محجوب ظویری
انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد به مقام ریاست جمهوری، سبب ایجاد منازعات بسیاری در داخل و خارج ایران شد. جنبش اصلاح طلبی به رهبری میر حسین موسوی و مهدی کروبی، انتخابات را مخدوش خوانده و دخالت نیروهای محافظه کار در انتخابات را در خدمت تثبیت پیروزی احمدی نژاد توصیف کرده است. چنین ادعاهائی راه را برای زیر سؤال بردن کل فرآیند انتخابات در کشور و واداشتن حامیان نامزدهای اصلاح طلب به برپائی تظاهرات در خیابان ها و درخواست برگزاری انتخابات مجدد باز کرد. این واکنش ها با تحت فشار قرار دادن دولت، به بازشماری آرا در برخی مناطق خاص منجر شد. اما این اقدام نیز نتوانست رهبران اصلاح طلب و طرفدارانشان را راضی کند و به برگزاری تظاهرات در خیابان های تهران و سایر شهرها دامن زد. راهپیمائی و تظاهارات با سرکوب نیروهای امنیتی روبرو شد، سرکوبی که از اراده دولت برای پایان دادن به فعالیت های اصلاح طلبی در کشور حکایت داشت.
استفاده از زور با انتقاد رهبران دینی روبرو شد و آنها واکنش دولت را افراطی خواندند. حتی برخی از چهره های درون نیروهای محافظه کار نیز با این انتقادات همراه شدند. این محافظه کاران به انتقاد از ساختار دولت جدید، خصوصاً انتصاب اسفندیار مشائی به عنوان معاون رئیس جمهور و معرفی سه زن برای کسب عنوان وزارت در آموزش و پروش، بهداشت و درمان و رفاه دست زدند. انتقادات بر شکاف های موجود در اردوگاه محافظه کاران صحه گذاشت؛ اختلافاتی که از زمان به دست گرفتن قدرت توسط احمدی نژاد، رو به افزایش گذاشته است.
دولت های جهان، سرکوب صورت گرفته پس از انتخابات را زیر نظر دارند. ایران تا اینجای کار، سه دولت غربی را به همکاری با اصلاح طلبان جهت تخطئه نظام سیاسی ایران متهم کرده است. علاوه بر نگرانی های موجود بر سر اوضاع سیاسی داخلی، سؤال مهمی که ذهن دولت های غربی را به خود مشغول کرده این است که سیاست های داخلی ایران، چه تأثیری بر برنامه هسته ای و سیاست های منطقه ای این رژیم خواهد گذاشت؟
ایران در سپتامبر گذشته پاسخ مثبتی را برای جامعه بین المللی ارسال کرد و مشارکت آن کشور در امنیت منطقه ای و انرژی را خاطر نشان کرد. این پیشنهاد در مه 2008 ارائه شد اما مورد توجه گروه 1+5 شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان، قرار نگرفت. پس از نشست ژنو با شرکت گروه 1+5 و ایران در اکتبر 2009، محمد البرادعی مدیرکل پیشین آژانس بین المللی انرژی هسته ای پیشنهادی ارائه کرد که بر طبق آن، «از اورانیوم خلوص پائین ایران برای تولید سوخت و ادامه فعالیت رآکتور تحقیقاتی تهران مبادله می شود. این رآکتور عمدتاً در خدمت تولید ایزوتوپ های رادیواکتیو برای مصارف پزشکی است.» از روسیه و فرانسه به عنوان کشورهای کمک کننده در این طرح نام برده شده بود. حتی ایران نیز به این پیشنهاد به عنوان نقطه امیدی برای حل بحران مزمن برنامه هسته ای خود نگاه می کرد. با این حال، آژانس هسته ای و جامعه جهانی، بحران داخلی ایران و تأثیر احتمالی آن بر معضل هسته ای را در محاسبات خود وارد نکرده بود. بیانیه ای که از سوی موسوی صادر شد و در آن احمدی نژاد را به مصالحه بر سر حقوق کشور متهم کرد، اولین برخورد در این زمینه بود. به دنبال این فعل و انفعالات، ایالات متحده به اعمال تحریم های جدید در بخش نفت و گاز ایران متوسل شد.
نفت و گاز بخش اعظم سبد صادراتی ایران به کشورهای دیگر را تشکیل می دهد و اولین منبع درآمد ارزی تهران محسوب می شود. هدف قرار گرفتن این حوزه، به طور مؤثر بر حفاری، حمل و نقل و پالایش محصولات نفتی کشور تأثیر می گذارد و مانع از ورود سوخت پالایش شده به آن کشور می شود. البته این تحریم ها بر صادرات نفت خام و گاز طبیعی اثری نخواهند گذاشت. انتظار می رود این لایحه در صورت تصویب سنا، از ژانویه 2010 به مرحله اجرا درآید.
به نظر نمی رسد بحران سیاسی داخلی ایران در آینده نزدیک حل و فصل شود. از سوی دیگر، بحران موجود میان این کشور و جامعه بین المللی بر سر بلندپروازی های هسته ای نیز در سال 2010 همچنان ادامه خواهد یافت. چنین پیش بینی هائی بر این اساس است که تنش هسته ای میان ایران و گروه 1+5 همچنان ادامه دارد و هرگونه دخالتی از سوی اسرائیل؛ ممکن است به وخامت بیشتر اوضاع و یا رویاروئی نظامی منجر شود.
منبع: الاهرام- 30 دسامبر
