به دنبال دستگیری 5 قایقران انگلیسی در آب های خلیج فارس، یک بار دیگر مقامات جمهوری اسلامی و انگلستان بر سر موضوعی به گفت و گو پرداختند که سابقه قبلی دارد.این بار نیز اسفندیار رحیم‌مشایی، رئیس دفتر محمود احمدی‌نژاد از “برخورد جدی و قاطع با آن‌ها” در صورت “اثبات سوءنیت” سخن گفته اما وزیر خارجه انگلستان تاکید کرده است که: ”هیچ رویارویی یا مشاجره‌ای در کار نیست، تا جایی که ما می‌دانیم، با این افراد به خوبی رفتار می‌شود. انتظار ما هم از کشوری مانند ایران همین است.”
وزارت خارجه انگلستان روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد نیروی دریایی ایران چهارشنبه هفته گذشته پنج قایقران انگلیسی را در آب‌های خلیج فارس بازداشت کرده است.
وزارت خارجه انگلستان در بیانیه خود تاکید کرده که “این 5 نفر افرادی غیر نظامی هستند که در حال شرکت در مسابقه قایقرانی بین دبی و مسقط ممکن است به اشتباه وارد آب‌های ایران شده باشند.”
دیوید میلیبند، وزیر خارجه بریتانیا هم با بیان این مطلب که امیدوار است این مشکل به زودی حل شود، گفته است: “مقام‌های وزارت خارجه فورا در عصر روز 25 نوامبر با مقام‌های ایرانی در لندن و در تهران تماس گرفتند، تا هم خواستار روشن شدن قضیه شوند و هم برای حل سریع مساله تلاش کنند. سفیر ما در تهران مساله را با وزارت خارجه ایران در میان گذاشته و ما در مورد موضوع با سفارت ایران در لندن صحبت کرده‌ایم.”
از سوی دیگر رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در خصوص خبر بازداشت 5 ملوان انگلیسی در آب‌های خلیج فارس، گفت: “جزئیات این موضوع در دست بررسی است و به محض مشخص شدن جزئیات، صحت و سقم آن به اطلاع همگان خواهد رسید.”
علیرضا تنگسیری، فرمانده منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران هم ضمن تایید بازداشت پنج قایقران بریتانیایی اعلام کرد: “به محض رسانه‌ای شدن موضوع، در این بابت اطلاع‌رسانی‌های لازم صورت می‌گیرد.”
تنگسیری گفته است: “اگر انگلیسی‌ها در خلیج فارس دستگیر شدهاند مطمئنا معلوم است که توسط چه نیرویی از کشور دستگیر شدهاند.” با این وجود تاکنون هیچ خبری از محل نگهداری و جزئیات دستگیری این 5 تبعه بریتانیا اعلام نشده است.
خبری که 5 روز بعد اعلام شد
وزارت خارجه بریتانیا دلیل تاخیر دراعلام این خبر را تعطیلات آخر هفته ایران و بریتانیا اعلام کرده، اما بریجیت کندل خبرنگار دیپلماتیک بی بی سی گفته است “وزارت خارجه بریتانیا می خواست که مساله را علنی نکند تا شاید شانس آزادی این افراد بیشتر شود. اما با گذشت پنج روز از حادثه جزئیات آن به تدریج آشکار شد و وزارت خارجه چاره‌ای جز تایید خبر نداشته است.”
چنین بود که عاقبت وزارت خارجه بریتانیا خبر از حضوراین ۵ نفر در ایران داد و وزیر خارجه این کشور با ذکر اینکه “حالشان خوب است و به خانواده‌های آن‌ها در این زمینه اطلاع داده شده است” گفت: “هیچ رویارویی یا مشاجره‌ای در کار نیست، تا جایی که ما می‌دانیم، با این افراد به خوبی رفتار می‌شود. انتظار ما هم از کشوری مانند ایران همین است.”
وی در گفت‌وگو با رادیو 4 بی‌بی‌سی اظهار داشت: “برای ما قابل درک است که ایران این مساله را بررسی کند. این کاری است قطعا معقول و ما خرسند می‌شویم که این موضوع هر چه سریع‌‌تر فیصله پیدا کند.”
اسامی قایقرانان انگلیسی اولی اسمیت، سم اوشر، اولیور یانگ، لوک پورتر و دیوید بلومر اعلام شده است. بر اساس گزارش‌های منابع خبری این پنج نفر در مسابقه‌ای تحت عنوان “قایقرانی بحرین” در آب‌های خلیج فارس شرکت کرده بودند. این مسابقه به طول 360 میل دریایی روز 26 نوامبر شروع شد و سه روز بعد در پایتخت عمان پایان یافت.
سابقه بازداشت اتباع انگلیسی
این اولین بار نیست که اتباع انگلیسی به خاطر آنچه که “ورود غیر قانونی به خاک ایران” نامیده می‌شود، بازداشت می‌شوند. در سال 2004 هشت نظامی تبعه این کشور در حین آموزش نیروهای نظامی عراق در شط العرب توسط نیروهای نظامی ایران بازداشت و مدتی بعد آزاد شدند.
در سوم فروردین ماه 1386 نیز 15 ملوان این کشور در آب‌های خلیج فارس توسط نیروهای سپاه پاسداران بازداشت شدند. ایران علت بازداشت این ملوانان را ورود غیرقانونی به آب‌های ایران اعلام کرد اما بریتانیا با رد این مساله گفت “این ملوانان در چارچوب مأموریت سازمان ملل در آب‌های عراق در تردد بودند.”
بازداشت این 15 ملوان انگلیسی منجر به بحران و تنش بین ایران و انگلستان شد. با گذشت یک هفته از بازداشت این 15 ملوان، دولت بریتانیا که دید از “راهکار دیپلماتیک” طرفی نمی‌بندد، ضمن تهدید ضمنی ایران، از مطرح شدن راهکارهای دیگری همچون “بستن تنگه هرمز، تحریم اقتصادی و گزینه نظامی” سخن گفت. این مجادلات و تنش‌ها بعد از دو هفته با آزادی ناگهانی آن‌ها توسط محمود احمدی‌نژاد پایان یافت. احمدی‌نژاد آزادی این 15 ملوان انگلیسی را که مورد «رافت اسلامی” قرار گرفته بودند، “هدیه مردم ایران به مردم انگلیس” نام گذاشت. احمدی‌نژاد برای بدرقه این 15 ملوان تا پای پله‌های هواپیما رفت و هدایای بسیاری نیز به آنان اهدا کرد که منجر به انتقادهای گسترده از وی در داخل کشور شد.
بازداشت اتباع خارجی
ایران در حالی 5 ملوان انگلیسی را بازداشت کرده که پرونده هسته‌ای ایران روی میز کار کشورهای دنیاست و طی روزهای گذشته شاهد صادر شدن دو قطعنامه علیه خویش بوده است. قطعنامه اول به خاطر نقض حقوق‌بشر در سازمان ملل و قطعنامه دوم به خاطر پرونده هسته‌ای در آژانس شورای حکام. آمریکا و انگلستان از کشورهایی بوده‌اند که نقش فعالی در تصویب این دو قطعنامه داشته‌اند. گفته می شود در واکنش به همین وضعیت است که قرار است امروز دانشجویان بسیجی در مقابل سفارت انگلستان با خواسته استراد آرش حجازی به خاطر قتل ندا آقاسلطان تجمع کنند! این بسیجیان اعلام کرده‌اند “اعتراض به اقدام اخیر ملوانان انگلیسی در ورود غیرقانونی به آب‌های جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس، از دیگر موارد اعتراض دانشجویان” در تجمع امروزخواهد بود.
در ماه‌های گذشته چندین تن از اتباع کشورهای خارجی در ایران به علل گوناگون بازداشت شدهاند. در حال حاضر علاوه بر سه آمریکایی که آنان نیز به اتهام ورود غیرقانونی به خاک ایران از طریق ترکیه دستگیر شده اند، یک معلم فرانسوی نیز به قید وثیقه در سفارت فرانسه به سر می برد و در انتظار حکم دادگاه است.محمود احمدی نژاد پیش از این تقاضای مبادله وی با یکی از زندانیان جمهوری اسلامی در فرانسه را که به جرم قتل زندانیست مطرح کرده و با مخالفت نیکلاسارکوزی رئیس جمهور این کشور روبه رو شده بود.
در جریان حوادث بعد از انتخابات 22 خرداد نیز مقامات امنیتی جمهوری اسلامی چند روزنامه نگار خارجی و کارمندان سفارت بریتانیا و فرانسه در تهران را بازداشت کردند. در حال حاضرحسن رسام، کارمند سفارت انگستان هم که در دادگاه‌های نمایشی محاکمه شد، با حکم 4 سال حبس در زندان به سر می برد.
