نخستین بودجه دولت روحانی روز یکشنبه به مجلس ارائه شد؛ بودجه‌ای که می‌تواند نشان‌دهنده جهت‌گیری دولت روحانی در سال آینده و همچنین نگاه دولت وی به مقولات مختلف باشد.
پس از ارائه لایحه بودجه٬ بررسی این لایحه و نقد آن٬ توسط افراد مختلف آغاز شده است. در این میان برخی ارقامی که در لایحه بودجه ارائه شده٬ باعث شگفتی ناظران شده است.
دولت روحانی در نخستین بودجه ارائه شده خود٬ بودجه نهادهای نظامی٬ امنیتی و انتظامی سپاه٬ ارتش٬ وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی را افزایش داده است. بودجه وزارت اطلاعات در سال آینده بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده که نسبت به سال گذشته حدود ۲ هزار میلیارد ریال افزایش پیدا کرده است. سپاه پاسداران نیز با افزایش بودجه ۹ هزار میلیاردی٬ برای سال آینده بودجه‌ای ۴۴ هزار میلیارد تومانی را برای خود محقق می‌بیند.
ارتش جمهوری‌اسلامی نیز شاهد افزایش ۱۷ هزار میلیاردی بودجه خود است. بودجه ارتش برای سال جاری ۳۴ هزار و ۴۴۶ میلیارد و ۱۶۴ میلیون ریال بود که برای سال آینده ۵۱ هزار و ۸۵ میلیارد و ۵۸۴ میلیون ریال افزایش پیدا کرده است.
اما این سه نهاد٬تنها نهادهای نظامی نیستند که شاهد افزایش بودجه خود بوده‌اند. نیروی انتظامی نیز برای سال آینده رشد ۹ میلیاردی در بودجه خود را شاهد است. بودجه‌ای که برای سال آینده معادل ۴۵ هزار و ۱۶۴ میلیارد و ۴۸۴ میلیون ریال پیش‌بینی شده است.
این در حالی است که این ارقام٬ تنها پیشنهاد دولت به مجلس است و این امکان وجود دارد که مجلس در بررسی‌های خود٬ اقدام به افزایش بودجه برخی از این نهادها کند.
برخی نهادهای دیگر نیز شاهد افزایش بودجه خود هستند. برای مثال موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی٬ متعلق به محمدتقی مصباح‌یزدی٬ برای سال اینده بودجه‌ای بیش از ۱۱ میلیاردتومان را در اختیار دارد که بیش از بودجه نهادهایی نظیر بنیاد ایران‌شناسی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.
با این حال٬ اصول‌گرایان٬ از همان روزهای نخست٬ انتقاد از بودجه را در دستور کار خود قرار داده‌اند. نصرالله پژمان‌فر٬ عضو کمیسیون فرهنگی مجلس٬ با اعلام اینکه “بودجه زیارت در سال ۹۳ به نصف رسیده و همین مقدار نیز میان تمام استان‌های کشور تقسیم شده به طوری که سهم خراسان‌رضوی تنها ۱۲.۵ میلیارد تومان است”٬ گفته است: “در موضوع بودجه‌های فرهنگی در بودجه ۹۳ رشدی مشاهده نمی‌شود و با توجه به صحبت‌هایی که با نوبخت داشتیم، دچار ابهاماتی شده‌ایم. در قانون بودجه ۹۳ به اقتضاهای فرهنگی برخلاف وعده‌های داده شده توجه جدی صورت نگرفته است. مشکل دیگر در بودجه ۹۳ در حوزه خراسان‌رضوی در ارتباط با درآمدها بوده که تکلیف سنگینی بر دوش خراسان‌رضوی گذاشته شده که نسبت به سال گذشته افزایش ۲۰ درصدی دارد. این مسئله قابل دفاع نیست که از سویی درآمدهای غیرقابل تحصیل را به ما بدهند و از سویی با مسئله مهمی نظیر زیارت این‌گونه برخورد شود”.
کاظم انبارلویی٬ سردبیر روزنامه اصول‌گرای رسالت٬ هم بودجه دولت روحانی را غیرشفاف توصیف کرد و درباره آن نوشت: “سند عدم شفافیت و سردرگمی را می‌توان در تفریغ بودجه هر سال دید. دیروز رئیس جمهور بودجه سال ۹۳ را تقدیم مجلس کرد. از تسلیم به موقع بودجه باید تشکر کرد اما به نظر می‌رسد دقت در این به موقع دادن بودجه فدای سرعت شده است. برای اینکه بالاترین درجه شفافیت را در بودجه ۹۳ نگاه کنیم کافی است به بودجه وزارت نفت در صفحه ۱۳۳ به جدول شماره هفت مراجعه کنیم. کل بودجه وزارت نفت در سال ۹۳ به روایت بسته پیشنهادی آقای رئیس جمهور به مجلس ۹۹ میلیون ریال است. که اگر تقسیم بر ۱۲ ماه کنیم برابر است با حقوق یک آبدارچی در این وزارتخانه… این یک نمونه از اعداد و ارقام در مورد هزینه- درآمد یا منابع و مصارف است. اگر در مورد بقیه اعداد و ارقام هم دقت صورت گیرد به شفاف‌سازی بودجه کمک می‌کند.از دولت محترم و نمایندگان محترم می‌خواهم به جز تبصره‌های ماده واحده به جداول هم توجه کنند بودجه فقط ۲۰ صفحه اول جلد اول نیست یک بسته پیشنهادی در ۵ جلد است و رئیس جمهور محترم در روز تسلیم بودجه به مجلس می‌دهند و نمایندگان باید درباره همه اعداد و ارقام مجلدات آن اظهار نظر کنند. درباره اعداد و ارقام بودجه باز سخن خواهیم گفت”.
هم‌زمان رجانیوز٬ وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری٬ نیز در مطالب مختلفی به انتقاد از لایحه بودجه پرداخت. امیرحسین ثابتی٬ از نویسندگان این وب‌سایت٬ درباره لایحه بودجه نوشته است: “در مجموع آنچه که بیش از همه حایز اهمیت است، نگرانی از تکرار تجربه تلخ دوره ای است که «تکنوکرات ها» با وابستگی بیش از اندازه اقتصاد ایران به نفت و آسیب پذیر کردن آن نسبت به تحریم ها و تحولات عرصه بین الملل، منجر شدند تا نزدیک به دو دهه بعد زمانی که غرب به تشدید سیاست های خصمانه و تحریم های اقتصادی علیه ایران روی آورد، بیش از همیشه مردم اقتصاد داخلی از این موضوع متضرر شود، حال باید بار دیگر به نظاره نشست و دید اشتباه بزرگ اقتصادی تکنوکرات ها در دهه ۷۰ تکرار خواهد شد و مردم ایران در سالهای آینده اثرات مضر آن را حس خواهند کرد یا از این تجربه بزرگ درس عبرت گرفته می شود و در کنار روند عادی صادرات نفت، فکری به حال تقویت افزایش صادرات غیر نفتی و تلاش برای کاهش پیوند بودجه سالانه و فروش نفت می شود یا خیر؟”
رجانیوز در گزارش دیگری پیرامون بودجه نیز چنین نوشته است: “روزهایی که رئیس جمهور از برنامه های ۱۰۰ روزه، شش ماهه و یک ساله برای تحول در زندگی و معیشت مردم سخن میگفت، برای اهل فن معلوم بود، که با توجه به پیش نیازهای حداقلی اداره کشور چنین پیش بینی هایی بیش از حد خوشبینانه است. این روزها که سررسید اولین زمان بندی رئیس جمهور یازدهم بود، ایشان و کابینه شان با ارائه گزارش هایی از عملکرد دولت قبلی، جای خالی گزارش عملکرد خود را پر می کنند. یکی از مهمترین این اظهارات «خالی بودن خزانه دولت» بود. اما همین اختصاص بودجه هایی که رئیس جمهور از آنها سخن می گوید نشان دهنده از دقیق نبودن آن اظهار نظر حکایت می کند. لذا با توجه به حساسیتی که بر اظهارات مسئولان عالی نظام وجود دارد لازم است، سوابق عملکردی دولت قبل به درستی به رئیس دولت جدید منتقل شود”.
