طبق رده‌بندی سالانه خانه آزادی (Freedom House)، یک سازمان غیردولتی در آمریکا که هر سال گزارشی از آزادی مطبوعات در سراسر جهان منتشر می‌کند، کره‌شمالی، ایران و سوریه در فهرست ده کشوری هستند که بدترین شرایط آزادی مطبوعات را دارند.
این گزارش می‌گوید: “تنها 14 درصد جمعیت جهان در جوامعی زندگی می‌کنند که از آزادی مطبوعات و عدم دخالت دولت‌ها یا دیگر نیروهای سیاسی در این امور برخوردار هستند. آزادی مطبوعات در خاورمیانه و شمال آفریقا بدترین وضعیت جهان در سال 2012 را داشته است و به جز یمن، در بیشتر کشورها وضعیت ثابت بوده یا بدتر شده است. لیبی و تونس پس از بهار عربی وضعیت بهتری پیدا کرده‌اند اما مصر در رده پایین‌تری قرار گرفته است.”
قانون اساسی بیشتر این کشورها آزادی بیان و اطلاعات را ارج می‌نهند اما این گزارش می‌گوید، قوانین به بهانه‌هایی مثل توهین به رهبران سیاسی و اشاعه نفرت و حمایت از تروریسم یا تهدید امنیت ملی این آزادی‌ها را سرکوب می کنند.
“عدم وجود خشونت لزوما به معنای آن نیست که رسانه‌ها آزاد هستند… در ده کشور که بدترین شرایط را دارند، رسانه‌های مستقل اصلا وجود ندارد یا اینکه به سختی می توانند عمل کنند.”
در بیشتر این کشورها ضریب نفوذ اینترنت بسیار پایین است و با اعمال روش هایی، تاثیر سیاسی رسانه‌ها را کاهش می‌دهند.
در ایران دولت مستقیما تلویزیون و رادیو را کنترل می‌کند و مسئولان بطور متناوب پوشش برخی عناوین و خبرها را ممنوع می‌کنند. همکاری با تلویزیون‌های فارسی زبان خارج از کشور نیز ممنوع است.
بنا بر این گزارش، مسئولان ایرانی قوانینی را برای محدود کردن ابزارهای ارتباطی برقرار کرده اند و ناراضی ها را به خاطر فعالیت‌های اینترنتی تحت تعقیب قرار داده و سانسور دولتی بسیار شدیدتر شده است.
“ایران دومین مقام با بیشترین تعداد روزنامه‌نگاران زندانی را دارد و تا دسامبر 2012، 45 روزنامه‌نگار در ایران در زندان به سر می‌بردند.”
در سوریه که مقام نهم را در این فهرست دارد، جنگ داخلی موجب بدتر شدن شرایط شده است. این گزارش می‌گوید: “مقامات سوریه پوشش خبری ناآرامی‌ها را در تلویزیون دولتی این کشور محدود کرده اند. تا همین اواخر بشار اسد سعی می‌کرد تلقی جهان را با ممنوع کردن تمام روزنامه‌نگاران به جز چند نفر، کنترل کند، که این سیاست شروع به تغییر کرده است.”
دولت کنترل بخش‌هایی را از دست داده است و به این معنی است که سانسور فراگیر کمتر شده است.
مجراهای رسانه‌ای که پیشتر پیشرفت‌های سیاسی را پوشش نمی‌دادند، اکنون تبدیل به منابعی برای خبرهای موثق در بخش هایی از کشور شده اند و در آن ها انتقادهای بیشتری از رژیم می‌شود.
28 روزنامه‌نگار در سال 2012 در سوریه کشته شده‌اند.
کره‌شمالی بدترین شرایط آزادی مطبوعات در جهان را داراست. این کشور تک حزبی تمام رسانه‌ها را در اختیار دارد و تمام تلاشش را می‌کند تا مردم کره‌شمالی هیچ تفسیر دیگری از رویدادها را نشنوند.
خانه آزادی می‌گوید: “با اینکه گاهی به روزنامه‌نگاران خارجی اجازه ورود داده می‌شود، آنها را بادقت تحت نظر دارند.”
کره شمالی ضریب نفوذ اینترنت را پایین نگاه داشته است و نسبت به پتانسیل‌های این رسانه و قابلیتش برای تبلیغات خود آگاهی یافته است.
در این فهرست، ترکمنستان مقام دوم و ازبکستان سوم را داراست و پس از آنها اریتره، بلاروس و کوبا قرار دارند. مقام هشتم از آن گینه استوایی است و بحرین مقام دهم را دارد.
منبع: ایران فوکوس - 3 مه
