تاریخ سینمای 3 دهه اخیر ایران پر از فیلم هایی است که گاه هرگز رنگ پرده را ندیدند. اکنون نیز در حالی که تنها یک ماه به آغاز بیست وهفتمین جشنواره بین المللی فیلم فجر تهران باقی مانده و مشخص شده حداقل 30 فیلم به جشنواره راه خواهند یافت، هیچ تهیه کننده و کارگردانی نمی تواند هراس خود را از فردای اولین نمایش فیلمش پنهان کند. شاید فیلم او نیز جزو آنهایی باشد که بعد از یک یا دو نمایش در جشنواره، مجوز نمایش عمومی به آن ها داده نشود.
فیلمهائی که هرگز به نمایش در نیامدند:
از چریکه تارا تا خاک آشنا….
تنها یک ماه به آغاز بیست وهفتمین جشنواره بین المللی فیلم فجر تهران باقی مانده و این در حالی است که هر سال برخی از فیلم ها یا اجازه نمایش در جشنواره را نمی یابند و یا بعد از یک یا دو نمایش در جشنواره، مجوز نمایش عمومی به آن ها داده نمی شود.به گزارش خبرگزاری های ایران، در سال ۱۳۸۷ تولید فیلم های سینمایی در ایران به بالاترین رقم خود طی سال های اخیررسیده است و حدود سی فیلم سینمایی ایرانی در فستیوال فیلم فجر امسال پذیرفته خواهند شد.
بر اساس قوانین و ضوابطی که در وزارت ارشاد حاکم است، برخی از فیلم ها در جشنواره پذیرفته نشده و برخی دیگر با اصلاح و حذف صحنه و یا صحنه هایی پذیرفته می شوند.
این در حالی است که بعضی از فیلم سازان حاضر به تغییر و یا حذف فیلم خود نیستند. مثال معروف اش فیلم «خاک آشنا» ساخته بهمن فرمان آراست که کارگردان اش حاضر به حذف صحنه ای نشد و فیلم در جشنواره سال گذشته به نمایش در نیامد.
شاید معروف ترین فیلم توقیف شده اخیر فیلم «سنتوری» آخرین ساخته داریوش مهرجویی باشد که در جشنواره بیست و پنجم به نمایش درآمد و حتی بهرام رادان بازیگر نقش علی سنتوری، موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد اما تنها چند روز مانده به اکران عمومی آن در سال ۸۶، به دلیل انچه که از جانب وزارت ارشاد «توهین به مردم ایران» عنوان گردید، توقیف شد.
فیلم ترانه تنهایی تهران
از دیگر فیلم هایی که در سال گذشته ساخته شده اما اجازه نمایش عمومی نیافتند، می توان به فیلم های «ترانه تنهایی تهران» ساخته سامان سالور، «صدسال به این سال ها» به کارگردانی سامان مقدم و «آن جا» ساخته عبدالرضا کاهانی اشاره کرد.
توقیف و یا عدم اجازه نمایش برخی از فیلم ها در بعد از انقلاب، سابقه ای طولانی دارد. از اولین فیلم سازانی که فیلم هایش در همان اوایل انقلاب با توقیف روبرو شد، می توان به بهرام بیضایی اشاره کرد. دو فیلم «چریکه تارا» و «مرگ یزدگرد» ساخته های او در سال های ۱۳۵۷ و ۵۸، هرگز به نمایش عمومی درنیامدند.
توقیف و یا عدم اجازه نمایش برخی از فیلم ها در بعد از انقلاب، سابقه ای طولانی دارد. از اولین فیلم سازانی که فیلم هایش در همان اوایل انقلاب با توقیف روبرو شد، می توان به بهرام بیضایی اشاره کرد.
فیلم هایی هم بوده اند که در زمان خود اجازه اکران نیافتند اما در زمان دیگری توانستند به نمایش عمومی درآیند. مانند فیلم «حاجی واشینگتن» ساخته علی حاتمی فیلم ساز فقید ایران که در سال ۱۳۶۱ ساخته شد اما سال ها بعد در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، با حذف صحنه هایی به مدت محدود به نمایش عمومی درآمد.
دو فیلم قدیمی ازمحسن مخملباف فیلم ساز جنجالی سینمای ایران که در سال های اخیر خارج از ایران فیلم می سازد نیز توقیف شدند و هرگز امکان اکران عمومی نیافتند: «نوبت عاشقی» و «شب های زاینده رود».
جعفر پناهی کارگردان تحسین شده ایرانی، شاید تنها فیلمسازی است که تمامی فیلم هایش در دوره های مختلف مانند «بادکنک سفید»، «دایره»،«آینه»، «طلای سرخ» و «آفساید»، اجازه اکران عمومی در ایران نیافتند.
حتی در میان سینماگران جنگ و ژانر سینمای جنگ، فیلم هایی هستند که تا کنون فیلمی از آن ها اجازه نمایش نیافتند؛ مانند فیلم های «به رنگ ارغوان» ساخته ابراهیم حاتمی کیا و «سفرسرخ» ساخته حمید فرخ نژاد.
از کارگردانان قدیمی و صاحب نام مانند مسعود کیمیایی تا فیلم سازان جوان و مستقل مانند محسن امیریوسفی، از فیلم سازان مطرح در جشنواره های بین المللی مانند بهمن قبادی تا فیلم سازان گوشه گیر و تجربی مانند ابولفضل جلیلی، از کارگردانان سینمای کودک مانند محمد علی طالبی تا فیلم سازان سینمای بدنه ایران مانند فریدون جیرانی، از فیلم سازان زن فمینیست چون تهمینه میلانی تا ستاره سینمای ایران چون نیکی کریمی، از فیلم سازان کمتر شناخته شده ای چون مونا زندی تا فیلم سازان پرآوازه جهانی مانند عباس کیارستمی، حداقل یک فیلم توقیف شده در کارنامه خود دارند.
از دیگر کارگردانان مطرحی که فیلمی از آن ها توقیف شده می توان به علیرضا رئیسیان (پرونده هاوانا)، مانی حقیقی (آبادان، کارگردان مشغول کارند)، علیرضا امینی (نامه های باد، زمان می ایستد)، کیانوش عیاری (سفره های ایرانی، بیدارشوآرزو)، پرویزشهبازی (نجوا)، فرزاد موتمن (هفت پرده، جعبه موسیقی)، خسرو سینایی (مثل یک قصه) و علیرضا داوودنژاد (خلع سلاح) اشاره کرد.
منبع :سایت رادیو فردا