جشنواره ♦ سینمای ایران

نویسنده
یوسف محمدی


تاریخ سینمای 3 دهه اخیر ایران پر از فیلم هایی است که گاه هرگز رنگ پرده را ندیدند. اکنون نیز در حالی که ‏تنها یک ماه به آغاز بیست وهفتمین جشنواره بین المللی فیلم فجر تهران باقی مانده و مشخص شده حداقل 30 فیلم ‏به جشنواره راه خواهند یافت، هیچ تهیه کننده و کارگردانی نمی تواند هراس خود را از فردای اولین نمایش فیلمش ‏پنهان کند. شاید فیلم او نیز جزو آنهایی باشد که بعد از یک یا دو نمایش در جشنواره، مجوز نمایش عمومی به آن ‏ها داده نشود.‏

‏ ‏

فیلمهائی که هرگز به نمایش در نیامدند:‏

‎ ‎از چریکه تارا تا خاک آشنا….‏‎ ‎

khakashnab.jpg

تنها یک ماه به آغاز بیست وهفتمین جشنواره بین المللی فیلم فجر تهران باقی مانده و این در حالی است که هر سال ‏برخی از فیلم ها یا اجازه نمایش در جشنواره را نمی یابند و یا بعد از یک یا دو نمایش در جشنواره، مجوز نمایش ‏عمومی به آن ها داده نمی شود.به گزارش خبرگزاری های ایران، در سال ۱۳۸۷ تولید فیلم های سینمایی در ایران ‏به بالاترین رقم خود طی سال های اخیررسیده است و حدود سی فیلم سینمایی ایرانی در فستیوال فیلم فجر امسال ‏پذیرفته خواهند شد.‏

بر اساس قوانین و ضوابطی که در وزارت ارشاد حاکم است، برخی از فیلم ها در جشنواره پذیرفته نشده و برخی ‏دیگر با اصلاح و حذف صحنه و یا صحنه هایی پذیرفته می شوند. ‏

‏ این در حالی است که بعضی از فیلم سازان حاضر به تغییر و یا حذف فیلم خود نیستند. مثال معروف اش فیلم ‏‏«خاک آشنا» ساخته بهمن فرمان آراست که کارگردان اش حاضر به حذف صحنه ای نشد و فیلم در جشنواره سال ‏گذشته به نمایش در نیامد.‏

شاید معروف ترین فیلم توقیف شده اخیر فیلم «سنتوری» آخرین ساخته داریوش مهرجویی باشد که در جشنواره ‏بیست و پنجم به نمایش درآمد و حتی بهرام رادان بازیگر نقش علی سنتوری، موفق به دریافت سیمرغ بلورین ‏بهترین بازیگر نقش اول مرد شد اما تنها چند روز مانده به اکران عمومی آن در سال ۸۶، به دلیل انچه که از ‏جانب وزارت ارشاد «توهین به مردم ایران» عنوان گردید، توقیف شد.‏

‎ ‎فیلم ترانه تنهایی تهران‏‎ ‎

از دیگر فیلم هایی که در سال گذشته ساخته شده اما اجازه نمایش عمومی نیافتند، می توان به فیلم های «ترانه ‏تنهایی تهران» ساخته سامان سالور، «صدسال به این سال ها» به کارگردانی سامان مقدم و «آن جا» ساخته ‏عبدالرضا کاهانی اشاره کرد.‏

توقیف و یا عدم اجازه نمایش برخی از فیلم ها در بعد از انقلاب، سابقه ای طولانی دارد. از اولین فیلم سازانی که ‏فیلم هایش در همان اوایل انقلاب با توقیف روبرو شد، می توان به بهرام بیضایی اشاره کرد. دو فیلم «چریکه ‏تارا» و «مرگ یزدگرد» ساخته های او در سال های ۱۳۵۷ و ۵۸، هرگز به نمایش عمومی درنیامدند.‏

توقیف و یا عدم اجازه نمایش برخی از فیلم ها در بعد از انقلاب، سابقه ای طولانی دارد. از اولین فیلم سازانی که ‏فیلم هایش در همان اوایل انقلاب با توقیف روبرو شد، می توان به بهرام بیضایی اشاره کرد.‏

فیلم هایی هم بوده اند که در زمان خود اجازه اکران نیافتند اما در زمان دیگری توانستند به نمایش عمومی درآیند. ‏مانند فیلم «حاجی واشینگتن» ساخته علی حاتمی فیلم ساز فقید ایران که در سال ۱۳۶۱ ساخته شد اما سال ها بعد ‏در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، با حذف صحنه هایی به مدت محدود به نمایش عمومی درآمد.‏

دو فیلم قدیمی ازمحسن مخملباف فیلم ساز جنجالی سینمای ایران که در سال های اخیر خارج از ایران فیلم می ‏سازد نیز توقیف شدند و هرگز امکان اکران عمومی نیافتند: «نوبت عاشقی» و «شب های زاینده رود».‏

جعفر پناهی کارگردان تحسین شده ایرانی، شاید تنها فیلمسازی است که تمامی فیلم هایش در دوره های مختلف ‏مانند «بادکنک سفید»، «دایره»،«آینه»، «طلای سرخ» و «آفساید»، اجازه اکران عمومی در ایران نیافتند.‏

حتی در میان سینماگران جنگ و ژانر سینمای جنگ، فیلم هایی هستند که تا کنون فیلمی از آن ها اجازه نمایش ‏نیافتند؛ مانند فیلم های «به رنگ ارغوان» ساخته ابراهیم حاتمی کیا و «سفرسرخ» ساخته حمید فرخ نژاد.‏

از کارگردانان قدیمی و صاحب نام مانند مسعود کیمیایی تا فیلم سازان جوان و مستقل مانند محسن امیریوسفی، از ‏فیلم سازان مطرح در جشنواره های بین المللی مانند بهمن قبادی تا فیلم سازان گوشه گیر و تجربی مانند ابولفضل ‏جلیلی، از کارگردانان سینمای کودک مانند محمد علی طالبی تا فیلم سازان سینمای بدنه ایران مانند فریدون ‏جیرانی، از فیلم سازان زن فمینیست چون تهمینه میلانی تا ستاره سینمای ایران چون نیکی کریمی، از فیلم سازان ‏کمتر شناخته شده ای چون مونا زندی تا فیلم سازان پرآوازه جهانی مانند عباس کیارستمی، حداقل یک فیلم توقیف ‏شده در کارنامه خود دارند.‏

از دیگر کارگردانان مطرحی که فیلمی از آن ها توقیف شده می توان به علیرضا رئیسیان (پرونده هاوانا)، مانی ‏حقیقی (آبادان، کارگردان مشغول کارند)، علیرضا امینی (نامه های باد، زمان می ایستد)، کیانوش عیاری (سفره ‏های ایرانی، بیدارشوآرزو)، پرویزشهبازی (نجوا)، فرزاد موتمن (هفت پرده، جعبه موسیقی)، خسرو سینایی (مثل ‏یک قصه) و علیرضا داوودنژاد (خلع سلاح) اشاره کرد.‏

منبع‎ :‎سایت رادیو فردا

‏ ‏