بر اساس گزارش‌ها،در چند روز مانده به پایان ماه رمضان، فشار بر فعالان اهل سنت ایران تشدید و حتی گفته شده در تهران پلیس امنیت پیشنمازان نماز خانه‌های اهل سنت تهران را احضار و به آنان اعلام کرده است که حق برگزاری نماز عید فطر را ندارند.
همزمان روحانیون کرد اهل سنت به روز می‌گویند در روزهای منتهی به عید سعید فطر، روحانیون و امامان جمعه شهرهای کردستان با احضار به نهادهای مختلف و ارسال نامه‌های غیر رسمی در خصوص لزوم پیروی از نظر رهبر جمهوری اسلامی تهدید شده‌اند.
نبود مسجد در پایتخت
در آستانه عید فطر، یکی از دو عید اصلی مسلمانان، منابع مختلف از تکرار مخالفت همیشگی جمهوری اسلامی با برگزاری نماز جماعت توسط اهل سنت در تهران خبر دادند. در همین راستاخبرها حاکی از آن است که شورای نمازخانه‌ها در پی این وقایع تصمیم گرفته کل اهل سنت تهران در یک جا نماز عید را برگزار کنند.
اهل تسنن که بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند در ۱۴ استان زندگی می‌کنند. تعداد آن‌ها در تهران حدود یک میلیون نفر برآورد شده است. این جمعیت سالانه با مشکلاتی در مورد برگزاری مناسبات دینی خود در تهران روبرو هستند.
سنی‌های ساکن پایتخت حتی یک مسجد برای به جا آوردن مناسک دینی خود ندارند. این در حالیست که نمایندگان مناطق سنی نشین در ایران بار‌ها از مجلس شورای اسلامی خواسته‌اند نسبت به جواز تاسیس “حداقل یک مسجد برای اهل تسنن” اقدام کنند؛ در خواستی که تا کنون به آن رسیدگی نشده است.
محافل اهل سنت در ایران می‌گویند درباره عدم صدور مجوز برای احداث مسجد در تهران تا به حال توضیحی داده نشده و پاسخی رسمی نیز به آن‌ها ابلاغ نگردیده است.
بر اساس گزارش‌ها در آبان ماه سال گذشته هم نیروهای امنیتی از برگزاری نماز عید اهل سنت در برخی کلان شهرهای کشور، جلوگیری کردند. پلیس امنیت در تهران با مراجعه به مکان‌های معیّن برای برگزاری این نماز ، از برگزاری آن ممانعت به عمل آورد.
به گزارش سنی آنلاین، پایگاه رسمی اطلاع رسانی اهل سنت ایران ،سال گذشته منازلی که برای ادای نماز عید فطر اهل سنت در برخی مناطق تهران در نظر گرفته شده بود توسط پلیس امنیت شناسایی و کارت هویت افرادی که در آن منازل حضور داشتند توقیف شده بود.
در سالهای گذشته گفته می‌شد به علت ممنوعیت برگزاری مناسک اهل سنت در تهران، جمعیت سنی مذهب پایتخت برای نماز عید فطر به سفارت خانه کشورهای اسلامی در تهران مراجعه کردند، اما آنطور که مولوی عبدالمجید، رئیس دفتر رئیس دفتر امام جماعت زاهدان به روز گفته بود: “قبلا این امکان وجود داشت. اما الان هم مسئولان و هم مقامات این سفارت‌ها به بهانه اینکه این اماکن سیاسی است اجازه برگزاری مراسم را نمی‌دهند.”
مشکلات اهل سنت ایران در ماه رمضان تنها محدود به نقض حق اقامه نماز جماعت در تهران و شهرهای بزرگ نیست. در شهرهایی که محل سکونت سنی‌های شافعی مذهب است، مردم با مشکل اعلام روز عید فطر و اختلاف بر سر حلول ماه در آن مناطق هم روبرو هستند.
یک فعال مذهبی نزدیک به “شورای مکتب قرآن کردستان” در این باره به روز می‌گوید: در سنندج امامان جمعه از طریق احضار یا ارسال نامه‌های بی‌مهر و امضا تهدید شده‌اند که در اعلام روز عید فطر باید پیرو نظر مراجع شیعه و رهبر جمهوری اسلامی باشند.
عبدالستار دوشوکی، کار‌شناس مسائل اهل سنت و مدیر مرکز مطالعات بلوچستان در لندن پیش‌تر به روز گفته بود: “در اوایل انقلاب اهل سنت ایران بخصوص در کردستان و بلوچستان آزاد بودند که مراسم عیدین-ـ یعنی هر دو عید فطر و قربان-ـ را همزمان با کشورهای سنی نشین منطقه برگزار کنند. اما در طول سالهای اخیر جمهوری اسلامی به شدت به آن‌ها فشار آورده و اعلام کرده است که روز رسمی عید روزی است که ولی فقیه تشخیص می‌دهد. به این دلیل این بار هم به احتمال خیلی زیاد عید اهل سنت در سراسر جهان روز یکشنبه است اما در ایران روز دوشنبه خواهد بود و از پیش نیز به سنی‌ها فشار آوردند که آن‌ها هم باید عید خود را در همین روز برگزار کنند.”
اما این مشکل در مورد عید فطر با پیچیدگی‌های بیشتری روبروست، زیرا به گفته فعالان مذهبی اهل سنت ممکن است همان روز اول هلال ماه رویت نشود و برخی عید بگیرند یا برعکس. در حالیکه در مورد عید قربان این اختلافات کمرنگ‌تر است، چون اگر روز اول هلال ماه دیده نشود بالاخره روز دوم و سوم مشخص می‌شود که این هلال ماه مال روز دوم هست یا روز سوم. ولی معمولا عید همان یک روز خواهد بود.
در همین ارتباط یک روحانی و پژوهشگر و صاحب تالیف دینی در کردستان به روز می‌گوید: “برخی معتقدند افق ایران با افق حجاز و کشورهای اسلامی اختلاف دارد و همین باعث می‌شود ماه گا‌ها با یک روز اختلاف در هر دو منطقه رویت شود. ماه در یک طرف رویت می‌شود در طرف دیگر بر عکس. گاهی هم همزمان می‌شوند.”
او می‌افزاید: “در ایران اگر نظر و سلیقه شخصی اعمال نشود، معمولا اعلام عید فطر بیشتر متکی بر پیش بینی‌های نجومی است و فقهای دینی هم بر این اساس فتوا صادر می‌کنند. اما شافعی مذهبی‌های سنی در ایران به عنوان مثال با عراق تفاوت افق دارند. به این معنی که رویت ماه در اینجا الزاما به معنی رویت همزمان آن نیست.”
به گفته این روحانی سنی نظرات فقهی زیادی در این باره وجود دارد، اما بیشتر علمای سنی بر این باورند که رویت ماه در حجاز می‌تواند ملاکی برای بقیه نقاط باشد. شافعی مذهب‌ها که عمدتا در کردستان ایران ساکن هستند بیشتر بر نظریه افق و رویت ماه در هر مکان تاکید دارند. به این ترتیب برخی از روحانیون کرد اهل سنت در سالهای گذشته تلاش کرده‌اند فارغ از اعلام رسمی حکومت، با تکیه بر مشاهدات عینی، روزی را که منطبق با مشاهدات آنهاست عید اعلام کنند.
در سالهای گذشته با روحانیونی که نظری مغایر با اعلام رسمی در خصوص حلول ماه داشته‌اند، با این استدلال که موجبات به هم خوردن نظم عمومی را فراهم می‌آورند برخورد شده است.
در احادیث و مستندات مذهبی اهل سنت تاکید شده که در روز عید فطر نباید کسی روزه باشد چون در غیر این صورت عبادت آن‌ها با توصیه‌های دینی مغایرت پیدا می کند و در نتیجه باطل محسوب می‌شود.
“بازداشت های رمضانی”
در سالهای گذشته اخباری مبنی بر جلوگیری نیروهای حکومتی از برگزاری مراسم مذهبی اهل سنت در ماه رمضان منتشر شده‌اند که رویهمرفته نشان از بد‌تر شدن وضعیت آن‌ها در این ایام دارد.
خبرگزاری آفتاب، روز ۱۲ مرداد ماه، مصادف با ماه رمضان اعلام کرد عبدالله عباسی یکی از مسئولین دفتر حسن امینی، مفتی و رییس شورای مکتب قرآن کردستان روز جمعه ششم مردادماه جاری بازداشت شد. بر اساس اطلاعات رسیده به روز آقای عباسی در پلیس راه سنندج ـ– کرمانشاه توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به ستاد خبری اداره کل اطلاعات استان کردستان منتقل شده است.
یک منبع نزدیک به حسن امینی در سنندج به روز گفت که رئیس دفتر وی در حال بازگشت از یک سفر رسمی خارج از کشور و در ورودی شهر بازداشت شده است.
عبدالله عباسی وارد بیست و یکمین روز بازداشت خود شده، اما نزدیکان به وی به روز می‌گویند هیچ گونه اطلاعی از وضعیت و یا دلایل احتمالی بازداشت ندارند.
در سال ۸۸ نیز نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، همزمان با فرا رسیدن ماه رمضان، بە پیروان و اعضای مکتب قرآن در شهر سقز حملە وتعداد زیادی از آنان را دستگیر کردند.
یک منبع نزدیک به شورای مرکزی مکتب قرآن به روز می‌گوید: امسال مشکلات دینی اهل سنت و محدودیت فعالیت برای فعالان به مراتب بد‌تر از سالهای قبلی است و وضعیت از آنچیزی که بوده بد‌تر شده است.
