وحید ثابتیان
“شورای امنیت سازمان ملل، ظرف چند روز آینده برای تصمیم گیری درمورد تحریم ایران به دلیل سرباززدن از متوقف کردن برنامه هسته ای اش رای گیری خواهد کرد.” شان مک کورمک سخنگوی کاخ سفید امیدوار است که زمان این جلسه بسیار نزدیک باشد.
نیکلاس برنز معاون وزیر امورخارجه آمریکا درامورسیاسی نیز به یک شبکه کابلی خبری آمریکایی گفته است که تحریم های علیه ایران ظرف چند روز آینده تصویب خواهد شد. این موضوع پس ازگفت وگوی تلفنی رایس ولاوروف وزاری خارجه آمریکا وروسیه بیان می شود. موضوع تحریم درحالی بیان می شود که پنتاگون اعلام کرده است که به تجهیز ناوگان خود درخلیج فارس برای مقابله با خطر ایران اقدام خواهد کرد.
اظهارات مقامات آمریکایی درخصوص تحریم ایران درحالی با قوت بیان می شود، که ماههاست مذاکرات کشورهای عضو شورای امنیت برای رسیدن به اجماعی درخصوص برخورد با پرونده هسته ای ایران با بن بست مواجه می شود. حتی پس ازانکه ایران ضرب الاجل آخر آگوست شورای امنیت سازمان ملل مبنی برتوقف غنی سازی اورانیوم را نیز نادیده گرفت، پنج کشور عضو شورای امنیت نتوانستند برای تحریم ایران به یک تصمیم واحد برسند. روسیه مهمترین عامل شکست مذاکرات تحریم ایران طی ماه های گذشته به شمار می رود. اگرچه طی روزهای گذشته با تغییراتی که درآخرین پیش نویس طرح تحریم ایران انجام گرفته است، گمان می رود که نظر طرف روسی نیز تامین شده باشد. تحریم یاد شده، هرگونه داد و ستد درزمینه فن آوری های هسته ای وموشکی را با ایران ممنوع می کند.
طی روزهای گذشته روسیه با دوموضوع ممنوعیت سفر مقامات اصلی هسته ای ایران به خارج از کشور و همچنین مسدود کردن دارای این افراد به شدت مخالفت کرده بود. با این حال شان مک کورمک سخنگوی وزیر خارجه امریکا گفته است که کاندولیزارایس در خصوص این موضوع گفت وگویی تلفنی را با سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه انجام داده است. او ازاینکه نتیجه این گفت وگو چه بوده خودداری کرده ، اما تصریح کرده که این گفت وگوبرای حل این مساله “مهم” انجام شده است.
ازسوی دیگر ایران که امضا کننده پیمان “ان پی تی” است، می گوید که حق دارد در راستای فعالیت های صلح آمیزش، به تهیه سوخت مورد نیاز خود بپردازد وبارها گفته است که حتی درصورت فشار سازمان ملل هم به برنامه هسته ای خود ادامه می دهد.
روزدوشنبه نمایندگان پنج کشورعضو دائم شورای امنیت در نیویورک دیدار کردند تا درخصوص طرح تحریم ایران گفت وگو کنند. نماینده چین بعد ازاین جلسه گفته است که جلسه یاد شده نقطه بسیار حساسی درطول مذاکرات بوده است. جلسه ای که درآن این موضوع مورد بحث قرار گرفته که شورای امنیت هفته جاری به تصویب طرح بپردازد یا نه. به گفته نماینده چین نظرنمایندگان کشورهای عضو 50-50 بوده است. مانند روسیه، چین نیز منافع بسیار گسترده اقتصادی در ایران دارد و بارها نگرانی خود را از اعمال تحریم علیه ایران اعلام کرده است.
مقامات اروپایی وآمریکایی، می گویندایران برنامه اتمی خود را از بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی وسازمان ملل تا سال 2003 به مدت 18 سال مخفی کرده است. به اعتقاد آنها اورانیوم غنی سازی شده می تواند سوخت یک راکتور اتمی به منظور تهیه بمب اتمی را مهیا کند. اگر چه درصد تغلیظ آن باید باید 90 درصد باشد. ایران هم اکنون اعلام کرده است که مقادیر بسیار کمی اورانیوم را در درصدهای خیلی پایین غنی سازی کرده است.
وزیر امورخارجه روسیه سه شنبه اعلام کرد که پیش نویس طرح تحریم ایران تا حدود زیادی با علائق مسکو سازگاری دارد ومی تواند پایه ای برای یک تصمیم گیری نهایی باشد. به گفته لاوروف این طرح رویکردهای مختلف روسیه را در نظر گرفته است وبه همین جهت می توان روی آن گفت وگو کرد. به گفته لاوروف هدف ازاین تحریم، تشویق ووادار کردن ایران به بازگشتن به گفت وگوبا سازمان بین المللی انرژی اتمی است وپاسخ گویی به سوالات باقی مانده درباره فعالیت های هسته ای تهران است.
نگرانی ها وپافشاری های روسیه، تصویب طرح تحریم علیه ایران را طی ماه های گذشته با تاخیر مواجه کرده بود. روسیه با دراختیار داشتن قرار داد یک میلیارد دلاری طرح تکمیل قرارداد بوشهرو طرح 800 میلیون دلاری نظامی با ایران ودیگر طرح های مشابه، با تهران روابط گسترده اقتصادی دارد و نگران است که هرگونه تحریمی علیه ایران عملا به تیرگی رابطه اش بینجامد.
پیشتر ازاین، میردگان، رییس وزرات اطلاعات اسراییل (موساد)، درگفت وگویی با هاآرتص روزنامه چاپ تل آویو گفته بود که ایران قادر خواهد بود تا تاریخ 2009 یا زودتر به سلاح هسته ای دست پیدا کند.
دگان به کمیته دفاع وامورخارجی گفته بود که ایران فعالیت های خود را برای غنی سازی اورانیوم برای داشتن 3000 دستگاه سانتریفوژ درحال کار، تا پایان سال 2007 چند برابر کرده است. خبر راه اندازی 3000 دستگاه سانتریفوژ پیش ازهر کسی توسط محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری اعلام شد. اگرچه کارشناسان معتقدند که ایران درراه اندازی آبشار اول 164تایی خود نیز با دشواری های فراوانی مواجه است. با این وجود ظاهرا اظهارات احمدی نژاد پیش ازهرکس دیگری مورد توجه وزیر امنیت اسراییل قرار گرفته است.
او گفته است که ایران به نقطه غیرقابل بازگشت تکنولوژیک خواهد رسید، اگر قادر شود سانتریفوژ ها را به نقطه ای برساند که بتوانند به صورت دائمی برای سه ماه کار کنند.
همزمان واشنگتن پست ازاقدام وزارت دفاع آمریکا برای ساختن یک ناوگان دریایی درخلیج فارس برای عرض اندام علیه ایران خبرداده است. یکی ازمقامات ارشد این وزارت خانه که خواسته نامش فاش نشود به این روزنامه گفته است که یکی ازسناریوها این است که درهنگامه ای که تنش ها با ایران افزایش یافته است، یک ناوهواپیمابر به منطقه فرستاده شود. ایران طی روزهای گذشته از سوی آمریکا متهم به شعله ورسازی آتش خشونت و جنگ های قومی درعراق و پافشاری برای دستیابی به سلاح های اتمی شده است.
محمود احمدی نژاد روز سه شنبه گفت که تحریم های سازمان ملل ایران را ازدنبال کردن برنامه هسته ای اش بازنخواهد داشت. ناوهواپیما بر آیزنهاور هم اکنون درمنطقه به سر می برد. این ناو اواخر سپتامبرگذشته با چهارکشتی دیگروزیردریایی به همراه 6500 دریانورد آمریکا را ترک کرد. به این ناوهواپیما بر که نقطه کلیدی حمله آمریکا به عراق وافغانستان به شمار می رود، چند ناو دیگر نیز تا چندماه دیگر محلق خواهند شد. آمریکا همچنین برای مقابله با برخی احتمالات، دراواخر اکتبر ماه یک مانور نظامی منطقه ای را با هدف بستن راه قاچاق سلاح به خلیج فارس، انجام داد. ایران بلافاصله و پیش از پایان این مانور به انجام یک مانور نظامی سراسری اقدام کرد.