رنگ سبز در میان مسلمانان از قداستی خاص برخوردار است. سادات و علویان در طول تاریخ دارای نمادها و شعارهایی بوده‌اند که با آن شناخته می‌شدند. رنگ سبز یکی از این نمادها است. در کشور ما نیز سادات (سیدها) از این رنگ بسیار استفاده می‌کنند. آن‌ها بر این باورند که سلاله ایشان به پیامبر اسلام می‌رسد و از این رو برای خود و به تبع آن برای رنگ سبز تقدسی را به رسمیت می‌شناسند. کتاب مقدس مسلمانان - قرآن - رنگ سبز را رنگ لباس بهشتیان می‌داند. (1)، (2)، (3)
در کتاب کامل “ابن اثیر” نیز می‌‌خوانیم که: “مامون عباسی هنگامی که امام رضا را به ولایت عهدی خود منصوب کرد، بر حضرت لباس سبز پوشانید و دستور داد همه‌ی علویان لباس سبر بپوشند.”(4) این ماجرا در کتاب بحارالانوار نیز نقل شده است:“مامون به مردم دستور داد که لباس سبز بپوشند و لباس سیاه را کنار بگذارند”.(5)
سادات و علویان همچنین دارای “گیسوان بافته” نیز بوده‌اند. سعدی در حکایتی در گلستان به این امر اشاره می‌کند: “شیادی گیسوان بافت. یعنی علوی ست و با قافله‌ی مجاز به شهر درآمد…”.(6)
آیا رنگ سبز جنبش، نشانی مذهبی است؟
چنانچه گفته شد رنگ سبز در میان سادات احترام و اعتباری خاص دارد. جدا از سیدها، مردمی نیز که به این گروه تعلق ندارند در کشور ما از این رنگ به عنوان علامتی مذهبی استفاده می‌کنند. اگر سری به بیمارستان‌های کشور و به بخش‌های بیماری‌های صعب‌العلاج بزنیم خواهیم دید بیمارانی که امید چندانی به بهبود سلامتی‌شان نیست، از این رنگ به عنوان گونه‌ای نذر و توسل جهت بهبودی معجزه‌آسای‌شان استفاده می‌کنند.
تا پیش از جنبش سبز، پس از 22 خرداد 1388 این رنگ همان بار مذهبی و معنوی را در میان معتقدین بر دوش می‌کشید. آقای موسوی یکی از کاندیداهای انتخابات، به دلیل سیادت خود رنگ سبز را رنگ تبلیغاتی خویش برگزید. پس از اعلام نتایج انتخابات، که بسیاری از مردم ایران نتیجه‌ی آن را ملکوک و تقلب‌آمیز می‌دانستند، رنگ سبز به عنوان سمبل و نماد جنبش اعتراضی مردم ایران درآمد و این رنگ از صبغه و معنای مذهبی خود خارج شد. بسیاری از کسانی که علقه‌ها و وابستگی‌های مذهبی ندارند و همچنین کسانی که خواهان عدم مداخله‌ی دین در نهاد دولت هستند نیز از این رنگ به عنوان” نشان” اعتراضات خود استفاده می‌کنند.
تغییر یک نماد از معنای ابتداییِ خود امری بدیهی است. این کارکرد در زبان نیز مشهود است. بسیاری از لغات که در گذشته حامل معنایی خاص بوده‌اند با گذشت زمان معنای سابق خود را از دست داده‌اند و یا معنایی جدید نیز به آن افزوده شده است. برای نمونه کلمه‌ی “شوخ” که با رجوع به فرهنگ دهخدا می‌توان معانی مختلف و تغییرات آن در طول قرون را دریافت. این کلمه که در ابتدا به معنای “چرک”(7) بوده است در زمان حال بیش‌تر به معنای شادمان و خوش‌حال به کار می‌رود.
رنگ سبز جنبش مسالمت‌آمیز و مدنی ملت ایران نمادی است که نشان‌گر هیچ عقیده‌ی دینی و ایدئولوژیک خاص نیست و فروکاستن آن به یک باور مذهبی، عقیدتی و یا سیاسی دورکردن جنبش از مسیر اصلی خویش است. این جنبش فراگیرِ مسالمت‌آمیز، خواهان آزادی، حقوق بشر و جدایی نهاد دین از دولت است و رنگ سبز آن معنایی فرامذهبی- فراایدئولوژیک دارد. این جنبش، خواهان قانونی عادلانه و منطبق بر منشور جهانی حقوق بشر است. و داعیه‌داران این جنبش، خواه آقایان موسوی، کروبی، خاتمی و هاشمی باشند و یا هر شخص و گروه و دسته‌ای دیگر، لازم است این مهم را دریابند که جنبش کنونی، متعلق به مردم ایران است و مردم ایران فارغ از دین و قومیت و زبان و ایدئولوژی، متولیان اصلی این جنبش هستند. مردمی که از سی سال دخالت بی‌حد و حصر دولت دینی - حتا در خصوصی‌ترین امور زندگی‌شان - ناراضی‌اند و راهی به رهایی می‌جویند.
پی‌نوشت
1: و یلبسون ثیابا خضرا من سندس و استبرق / قرآن، سوره‌ی کهف، آیه 31
2: علیهم ثیاب سندس خضر و استبرق / قرآن، سوره‌ی دهر، آیه 21
3: متکئین علی رفرف خضر و عبقری حسان / قرآن، سوره‌ی الرحمن، آیه 76
4: کامل فی التاریخ، ابن اثیر، جلد 4، صفحه 182
5: بحارالانوار، علامه مجلسی، جلد 49، صفحه 132، باب 13
6: گلستان سعدی، باب 1، حکایت 32
7: بدان جامه‌ی شوخ در پیش تخت / بیافتاد و گفت ای شه نیک‌بخت - حکیم ابوالقاسم فردوسی