مدتی پس از سخنان جانشین فرمانده کل سپاه خطاب به مسئولان سیاست خارجی دولت مبنی بر اینکه “تیم مذاکرهکننده ایرانی میدان را ترک کنند و به ما بسپارند تا در فضای تهدید با آنها تعیین تکلیف کنیم” و در شرایطی که مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی با گروه ۵+۱ به روزهای پایانی خود نزدیک می شود، فرمانده کل سپاه پاسداران طی اظهاراتی در حضور آیت الله علی خامنه ای زبان به تهدید گشود و گفت: “دشمنان با زبان سلاح بیشتر آشنا هستند و ما هم قصد داریم با همین زبان با آنان روبرو شویم.”
سرلشکرپاسدار محمدعلی جعفری در جریان دیدار رهبرجمهوری اسلامی از دانشکده افسری امام حسین گفت:“سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با درک شرایط محیطی انقلاب اسلامی و تقابل دو جبهه مستضعفین و مستکبران به دنبال تولید قدرت روزافزون درونی با تکیه بر معنویت، ایمان، عقلانیت و هوشمندی و استفاده از فناوریهای دفاعی و امنیتی و بروز رسانی تاکتیکهای نبرد نامتقارن است.”
او که پس از سخنرانی آیت الله علی خامنه ای درباره مذاکرات هسته ای و تاکید وی بر ندادن اجازه بازرسی از مراکز نظامی پس از توافق احتمالی هسته ای، سخن می گفت همچنین اضافه کرد: “پاسداری انقلاب اسلامی در برابر دشمنان در سایه برق شمشیرهایمان و قدرتِ ایمان و فناوریهایی است که توازن وحشت و خطر را برای دشمنان برقرار می سازد.”
محمدعلی جعفری با تاکید بر اینکه “دشمنان با زبان سلاح بیشتر آشنا هستند و ما هم قصد داریم با همین زبان با آنان روبرو شویم” مدعی شد که “سلاح سپاه برای عدالت خواهی و ظلم ستیزی بکار می رود”.
از ابتدای سال جاری که دستگاه سیاست خارجی در دولت حسن روحانی وارد مرحله نهایی مذاکرات هستهای با گروه۵+۱ شده اظهارات و موضوع گیریهای مقامات ارشد نیروهای مسلح مجددا به شکل تهدید درآمده است.
درهمین ارتباط ۱۶ اردیبهشت ماه سرتیپ پاسدار حسین سلامی در جریان گفت و گو یی با شبکه سراسری تلویزیون جمهوری اسلامی به صراحت اعلام کرده بود: “بنده به عنوان یک فرمانده نظامی جنگ دیده که در دوران جوانی در جنگ بزرگ شدهام و جنگ برایم پدیدهای واقعی و نه ذهنی است، به آنها هشدار میدهم و میگویم ما بیش از آنکه برای صلح، سازش و تعامل با آنها قدرت ساخته باشیم برای جنگهای گسترده و طولانیمدت با امکان حقیقی پیروزی و غلبه بر آنها قدرتسازی کردهایم.”
جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران در این گفتگو همچنین تاکید کرده بود: “ما بر اساس فرض «خطرناکترین سناریو» آماده شدهایم و این برای ما یک مفهوم ساده است؛ ما از جنگ با آمریکا استقبال میکنیم چرا که معتقدیم آنجا میدان موفقیتها و عرض اندام پتانسلهای حقیقی قدرت ماست.اگر آمریکا بلوف میزند و عملیات روانی میکند ما باز هم با این قضیه جدی برخورد میکنیم و اگر واقعی هم میگویند ما آمادهایم تا واقعیتها را در میدان به رخ یکدیگر بکشیم.”
این مقام ارشد سپاه خطاب به اعضای تیم مذاکره کننده گفته بود که “نباید هیچ گونه توافقی که ذرهای به عزت و باورهای اصیل ملت ایران میزند، داشته باشد”.
حسین سلامی همچنین گفته بود: “توصیه ما به تیم هستهای این است که اگر آمریکا مجددا با ادبیات ارعاب،تهدید و تحقیر در مذاکرات به دنبال برتریطلبی سیاسی بود، میدان مذاکرات را ترک کنند، آنها این قضیه را به ما بسپارند تا در فضای تهدید با آنها تعیین تکلیف کنیم و کار را ادامه دهیم.”
بازگشت فرماندهان سپاه به ادبیات تهدید در حالی صورت گرفته که در چندماه گذشته به ویژه از ابتدای سال جاری آیت الله علی خامنه ای نیز همزمان با انجام مذاکرات هسته ای بر افزایش توان نظامی نیروهای مسلح تاکید کرده است. از جمله او۳۰ فروردین ماه به طور خاص بر افزایش توان نظامی نیروهای مسلح تاکید کرد و این موضوع را یک “دستور” خواند.
علی خامنه ای در دیدار با فرماندهان ارتش گفته بود: “پیشرفتهای کشور در زمینههای تسلیحاتی و در زمینههای آمادگیهای رزمی باید همچنان طریق پیشرفت را ادامه بدهد؛ دشمنان ما این را نمیخواهند. امروز یکی از ابزارهای فشار تبلیغاتی بر جمهوری اسلامی همین مسئله است - مسئلهی موشکها، مسئلهی پهپادها، مسئلهی امکانات نظامی و همین چیزهایی که با هنر جوانان ما در داخل کشور بدون کمک گرفتن از این و آن بهوجود آمده است - میخواهند این نباشد، میخواهند این را متوقف کنند. منطق صحیح عقلایی با پشتوانهی آیهی قرآن به ما میگوید این راه را باید دنبال بکنید.”
او افزوده بود: “همهی دستگاههای جمهوری اسلامی ـ از وزارت دفاع تا سازمانهای ارتش و سپاه و دیگر دستگاههای مختلف -ـ باید این را بهعنوان یک دستورالعمل بشناسند و آمادگیها را روزبهروز افزایش بدهند؛ هم در زمینهی تسلیحات، هم در زمینهی سازماندهیها.”
به گفته او “طرف مقابل با وقاحت تمام ما را تهدید نظامی میکند؛ با وقاحت، مرتب تهدید نظامی میکند؛ چند وقتی بود ساکت بودند، باز چند روز قبل از این یکی از آنها دهن باز کرد و راجع به گزینههای روی میز و گزینهی نظامی بنا کرد حرف زدن. خب این لاف را میزنند، این غلط زیادی را میکنند، آنوقت میگویند جمهوری اسلامی قدرت دفاع را از خود سلب کند.”
رهبرجمهوری اسلامی در ۱۶ اردیبهشت ماه هم در جریان دیدار خود با مسولان آموزش و پرورش اعلام کرد : “من مکرّر گفتهام راجع به این مذاکرات و مسائل هستهای و امثال اینها؛ حرف زیاد زدهایم و آنچه باید بگوییم، گفتهایم لکن همه توجّه داشته باشند ـ- هم مسئولین سیاست خارجی ما، هم مسئولین گوناگون دیگر، هم نخبگان جامعه -ـ یک ملّت اگر نتواند از هویّت خود، از عظمت خود، آنچنان که هست، در مقابل بیگانگان دفاع بکند، قطعاً توسری خواهد خورد؛ بروبرگرد ندارد.”
وی با اشاره به گفته های جو بایدن معاون رییس جمهوری و جان کری وزیر خارجه ایالات متحده امریکا تاکید کرده بود که “ملّت ایران مذاکرهی زیر سایهی تهدید را برنمیتابد. چرا تهدید میکنند؟ چرا غلط زیادی میکنند؟ میگوید اگر چنین نشود، چنان نشود، ممکن است ما حملهی نظامی به ایران بکنیم؛ اوّلاً که غلط میکنید؛ ثانیاً من در زمان رئیسجمهور قبلی آمریکا ـ-آنوقت هم تهدید میکردند -ـ گفتم دوران بزنودررو تمام شده اینجور نیست که شما بگویید میزنیم و درمیرویم؛ نخیر، پاهایتان گیر خواهد افتاد و ما دنبال میکنیم. اینجور نیست که ملّت ایران رها کند کسی را که بخواهد به ملّت ایران تعرّضی بکند؛ ما دنبال خواهیم کرد.”
آیت الله خامنه ای البته در انتهای اظهارات خود در جریان این دیدار نیز گفته بود: “اگر احتیاج طرف مقابل به این مذاکرات بیشتر از ما نباشد - که حتماً هست - لااقل کمتر از ما نیست؛ چرا تهدید میکنند؟ بنده با مذاکراتی که در زیر شبح تهدید انجام بگیرد، موافق نیستم. بروند حرف بزنند، مذاکره کنند، به توافق برسند، اشکالی ندارد - البتّه درحالیکه آن خطوط اصلی را رعایت کرده باشند - لکن بههیچوجه تحمیل را قبول نکنند، زور را قبول نکنند، تحقیر را قبول نکنند، تهدید را قبول نکنند.”
پس از توافق اولیه جمهوری اسلامی با گروه ۵+۱ در لوزان سوییس چند تن از مقامات ارشد دولت ایالات متحده از جمله باراک اوباما، اشتون کارتر وزیر دفاع، جوبایدن معاون رییس جمهور و جان کری وزیر امور خارجه در دوماه اخیر در اظهارات مختلف و اغلب در پاسخ به منتقدان مذاکرات هسته ای با جمهوری اسلامی تاکید کرده اند که در صورت عدم تعهد جمهوری اسلامی به مفاد توافق نامه احتمالی در مناقشه هسته ای، از گزینه نظامی و بازگرداندن تحریم ها استفاده خواهند کرد.
از دیگرسو برخی از مقامات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز اینگونه تحلیل کرده اند که افزایش توان نظامی و همچنین اظهارات آیت الله خامنه ای و فرماندهان سپاه در باره مذاکرات هسته ای “پشتوانه” مذاکره کنندگان در دولت خواهد بود.
حسن فیروزآبادی رییس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: “نیروی سیاسی از این قدرت و اقتدار ایران حداکثر استفاده را میبرد و قاعدتاً کسی که میخواهد صحبت کند، پشتوانهای ندارد و حتی دو تا توی سرش میزنند ولی وقتی پشتوانه کسی قدرت عظیم باشد که خود رئیس جمهور آمریکا هم مجبور شد این را به زبان آورد، مذاکره کنندگان هم حساب میکنند و میگویند چون ما قدرت جنگ نداریم، پس اقلاً اگر بخواهیم منافعمان را تأمین کنیم، در این مذاکرات تأمین میکنیم. مذاکره کنندگان از ما هستند، پس اقتدار ما پشتوانه آنها است و وزیر خارجه وقتی از این پشتوانه مطلع است، قویتر و با ارادهتر حرف میزند، تا وقتی که قدرتی پشت سرش نباشد.”
آنگونه که از گفته های اخیر رهبرجمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه به نظر می رسد آنها با بازگشت به استراتژی تهدید در دو سال پایانی دولت محمود احمدی نژاد که البته در نهایت به شکست مذاکرات هسته ای در دولت گذشته و افزایش تحریم ها منجر شد، تلاش می کنند از امتیازدهی های احتمالی از سوی دولت روحانی به گروه ۵+۱ و ایالات متحده جلوگیری کنند.
۱۹آبان ماه سال ۱۳۹۰ آیت الله خامنه ای طی اظهاراتی در دانشکده افسری امام علی ارتش جمهوری اسلامی گفته بود: “ما اهل تجاوز به هیچ ملتی و هیچ کشوری نیستیم؛ ما هرگز اقدام به جنگ خونین نمیکنیم - ملت ایران این را به اثبات رسانده است - اما ما ملتی هستیم که هرگونه تجاوز را، بلکه هرگونه تهدید را، با استواری و با قدرت کامل پاسخ خواهیم داد. ما ملتی نیستیم که بنشینیم تماشا کنیم قدرتهای پوشالیِ مادی که از درون کرمخورده و موریانهخوردهاند، ملت استوار و پولادین ایران را تهدید کنند. ما در مقابل تهدید، تهدید میکنیم.”
رهبر جمهوری اسلامی همانند سخنان اخیر خود در آن زمان نیز با تاکید بر اینکه “همه باید آماده باشیم… در عرصهی علم، در عرصهی کار، در عرصهی صنعت، در عرصهی مدیریت و سیاست، و در نوک پیکان، برای دفاع ملی، نیروهای مسلح؛ عرصهی رزم نظامی” تاکید کرده بود: “هر کسی فکر تجاوز به جمهوری اسلامی ایران در مخیلهاش خطور کند، باید خود را آمادهی دریافت سیلیهای محکم و مشتهای پولادین کند.”
پس از این اظهارات رهبر جمهوری اسلامی مقامات ارشد نیروهای مسلح و به ویژه فرماندهان سپاه پاسداران، گفته های وی را با عنوان “استراتژی نوین دفاعی” و “استراتژی تهدید دربرابر تهدید” در دستور کار قرار دادند و جانشین فرمانده کل سپاه در این ارتباط از بازنگری در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی و در پیش گرفتن “استراتژی تهدید در مقابل تهدید” خبرداده و گفته بود: “این بازنگری همه نیازهای ما را برای دفاع اطمینان بخش و بازدارندگی نیرومند پاسخ می دهد.”