امید معماریان
هاله اسفندیاری، محقق- ایرانی آمریکایی که بیش از سه ماه را بدون دسترسی به وکیل ودیگر حقوق شهروندی درزندان سپری کرده بود، با صدور وتودیع وثیقه 300 میلیون تومانی آزاد شد. مقامات قضایی اخیرا گفته بودند وی برخی کارهای نوشتاری دارد که باید انجام بدهد. خانم اسفندیاری پس ازآزادی در برابر زندان اوین به تلویزیون دولتی ایران گفت :“غذای زندان بسیارخوب واتاقش نیزدارای پنجره ای بزرگ” بوده است. او همچنین ازکسانی که مقدمات آزادی وی را فراهم کرده اند، تشکرکرد. آمادگی تلویزیون ایران برای حضور درجلوی زندان اوین وگفت وگوبا زندانی آزاد شده، درنوع خود بی سابقه به شمار می رود.
در همین ارتباط یک مقام مسئول دردادسرای عمومی وانقلاب تهران به ایسنا گفت احتمال تبدیل قرارتاجبخش نیزظرف چند روزآینده وجود دارد. هاله اسفندیاری درحالی روز سه شنبه آزاد شد که شیرین عبادی درمصاحبه ای که “روز” ساعت 10 شب روز دوشنبه با وی انجام داد، از تبدیل قراربا خبرنبود. او گفت که تا آن لحظه درجریان پرونده موکلش نبوده وبازرسان پرونده اجازه دسترسی به پرونده را به او نداده اند.
شیرین عبادی درخصوص نحوه تماس هاله اسفندیاری با مادر 93 ساله اش در روزهای زندان به روز گفت: “خانم اسفندیاری هفته ای یک وگاهی دونوبت حق دارند با مادرشان صحبت کنند. صحبت تلفنی است وبه مدت یک دقیقه. مادر خانم اسفندیاری آلمانی زبان هستند واتریشی تبار و مادر ودختر همیشه به زبان آلمانی با هم صحبت می کردند. اما از تاریخی که خانم اسفندیاری به زندان رفتند به ایشان تذکر داده شده که وقتی با منزل تماس می گیرند نباید به زبان آلمانی صحبت کنند و باید فارسی باشد که برای مسئولان زندان قابل کنترل باشد واین مساله ناراحتی موکل من است برای اینکه مادر 93 ساله ایشان به سختی فارسی صحبت می کند. فقط یک دقیقه می توانند صحبت کنند که به سلام واحوال پرسی ومسائل عادی باید بگذرد.”
آزادی هاله اسفندیاری درحالی صورت می گیرد که وی با اتهاماتی همچون اقدام علیه امنیت ملی وحتی جاسوسی مواجه است. او دقیقا مانند الگویی که طی سالهای گذشته بارها درپرونده برخی روزنامه نگاران، روشنفکران ونویسندگان تکرار شده، پس ازدستگیری بدون اینکه به وکیل ودیگر حقوق اولیه شهروندی دسترسی داشته باشند، مدتها درزندان به سر برد و سپس دریک نمایش تلویزیونی، آنچه را در جریان بازجویی های وی مطرح شده بود، روخوانی کرد. برنامه ای که مخالفت های بسیاری را درداخل وخارج کشور برانگیخت.
براساس الگویی که شامل، زندان، اعترافات اجباری و آزادی به قید وثیقه است، وبارها مورد استفاده دستگاه های امنیتی- قضایی قرارگرفته، متهم پس از پذیرفتن حضور دربرنامه تلویزیونی، جواز آزادی خود را به دست می آورد. مقامات امنیتی در طول سه ماه گذشته اتهامات گسترده ای را به این محقق ایرانی-آمریکایی نسبت دادند اما هیچگاه دراین زمینه شواهد متقنی ارائه نکردند.
بر اساس قراین انتظار می رود به زودی کیان تاجبخش محقق موسسه جامعه بازنیز آزاد شود. “علیرضا جمشیدی” سخنگوی قوه قضاییه روز چهارشنبه گذشته اعلام کرده بود تحقیقات مقدماتی از “هاله اسفندیاری” و “کیان تاجبخش” دو ایرانی بازداشت شده به اتهام اقدام علیه امنیت کشور پایان یافته و باید منتظر صدور کیفر- خواست و ارسال آن به دادگاه بود.