نجمه بزرگمهر
شورای نگهبان، روز سه شنبه علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور سابق و کاندیدای مورد حمایت مخالفان را از انتخابات ریاست جمهوری که قرار است ماه آینده برگزار شود، منع کرد. این اقدام مشروعیت انتخابات را زیر سوال می برد.
شورای نگهبان که مسئول تایید وفاداری کاندیداهای به آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران و حکومت است، اسفندیار رحیم مشایی، متحد محمود احمدی نژاد را نیز از شرکت در انتخابات منع کرده است.
در نتیجه این اقدام، هشت کاندیدا برای ریاست جمهوری معرفی شدند: رئیس گروه مذاکره کننده ایران، سعید جلیلی، که به نظر می رسد کاندیدایی است که رتبه اول را دارد. درحالی که رد صلاحیت آقای مشایی پیش بینی می شد و انتظار آن می رفت، رد صلاحیت آقای رفسنجانی برای بسیاری از ایرانیان شوکه کننده بود.
آقای رفسنجانی، ستون انقلاب اسلامی، از سوی تندروها به دلیل حمایت از جنبش سبز سال ۲۰۰۹، تهدیدی محسوب می شد. جنبشی که ادعا دارد که رای آن سال دزدیده شده است. اما رهبر ایران سال گذشته او را بار دیگر برای ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام انتخاب کرد.
آقای مشایی رئیس دفتر جنجالی رئیس جمهور، محمود احمدی نژاد، بود که با وجود عدم وفاداری به رهبر، همچنان خود را کاندیدای ریاست جمهوری کرد.
تحلیلگران معتقدند که اگر آقای احمدی نژاد از حکم شورای نگهبان به نفع کاندیدای مورد نظرش سرپیچی کند، مجلس آماده است او را به دلیل “عدم کفایت”، برکنار کند. آقای احمدی نژاد روز سه شنبه گفت که تا روز ۳ اوت و تا پایان دوره ریاست جمهوری اش در دفتر ریاست جمهوری می ماند و دفتر را به جانشینش تحویل خواهد داد.
دوران انتخابات در دوران اخیر جمهوری اسلامی یکی از زمان هایی است که بیشترین تنش در آن صورت گرفته است، در این میان جنگ بیسابقه قدرت نیز بین آقای احمدی نژاد و رهبر ایران که حرف آخر را می زند، درگرفت. روز سه شنبه تهران ساکت بود اما پلیس ضد شورش به دلیل ترس از تنش و شورش درصورت رد صلاحیت دو کاندیدا، به حالت آماده باش بود.
تحلیلگران می گویند، ثبت نام آقای رفسنجانی، رئیس جمهور محافظه کار سابق و یکی از ستون های انقلاب اسلامی، در آخرین دقایق امیدهای رهبر برای برگزاری یک انتخابات آرام با شرکت بالای مردم و یک برنده وفادار را نقش برآب کرد.
تندرو ها تلاش کردند تا مانع از شرکت آقای رفسنجانی در انتخابات بشوند. روزنامه کیهان که سخنگوی تندروهای ایران است روز سه شنبه گفت که بار سنگین ریاست جمهوری فراتر از سن آقای رفسنجانی است. او ۷۹ ساله است. کیهان همچنین افزود: “همه شواهد نشان می دهد و هیچ تردیدی وجود ندارد که جنبش سبز، که به دلیل خیانت، حق حضور در انتخابات را ندارد، از کاندیداتوری هاشمی حمایت می کند. جنبش سبز به تقلب در انتخابات در سال ۲۰۰۹ اغتراض کرده بود. آقای رفسنجانی از محکوم کردن اعتراضات خیابانی سر باز زد و محکوم به حمایت از آنان شد”.
یکی از متحدان آقای رفسنجانی این انتقادات را “بی اساس” خواند و گفت که این بخشی از جنگ روانی علیه آقای رفسنجانی است. دفتر آقای رفسنجانی به ۶۰ سال سابقه مبارزاتی وی از قبل از انقلاب اسلامی و مسئولیت های سنگینی که بعد از آن داشته است، اشاره کرد. همچنین اعلام کرد که این تلاش ها نه تنها چهره رقیب را مخدوش می کند بلکه به چهره جمهوری اسلامی هم ضربه می زند. کاندیدای نزدیک به آیت الله خامنه ای که از سد شورای نگهبان گذشتند، محمد باقر قالیباف، شهردار تهران و علی اکبر ولایتی، وزیرسابق امور خارجه بودند.
حسن روحانی، مذاکره کننده سابق اتمی ایران که به آقای هاشمی نزدیک است و محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور سابق، محمد خاتمی، برای حفظ اعتبار انتخابات، تایید صلاحیت شدند.
فایننشال تایمز، 21 مه
