شورای نگهبان اطمینان داده حرکاتش بر مدار قانون بوده

نویسنده
مریم کاشانی

» رایزنی اصلاح‌طلبان برای انتخابات

محمدرضا تابش نماینده اردکان در مجلس از دیدار جمعی از فعالان اصلاح‌طلب با فقهای شورای نگهبان و رایزنی با آنها درباره انتخابات آینده خبر داد.

تابش به خبرگزاری فارس گفت: “برخی روحانیون شورای هماهنگی جبهه اصلاحات با چند تن از فقهای شورای نگبهان ملاقات داشته‌اند.” او اضافه کرد: “این ملاقات‌ها در شهرهای قم و تهران انجام شده است.” نماینده اردکان همچنین تاکید کرد: “در جلسه‌ای که ما با شورای هماهنگی جبهه اصلاحات داشتیم اعلام کردند که شورای نگهبان اطمینان داده انشاءالله حرکاتش بر مدار قانون بوده و تعلقات حزبی و جناحی تأثیری در تأئید صلاحیت‌ها نداشته باشد.” تابش درباره علت این دیدارها هم گفته است: “بزرگان جبهه اصلاح‌طلبان نیز همواره با این تعاملات و نشست‌ و برخواست‌ها توصیه و تأکید داشتند تا اگر ابهاماتی در ذهن فقها یا حقوق‌دانان شورای نگهبان وجود دارد رفع شود؛ هرچه این دیدارها بیشتر شود و ارتباطات و تعاملات نزدیک‌تر باشد می‌تواند به رفع شبهات کمک کند تا انشاءالله انتخاباتی با مشارکت حداکثری مردم داشته باشیم.”

مساله صلاحیت نامزدهای انتخابات به یکی از مهمترین چالش‌های اصلاح طلبان و جریان‌های نزدیک به دولت تبدیل شده است. بخشی از اصلاح‌طلبان معتقدند باید بصورتی گسترده در انتخابات کاندیدا شوند تا هزینه ردصلاحیت‌ها بالا رود و برخی نیز معتقد به تعامل با نهادهای نظارتی‌اند و اینکه نباید با ثبت‌نام گسترده موجبات تحریک بیشتر این نهادها فراهم شود.

چند روز پیش فائزه هاشمی، فرزند علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی طی گفتگویی اعلام کرد: “فکر می‌کنم بنا باید بر این باشد که ما روی کاندیدا شدن حداکثری یا ثبت‌نام حداکثری بعنوان کاندیدا در انتخابات کار کنیم که هر کسی می‌تواند و کوچکترین توانایی در خودش می‌بیند بیاید ثبت‌نام کند؛ حالا چه فکر کند تأیید صلاحت می‌شود یا فکر کند رد صلاحیت می‌شود فرقی نمی‌کند حتی آنهایی که فکر می‌کنند رد صلاحیت می‌شوند باید بیایند و حضور پیدا کنند و هزینه‌ها را برای طرف مقابل بالا ببرند.”

این پیشنهاد البته از سوی برخی اصلاح طلبان مورد قبول واقع نشده است. چندی پیش مرتضی حاجی، وزیر سابق آموزش و پرورش به خبرگزاری ایلنا گفته بود: “یک نظر این است که هر قدر تعداد ثبت‌نام کننده بیشتر باشد بهتر است و یک نظر این است که رفتارها و ثبت‌نام‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که برای تصمیم‌گیران ایجاد نگرانی نکند و این شبهه پیش نیاید که اصلاح‌طلبان می‌خواهند هزینه ردصلاحیت‌ها را بالا ببرند و این شرایط را با قصد و غرض سیاسی به وجود آورده‌اند. به نظر من کسی که می‌داند مورد تایید شورای نگهبان قرار نمی‌گیرد، لازم نیست ثبت‌نام کند و در واقع از ثبت‌نام به عنوان یک ابزار برای تحت فشار قرار دادن استفاده کند.” او معتقد بود: “به موازات ثبت‌نام‌ها، برخی گفت‌وگوها و رایزنی‌ها صورت خواهد گرفت تا شرایط نرم‌تر شود و برخوردها برای تایید صلاحیت‌ها برخوردهای مناسب‌تری شود. اما اینکه فکر کنیم شرایط بر وفق مراد اصلاح‌طلبان خواهد شد اشتباه است و چنین اتفاقی نخواهد افتاد.”

با اینهمه نگرانی از ردصلاحیت‌ها چیزی نیست که پنهان مانده باشد. تاکید چندی پیش حسن روحانی درباره اینکه نهادهای نظارتی نباید در کار نهادهای اجرایی دخالت کنند، در واقع آغاز کشمکش دولت و شورای نگهبان بر سر ماجرای صلاحیت‌ها بود. به همین دلیل بود که بلافاصله پس از سخنان روحانی، راستگرایان به انتقاد از او پرداختند و از شورای نگهبان دفاع کردند. حتی سیدعلی خامنه‌ای هم به میدان امد و از نظارت استصوابی دفاع کرد. همین کشمکش‌های اولیه نشان می‌دهد که انتخابات در اسفندماه امسال، ماجرایی پیچیده خواهد داشت.

حسن روحانی چندی پیش در جلسه مشترک هیات دولت و استانداران سراسر کشور  گفت: “شورای محترم نگهبان ناظر است نه مجری. مجری انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی هم پیش‌بینی شده که نظارت کند تا خلاف قانون صورت نگیرد. شورای نگهبان چشم است و چشم نمی‌تواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند باید به قانون اساسی کاملاً توجه کرده و عمل کنیم.”

پس از آن انتقادات زیادی از این سخنان صورت گرفت و حتی صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه از روحانی خواست که “فضاسازی” نکند و “ حرف‌های حاشیه‌ای” نزند. او تاکید داشت: “به دولت خدوم این نکته را تذکر می دهیم که اکنون کشور نیاز به همدلی و تلاش و کارمجاهدانه دارد ، حاشیه‌سازی در این زمان از هیچ کسی پذیرفته نیست.” علاوه بر او فرمانده کل سپاه پاسداران، گروهی از نمایندگان مجلس، چند تن از مسئولان قوه قضائیه و همچنین تعدادی از امامان جمعه به انتقاد از روحانی پرداخته بودند. چندی بعد هم سیدعلی خامنه‌ای به دفاع از نظارت استصوابی پرداخت.

البته نگرانی از ردصلاحیت‌ها تنها محدود به اصلاح‌طلبان و متحدان دولت نیست. در ماه‌های گذشته، حتی بخشی از راستگرایان نیز نگران مساله صلاحیت‌ها در انتخابات آینده شده‌اند. علی لاریجانی که مدتی است از متحدان تندروتر خود فاصله گرفته و در حال نزدیک شدن به هاشمی‌رفسنجانی است، چندی پیش تاکید کرده بود: “مردم نباید احساس کنند دستگاهی به صورت سازمان‌یافته در انتخابات دخالت می‌کند. کاندیداها نباید به وسیله دستگاه‌های مختلف تهدید شوند که مثلا اگر چنین حرفی بزنید ردصلاحیت می‌شوید، این افراد کاندیداهای مجلس هستند و باید از حقوق ملت دفاع کنند، اگر تا این حد تهدید شوند آن قدر شخصیت‌شان له می‌شود که دیگر نمی‌توانند از حقوق ملت دفاع کنند.”