تن سیستان و بلوچستان لرزید

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» یک هفته پس از زلزله بوشهر

زلزله‌ای دیگر، این بار در استان سیستان و بلوچستان، در نزدیکی مرز پاکستان رخ داد که موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران بزرگی آن را ۷ و نیم ریشتر و مرکز لرزه نگاری آمریکا ۷ و ۸ دهم ریشتر گزارش کرده اند. مرکز این زلزله در فاصله ۸۱ کیلومتری شهر سراوان، ۸۳ کیلومتری خاش و ۸۵ کیلومتری سوران و در عمق ۹۵ کیلومتری عمق زمین بود.

پاکستان اعلام کرده است که دست کم ۳۴ شهروند این کشور در جریان زلزله کشته و ۸۰ تن زخمی شده‌اند. هنوز آمار دقیقی از میزان تلفات درایران وجود ندارد، اما مقام‌های جمهوری‌اسلامی گفته‌اند که زلزله کشته‌ای به جا نگذاشته و تنها بیست و هفت نفر زخمی شده‌اند. این در حالی است که در ساعات ابتدایی وقوع زلزله، شبکه خبر در گزارشی اعلام کرد حداقل ۴۰ نفر در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند. این خبر اما توسط مقام‌های دولتی تکذیب شد و مرتضی اکبرپور، معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور گفت که زلزله سراوان تا این لحظه خسارت جانی نداشته است. بر اثر زلزله، ارتباطات تلفنی و دیگر ارتباطات در بخش‌هایی از استان سیستان و بلوچستان قطع شده‌است. 

علاوه بر ایران و پاکستان، این زلزله در افغانستان، عمان و دوبی هم احساس شده است. به دلیل وقوع زلزله تمامی مراکز اداری و تجاری دبی تعطیل شده و مردم دبی و ابوظبی به خیابان‌ها آمده‌اند.

مرتضی مرادی‌پور، معاون عملیات سازمان امداد و نجات هلال‌احمر، در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس، پیرامون خسارت‌های زلزله، چنین اظهارنظر کرده: “با توجه به شدت زلزله توقع داشتیم تا مناطق مسکونی و بافت فرسوده خسارت زیادی ببیند، اما به دلیل اینکه زلزله در عمق ۹۵ کیلومتری زمین رخ داده خسارت آن در حد زلزله‌های ۴ ریشتر بوده است”.

در همین زمینه نماینده سراوان در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به اینکه ۱۷۰۰ روستا در منطقه زلزله زده وجود دارد، گفت: “بیشتر این روستا‌ها خانه‌هایی از خشت و گل دارند از این رو قطعا تلفات حاصله در این زلزله زیاد خواهد بود. در اولین فرصت نیازهای اولیه مردم به آن‌ها ارائه می‌شود اما باتوجه به وضعیت ساخت و ساز در سراوان و به ویژه در روستا‌ها نگران مردم هستیم”.

اکبرپور، معاون سازمان مدیریت بحران کشور اما در گفت‌وگویی تلویزیونی دلیل عدم وجود خسارت جانی در این زلزله را “ایام فاطمیه” و اینکه ایران “کشور امام زمان” است، دانست.

مدیرکل سیاسی و امنیتی استانداری سیستان و بلوچستان نیز به شهروندان منطقه توصیه کرد که با توجه به احتمال وقوع پس‌لرزه، در خانه‌هایی ساکن باشند که احتمال ریزش دیوار ندارد.

خبرگزاری مهر در گزارشی از شهر سراوان پس از وقوع زلزله نوشته است: “هر چند نام زمین لرزه ۷/۵ ریشتری انتظار تلفات گسترده جانی و مالی را به همراه داشت اما در نهایت حیرت، این زمین لرزه تنها موجب ریزش چند دیوار فرسوده در سراوان شد و در گشت که مرکز این زمین لرزه بود نیز تنها چند نفر زخمی شدند که بسیاری از آنها سرپایی درمان و به خانه هایشان بازگشتند. شهر کوهستانی سراوان پس از گذشت قریب شش ساعت از زمین لرزه آرام است و سراوانی ها از هیجان زمین لرزه با یکدیگر سخن می گویند و اینکه چگونه زمین لرزه ای به این بزرگی که نزدیک به 20 ثانیه طول کشیده است را پشت سرگذاشته اند”.

با این حال هدایت الله میر مراد زهی، نماینده سراوان، در گفت‌وگویی پیرامون خسارت‌های زلزله گفت: “خانه ها قدیمی و از خشت بودند خرابی بالایی داشتند و حدود 7 روستا هم تخریب شدند… استانداری به من گفت که تا کنون ۴۰ نفر جانشان را از دست دادند اما از تعداد مصدومان آمار دقیقی ندارم.برق این مناطق هم قطع شده است. در شهرستان سراوان هم شدت زلزله زیاد بوده اما چون در طول روز زلزله رخ داده، مردم از خانه‌هایشان بیرون آمدند”.

هم‌زمان با وقوع زلزله در سیستان و بلوچستان، زلزله دیگری به بزرگی سه و چهار دهم ریشتر در فاریاب استان کرمان نیز رخ داد که هنوز جزییاتی درباره آن مخابره نشده است.

این دومین زلزله‌ی بزرگی است که ماه جاری در ایران رخ می‌دهد. پیش از این زلزله‌ای در استان بوشهر رخ داده بود که منجر به کشته و زخمی شدن عده‌ای از شهروندان شده بود. زلزله سیستان و بلوچستان درست یک هفته پس از زمین‌لرزه استان بوشهر روی می‌دهد. روز بیستم فروردین زمین‌لرزه‌ای با بزرگی بیش از ۶ درجه در مقیاس ریشتر شهرستان دشتی در جنوب استان بوشهر را لرزاند.

از زلزله اخیر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین زلزله‌های نیم قرن اخیر در ایران یاد می‌شود. مهدی زارع، معاون پژوهشگاه زلزله‌شناسی ایران، از این زلزله به عنوان اولین زمین‌لرزه بالاتر از ۷/۵ ریشتر در فلات ایران در ۵۶ سال اخیر یاد کرد.

هم‌زمان با تلاش نیروهای امدادگردر مناطق زلزله زده، احمدرضا رادان، جانشین فرمانده نیروی انتظامی، خبر از اعزام نیروهای کمکی و هلی‌کوپتر به مناطق زلزله‌زده داد و گفت: “در مرحله اول نیروهای کمکی برای کنترل نظم و امنیت به مناطق زلزله‌زده اعزام شدند. همچنین در کلیه مرزهای سیستان و بلوچستان تمهیدات تشدید کنترل به مرحله اجرا گذاشته است”.

صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز در دقایق ابتدایی وقوع زلزله، خبر از آن داد که در این زلزله به نیروگاه هسته‌ای بوشهر خسارتی وارد نشده است. پیش از این و پس از وقوع زلزله در بوشهر، مقامات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، خواستار آن شده بودند که کارشناسان به بازرسی از نیروگاه بوشهر و بررسی وضعیت آن بپردازند. مقامات جمهوری اسلامی اما گفتند که نیروگاه بوشهر خسارتی در زلزله ندیده و ساختمان آن در مقابل زلزله‌هایی با قدرت هشت ریشتر نیز مقاوم است.