اجرای نمایش دختر یانکی و حاشیه های به وجود آمده از سوی شورای نظارت و ارزشیابی در گفت وگو با بهرام تشکر مورد بحث قرار گرفته است.
آشنایی تان با متن “دختریانکی” پیش از انتشار ان در سطح گسترده بود؟
سال ۸۴ شهرام زرگر ترجمه اولیه این متن را در اختیارم قرار گذاشت و پس از یکبار نمایشنامه خوانی و پس از 8 سال پیگیری امروز موفق به اجرای صحنه ای شدیم.
آقای کیومرث پوراحمد در نمایش قبلی شما به عنوان تهیه کننده بودند.در اخبار و رسانه ها آمده بود که ایشان در این نمایش هم به عنوان تهیه کننده هستند ولی این اتفاق نیفتاد.چرا؟
آقای پوراحمد در حمایت از گروه ما تلاش های زیادی دارند.ایشان مهر و مهربانی خود را در اجرای “بداهه گویی” به جا آوردند و با همه علاقه ای که به اجرای “دختریانکی” داشتند،تولید فیلم جدیدشان و مشغله های مربوط به کارشان مانع از حضورشان در این کار شد ولی همه وقت پیگیر تمرینات و اجراها و مشکلات ما هستند.حمایت های اخلاقی و معنوی ایشان برای ما همواره به عنوان یک غنیمت محسوب می شود که با افتخار از آن یاد می کنم.
حال و هوای نمایشنامه “دختریانکی” را چگونه برایمان توصیف می کنید؟
داستان نمایش در سال 1967 رخ می دهد.عصر تحولات مهم سیاسی در امریکا.سال های فقر و بیکاری و رسوایی جناح های سیاسی.روزهای حکومت لیندن بی جانسن و ادامه تحولات جنگ در ویتنام.افراطون راست گرا و روشنفکران جبهه مخالف با تاکید بر عقاید خود، پرده از ارزش های اخلاقی و اجتماعی می درند.مناسبت های موجود در متن نیل سایمون و نقد شیوه زندگی فعالان سیاسی در”دختر یانکی” یکی از مهم ترین جذابیت های این کمدی هجوآمیز است که باعث می شود انگیزه های لازم برای به صحنه بردن این درام به وجود آید.
و این شکل نوشتاری همسو با آنچه در ذهن خود دارید مطابقت دارد…
بله.سایمون در نوشته هایش، تصویری از یک جریان تئاتری فانتزی وتحریک کننده ارائه می دهد.او معتقد است که تئاتر یک “روایت از برش اجتماعی ” است که بازیگر و تماشاگر رابه یک میزان در جریان وقایع شوک برانگیز قرار می دهد. زیبایی و نقد شخصیت ها، به شکل غیر قابل انکاری در این واقعه به یکدیگر نزدیک می شوند. نتیجه، یک تئوری غیرعقلانی و یا ضد عقلانی است که هدف نهایی اش دوری جستن از تئاتر پرطمطراق به نوعی که در آثار کلاسیک غرب رایج است، بوده است. پس سایمون در تئوری خود به نقد مبانی خردگرایانه ی عصر روشنگری در غرب می پردازد. او بنام تئاترش به جستجوی نقاط تاریک و تعریف نشده ی یکسونگری انسانگرایانه (هومانیستی) و تصویر ناقصی که این بینش از انسان به دست می دهد، می پردازد. این گرایش در متون وی بیش از هر چیز در توجه او به وقایع غیر قابل پیش بینی و غیر منتظره و متوجه ساختن به کیفیت آفرینش به عنوان نتیجه ی آنارشی و هرج و مرج در خلقت خود را نمایان می سازد.
جرح و تعدیل های متن در مرجله اجرا تا چه اندازه آسیب گذاشته است؟
همه تلاش خود را کرده ایم که حذفیات به وجود آمده کمترین آسیب را به مجموعه نمایش وارد سازد.برای هر بخش جایگزینی داشته ایم و آن جا که چاره ای جز حذف نداشتیم از دستمایه های اجرایی بهره برده ایم.به هرحال این متن شاید مهم ترین و جذاب ترین اثر سایمون باشد که در ایران به ترجمه در آمده و بسیاری از مخاطبان ما پیش از حضور در سالن آن را مطالعه کرده اند.پس طراحی های ما در منظر نمایشی و دیگر عناصر کار باید به گونه ای پیش می رفت که چالش های شورای نظارت و ارزشیابی و گروه مجری را به حداقل می رساند.
نکته هایی که باعث حذف شده پیش از شروع تمرینات به شما اعلام شده بود؟
نه.هرگز چنین اتفاقی نیفتاده.
پس موضوع چیست؟
من هم کمی شوکه هستم.نمایشنامه در بازار کتاب منتشر شده است.یعنی مجوزهای لازم را به همراه داشته.برای اجرا هم مجوزبازخوانی دیگری از سوی شورای نظارت ارزشیابی لازم است.آن هم صادر شد ولی هیچ اصلاحیه ای با آن برایمان نیامد تا موعد بازبینی رسید.پس از بازبینی گفتند فلان صحنه و این صحنه و آن لحظات را حذف کنید.
و شما هم این کار را کردید؟
سعی کردیم جایگزین مناسب برای ان ها داشته باشیم که البته سخت تر کرده همه چیز را.
درباره انتخاب بازیگران و شکل کارشان برایمان توضیح دهید.
انتخاب بهنام تشکر و یکتا ناصر در نقش های اندی هوبارت و سوفی راش مایر از نظر من کاملا دقیق است.جنس بازی بهنام تشکر و طراحی های وی در فیزیک و بیان شخصیت مورد نظر با دقت صورت گرفته است.یکتا ناصر هم با وجود اینکه نخستین تجربه صحنه ای اش را در پیش دارد،کاملا متوجه کنش های تئاتری اش بر صحنه است و با شهامت و وسواس تحسین برانگیزی کار خود را پیش می برد.
آیا مثل برخی از گروههای تئاتری پس از پایان اجراها در نیاوران نمایشتان را به سالن های دیگری هم می برید؟
برای هر گروه تئاتری در ایران اجراهای عمومی متعدد از یک اثر می تواند جالب توجه و مفید واقع شود.این مهم برای ما هم وجود دارد و امیدواریم که با استقبال تماشاگران از نمایش بتوانیم در سالن های دیگر پایتخت و حتی شهرستان های دیگر “دختر یانکی” را به صحنه ببریم.
