آرش سمیعی
در حالی که رسانه‌ها خبر از افزایش ترافیک در تهران و بی‌اثر بودن سهمیه‌بندی بنزین می‌دهند، گزارش‌ها از رقابت شدید دستگاه‌های دولتی برای دریافت بنزین بیشتر حکایت دارد. در همین راستا شهرداری تهران خواستار دریافت “ماهیانه 800 هزار لیتر بنزین مازاد” برای ارائه خدمات در این شهر شده و یک سایت خبری هم از قرار گرفتن “ماهانه 30 میلیون لیتر بنزین” در اختیار استانداران خبر داده است.
در همین حال ستاد تبصره 13 در یک اقدام آشکار تبلیغاتی، “تصمیم مهم دولت برای صرفه جویی در مصرف بنزین خودروهای دولتی” را بدین شرح اعلام کرد که دولت تصمیم گرفته است تمام خودروهای خود را ظرف سه ماه گازسوز کند. این در حالی است که به گفته یک کارشناس “چنین کاری بی‌شک غیرممکن است و با توجه به حضور نزدیک به دو میلیون خودروی شخصی در صف گازسوز شدن از سال گذشته، قطعا امکانات شرکت بهینه سازی مصرف سوخت دوگانه سوز، کفاف چنین تغییر بزرگی را نخواهد داد و این موضوع نیز به بایگانی شعارهای عمل نشده خواهد پیوست.”
70 میلیون لیتر بنزین در اختیار استانداران
سایت خبری بازتاب روز گذشته از “گم شدن هفتاد میلیون لیتر بنزین در مثلث برمودای استانداران” خبر داد و تصریح کرد: “بنا به تشخیص شخصی استانداران، ماهانه سی میلیون لیتر بنزین تحویل می‌شود تا طبق نظر آنان و بدون ضابطه‌ای مشخص توزیع شود. گروه‌های سیاسی و اجتماعی، مسئولان و مدیران از جمله کسانی هستند که از بنزین ویژه استانداران که علاوه بر سهمیه بنزین خودروهای دولتی و عمومی است، استفاده می‌کنند.”
این سایت محافظه‌کار بدون هیچ پرده‌پوشی، این خبر را در واکنش به خبرپراکنی رسانه‌های نزدیک به دولت نهم علیه مجلس هفتم درج کرده و نوشته است: “صداوسیما و برخی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های حامی دولت جنجال بزرگی راجع به تحویل کمتر از شصت هزار لیتر بنزین به مجلس شورای اسلامی پدید آورده‌اند، ماهانه پانصد برابر این مقدار، بنزین به استانداران تحویل داده می‌شود تا طبق نظر آنان و بدون ضابطه‌ای مشخص توزیع شود.”
سهمیه یارانه‌ای، مصرف 20 روز شهرداری
در همین حال مدیرعامل سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران نیز روز گذشته اعلام کرد 600 هزار لیتر بنزین مازادی که با یارانه دولت در اختیار شهرداری تهران قرار گرفته بود، 10 الی 12 روز دیگر به اتمام خواهد رسید. وی تصریح کرد: “بنزین مازادی که دولت به شهرداری تهران داد، فقط برای 20 روز کافی بود و 10 روز دیگر ماه را از سهمیه معمولی خودمان استفاده خواهیم کرد”.
این مقام شهرداری تهران سپس اضافه کرد که شهرداری تهران به ماهیانه 800 هزار لیتر بنزین نیاز دارد تا بتواند وظایف خدماتی خود را در سطح شهر تهران انجام دهد. وی گفت: “ ما تقاضا کرده‌ایم که دولت این مقدار بنزین را برای شهرداری تأمین کنند و در این زمینه در حال مذاکره با دولت هستیم”. وی در نهایت تاکید کرد: “باید دوباره کارت‌ها شارژ شود چرا که در غیر این صورت دچار بحران در جمع‌آوری زباله خواهیم شد.”
اعتراف به بازگشت ترافیک
در حالی که پیش از این مقامات دولت نهم ادعای برطرف شدن مشکل ترافیک شهر تهران را مطرح ساخته بودند، روز گذشته مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد: “آمارها نشان می دهد ترافیک شهر تهران به حالت عادی خود برگشته و در حال حاضر تفاوتی بین وضعیت ترافیک، در روزهای قبل و بعد از سهمیه‌بندی بنزین وجود ندارد.”
محمود صفارزاده ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: “بلافاصله پس از سهمیه بندی بنزین به دلیل هراس مردم از کمبود بنزین ترافیک کاهش یافت اما این کاهش کاملا مقطعی بود و با وجود راه حل ها و روش های غیر مجاز و غیر معمول ترس مردم از کمبود بنزین کاهش یافت و کم کم همه چیز به حالت اول بازگشت. خرید و فروش بنزین به صورت آزاد، فروش کارت بنزین از یک سو و قول های مساعد دولت و امکان استفاده از سهمیه چند ماه از سوی دیگر باعث شد استفاده از خودروهای شخصی افزایش یابد و ترافیک آرام آرام به حالت اولیه برگردد”.
وی تصریح کرد: “بر اساس آمار، ترافیک شهر تهران در روزهای اولیه پس از سهمیه بندی تا 15 درصد کاهش یافت اما اکنون ترافیک به وضع عادی برگشته و مطمینا با آغاز سال تحصیلی و افزایش سفرها ترافیک افزایش خواهد یافت. بسیاری از گره های ترافیکی شهر تهران نیز در روزهای اولیه سهمیه بندی بنزین رفع شده بود اما متاسفانه در حال حاضر تمام گره های ترافیکی نیز به حالت عادی برگشته اند و در واقع می توان گفت به جز دوران شک که یک دوره زمانی کوتاه مدت بوده، سهمیه بندی بنزین تاثیرچندانی بر ترافیک شهر تهران نداشته است”.
سهمیه‌بندی بنزین دوام نمی‌آورد
در همین حال، سید عماد حسینی مخبر کمیسیون انرژی مجلس هفتم نیز اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین به شکل فعلی را ناموفق خواند و موفقیت در این عرصه را منوط به عرضه بنزین آزاد و اجرای قانون مجلس دانست. وی با تاکید بر اینکه “احساس می‌کنیم این نحو سهمیه‌بندی دوام نخواهدآورد”، اظهارداشت: “در حال حاضر برای برون رفت از این مشکل گازسوز کردن خودروها را مطرح می‌کنند که این مساله نیز تبعات خود را در آینده به جا می‌گذارد چون مطالبات مردم بالا خواهد رفت و ذخایر گاز نمی‌تواند این نیازها را پاسخ‌گو باشد.”
وی سپس گفت: “پس از اختصاص سهمیه بنزین 100 لیتر در ماه برای خودروهای شخصی، اضافه کردن به این مقدار به هر بهانه‌ای کارشناسی شده نیست و اثرات و تبعات منفی در جامعه به جا می‌گذارد. اعلام سهمیه اولیه یعنی 100 لیتر برای هر ماه اثر تورمی خود را به جا گذاشته است بنابراین اعلام بنزین اضافه بر آن، آثار تورمی ایجاد شده را جبران نخواهد کرد بلکه مشکلاتی را نیز در سطح جامعه ایجاد می‌کند. نظر کمیسیون انرژی مجلس این است که اگر قرار است سهمیه‌ها اضافه شود، این اصلاح از ابتدای اعلام سهمیه برای هر 6 ماه و در میزان سهمیه‌ها باشد؛ مثلا برای هر خودروی شخصی از ابتدا روزی 4 یا 5⁄4 لیتر بنزین در روز اختصاص داده شود نه این که اول سهمیه کم داده شود و بعد به بهانه‌های مختلف اضافه شود”.
به گفته نماینده مردم قروه در مجلس، این اقدام دولت و اضافه کردن سهمیه‌ها با توجه به عرضه نکردن بنزین آزاد و اجرا نشدن قانون مجلس نشان می‌دهد که 100 لیتر بنزین برای هر ماه کافی نیست.