بارش ۴ روز برف و سقوط دمای اکثر مناطق شمالی کشور به زیر صفر، کافی بود تا شیرازه کارها از دست مسئولین خارج شود و علاوه بر “بحران غذا و آب و برق” در استان های شمالی، بحران گاز نیز سراسر کشور را در بربگیرد به طوری که دولت از مشترکین گاز خواسته شعله های اضافی را هر چه سریعتر خاموش کنند.
ایران با وجود آنکه دومین دارنده منابع گاز طبیعی در جهان است، در تکنولوژی پمپاژ این ماده سوختی یکی از عقب مانده ترین کشورهاست؛ امری که موجب شده تا با مواجهه با اولین موج جدی سرما طی سال های اخیر، وضعیت گازی کشور به مرحله بحرانی برسد.
بنا به نوشته رسانه ها، هم اکنون در مناطق بحران زده شمال کشور از جمله استان های گیلان و مازندران گاز به طور کامل قطع شده و خطر بروز مرگ و میر ناشی از سرما و گرسنگی شهروندان این مناطق را تهدید می کند.
اما بحران گاز فقط به این دو استان محدود نیست و آنطور که سخنگوی شرکت ملی گاز گفته، با ادامه حجم کنونی مصرف، گاز در سراسر کشور قطع خواهد شد.
در اینباره خبرگزاری مهر به نقل از عبدالحسین ثمری معاون عملیات شرکت ملی گاز ایران می نویسد: “با گاز وارداتی در مجموع ۵۶۰ میلیون مترمکعب گاز وارد شبکه مصرف می شود. مصرف امروز گاز خانگی و تجاری در مقایسه با روزهای مشابه پارسال ۱۱۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. از ۵۶۰ میلیون متر مکعب گازی که وارد شبکه مصرف می شود، ۵۳۰ میلیون متر مکعب در بخش خانگی و تجاری مصرف می شود و برای پایداری گاز در بخش خانگی مجبور شدیم گاز نیروگاهها را به حداقل برسانیم و گاز صنایع را قطع کردیم”.
او می گوید: “در شرایط جوی که در چند روز اخیر شاهدیم در برخی از حوزه ها خدمات رسانی دچار مشکل شد اما شرکت ملی گاز توانست گاز را به دست همه مصرف کنندگان برساند. وقتی که مصرف در مقایسه با تولید بیشتر شود، فشار شبکه کم می شود و هم اکنون به جز شهرهای آمل و بابل در استان مازندران که مواردی از قطعی گاز داریم در دیگر نقاط کشور مشکلی وجود ندارد اما باید صرفه جویی رعایت شود تا مشکلی پیش نیاید.آمادگی های قبلی در این مناطق ایجاد شده بود و از آنجا که این مناطق در دورترین نقاط سیستم انتقال شبکه گاز قرار دارد پیش بینی شد تا سوخت مایع، فرآورده های نفتی و تامین بخاری نفتی برای موارد جایگزین فراهم شود تا مردم دچار مشکل نشوند. اگر مردم درصدی جزئی در مصرف گاز صرفه جویی کنند شاید به سوخت های جایگزین در مناطق یادشده نیازی نباشد”.
مجید بوجارزاده سخنگوی شرکت ملی گاز هم به ایسنا می گوید: “اگر شهرهای مرکزی مصرف خود را کاهش ندهند، شهرهای شمالی با افت شدید گاز مواجه می‌شوند.در حال حاضر با سرد شدن هوا مصرف گاز در بخش خانگی در شب گذشته به ۵۱۸ میلیون متر مکعب رسید که در واقع این میزان مصرف بسیار بالا منجر به افت فشار گاز در شهرهای شمالی کشور شده است. تنها راه چاره برای گذر از این شرایط صرفه جویی است”.
وضعیت بحرانی گاز در کشور که پای نهاد های نظامی را نیز به مناطق شمالی کشور باز کرده، در حدی است که نائب رئیس مجلس هم ناچار شد در جلسه شبانه مجلس از شهروندان بخواهد در مصرف صرفه جویی کنند.
به نوشته فارس، محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رییس مجلس گفته است: “با توجه به بروز بحران در مناطق برف‌گیر شمال کشور و قطعی گاز و برق در برخی مناطق، از مردم می خواهم تا مصرف گاز و برق را به حداقل ممکن کاهش دهند و امکان استفاده از آن را برای مردم سایر نقاط کشور فراهم کنند”.
در همین حال، رسانه های داخلی از تعطیلی ۳۰۰ جایگاه CNG در کشور خبرداده و به نقل از اردشیر دادرس رئیس هیات مدیره انجمن صنفی CNG کشور نوشته اند: “برای دوره زمستانی سال جاری برای از جایگاه های CNG کشور حتی برای مدت ۱۴ تا ۱۵ روز هم بدون گاز مانده و عملا تعطیل کرده اند. در طول ۲۴ ساعت گذشته میزان گازرسانی به جایگاه ها CNG کاهش یافته است. از مدار خارج شدن جایگاه CNG به دلیل عدم تحویل گاز طبیعی منجر به افزایش مصرف بنزین کشور شده است. یکی دیگر از مشکلات پیش‌روی صنعت CNG، عدم ساخت جایگاه های جدید همزمان با افزایش تعداد خودروهای گازسوز است. در حال حاضر کشور با کسری حدود ۷ هزار و ۵۰۰ جایگاه بنزین، گازوئیل و CNG روبرو است.این در حالی است که در طول شش سال گذشته تاکنون با توسعه صنعت CNG به طور متوسط سالانه ۳.۵ میلیارد دلار و در مجموع نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار با توسعه CNG در مصرف بنزین صرفه جویی حاصل شده است. قرار بود تا پایان سال گذشته دو هزار و ۵۵۰ جایگاه CNG در کشور ساخته شود که با گذشت یکسال هنوز تعداد کل جایگاه CNG حتی به دو هزار و ۳۰۰ باب افزایش نیافته است. بر اساس سیاست های جدید وزارت نفت باید عرضه CNG در کشور با افزایشی دو برابری به ۴۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد. در طول پنج سال گذشته تاکنون دولت از محل فروش CNG گران به مردم بیش از دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته است، با این درآمد گازی، دولت می‌توانست هزینه های سرمایه‌گذاری یک فاز استاندارد پارس جنوبی را تامین کند”.
هم اکنون بر اساس آخرین اخبار منتشر شده در رسانه ها، گاز در تمامی مناطق کشور با افت شدید فشار مواجه است و علاوه بر مشکل سرما، احتمال تنفس مسموم را نیز افزایش داده است.
این شرایط در حالی به وجود آمده که مقامات مسئول حکومتی کماکان از “مقاومت مردم” دربرابر تحریم ها که یکی از تبعات آن عدم بهسازی سیستم سوخت رسانی است دم می زنند، هرچند در روزهای بروز بحران خبری از سخنرانی های آنها منتشر نمی شود.
