه سال پیش مسأله تصویر کردن چهره حضرت عباس(ع) در سریال مختارنامه و بازی یک هنرپیشه به جای ایشان، جامعه متدینین را بشدت نگران کرد و صدا و سیما را به چالش کشید و سرانجام با مواضع محکم مراجع عظام تقلید این کار صورت نگرفت.”
آیت‌الله سید محمد‌علی علوی‌گرگانی اولین مرجعی بود که به این فیلم اعتراض کرد. او در بیانیه‌ای نوشت: “بر خلاف نظر عموم مراجع مبنی بر عدم جواز نشان دادن تصویر ذوات مقدسه در فیلم‌ها، در فیلمی در جشنواره فجر این ذوات نشان داده شد. این موضوع نوعی بی‌احترامی و بی‌توجهی به نظر دینی مراجع تقلید است و باعث حرمت‌شکنی عظمت امامزادگان بزرگوار خواهد شد بنابراین اینجانب این عمل را محکوم می‌کنم.”
روز بعد نامه سرگشاده “سید مجید بنی‌فاطمه” از مداحان سرشناس تهران منتشر شد که خطاب به احمدرضا درویش نوشته بود: “آیا در مورد سریال «مختارنامه» و بحث‌های مرتبط با نشان دادن چهره حضرت ابوفاضل (ع) نظر آیت‌الله وحید خراسانی و علما، مراجع دیگر و مردم به گوش شما نرسیده است؟ شما نمی‌توانید بگویید که ما این بحث‌ها را نشنیده‌ایم! ما هم نمی‌توانیم در مقابل این مسائل سکوت کنیم. آقای درویش! چرا طوری برخورد می‌کنید که گویی پنبه در گوش خود کرده‌اید؟”
اشاره بنی‌فاطمه به ماجرای سریال مختارنامه بود که در آذر ۱۳۸۹ بوجود آمد. آیت‌الله وحیدخراسانی در آن زمان گفته بود: “شنیده‌ام می‌خواهند - لا اله الا الله-، می‌خواهند قمر بنی‌هاشم(ع) را به نقش هنرپیشه‌ها درآورند.” و “خدا نکند چنین غلطی بکنند؛ آن وقت هر چه پیش آید و هر چه ما بگوییم معذوریم.”
دو روز پس از نامه بنی‌فاطمه، منصور ارضی یکی دیگر از مداحان تهران طی سخنانی گفت: “مراجع تقلید درباره حرام بودن نشان دادن تصویر معصومان(ع) فتوا داده‌اند. اما نشان دادن عکس و صورت اینها تنها بخشی از مشکلات این فیلم است؛ حالا هر چقدر هم می خواهند به طراح و سازنده و هنرپیشه های داخلی و رقاصان خارجی آن جایزه بدهند.”
در همین حال خبرگزاری دانا طی گزارشی با عنوان “تناقض در اظهارات کارگردان رستاخیز” با اشاره به اینکه این فیلم مدتها قبل نهایی شد، اما کارگردان آن حاضر به منتشر کردن فیلم نبود، آورد: “به نظر می‌رسد وی احساس کرده است که شرایط کشور موافق بی‌توجهی به نظر مراجع و احساسات مذهبی است.” نویسنده این سایت اضافه کرده بود: “در صورت اکران عمومی این فیلم به شکل فعلی، بدون شک احساسات بخش بزرگی از جامعه محب اهلبیت(ع) و متدین ایران جریحهدار خواهد گردید.” در پایان گزارش نیز نظر هشت تن از مراجع مذهبی ساکن قم، مبنی بر توصیه به عدم بازسازی چهره افراد مقدس شیعه ذکر شده بود. جالب آنکه در میان نقل‌قولهای ذکر شده از این مراجع، تنها آیت‌الله مظاهری صریحا حکم به “حرمت” داده بود.
