نادر کرمی
یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری، “سیاست پرداخت نقدی” دولت به شهروندان، اندک اندک به مهمترین برنامه اقتصادی و البته تبلیغی دولت نهم تبدیل می شود.
در شرایطی که مسائل معیشتی و گرانی های سرسام آور به یکی از اصلی ترین علل نارضایتی مردم، به ویژه گروه های کم درآمد تبدیل شده است، پرداخت های نقدی که پیش از این نیز در جریان سفرهای استانی ـ به ازای هر نامه به رییس جمهور ـ پرداخت می شد، شکلی رسمی به خود گرفته و از طرق مختلف پی گیری می شود.
سبدهای کالا برای رمضان و نوروز
”نقدی کردن یارانه ها” در چارچوب سیاستهای کلی نظام و برنامه های توسعه ای ازجمله طرح هایی است که در زمان دولت سید محمد خاتمی تصویب شد اما از اجرا بازماند. اینک اما مشخص شده که طرح “تحول اقتصادی” محمود احمدی نژاد که از ابتدای تابستان سال جاری دائما بر تشریح و اجرای آن تاکید می شد، به طور مشخص چیزی جز “پرداخت نقدی یارانه ها” نیست. بر اساس این طرح خانوارهای ایرانی بایستی از چند روز دیگر جهت ارائه مشخصات خود به مراکز پستی مراجعه و فرم های دریافت اطلاعات را تکمیل کنند.
بر همین اساس میرکاظمی، وزیر بازرگانی دیروز “پودر شوینده” را اولین کالایی اعلام کرد که یارانه دولتی از قیمت آن حذف و به قیمت آزاد فروخته خواهد شد. وی در حاشیه جلسه هیات دولت درباره وضعیت یارانه پودرهای شوینده و قیمت آنها، افزایش قیمت پودرهای شوینده را تایید و قیمت تعیین شده برای آنها را 700 و 500 تومان اعلام کرد.
میرکاظمی همچنین به خبرنگاران گفته است که “سبدکالای رمضان و نوروز به کارمندان داده می‌شود”. وزیر بازرگانی با اعلام اینکه “ امسال سبد کالا در دو مرحله در اختیار کارمندان قرار می گیرد” اظهار داشته است که: “کالابرگ های دریافت سبد کالای ویژه ماه رمضان، چاپ شده و آماده تحویل به سازمان های دولتی است.”
میرکاظمی همچنین گفته است که سبد کالاهای اساسی نیز پس از تحویل کالابرگ ها به کارمندان داده می شود”، وی تصریح کرده است: “سبد کالای ویژه‌ای نیز در آستانه نوروز در اختیار کارمندان قرار خواهد گرفت.”
20 هزار تومان ماهانه
همزمان با کارمندان دولت که بنا به گفته وزیر بازرگانی از سبدهای کالا بهره مند می شوند، بازنشستگان مشاغل آزاد نیز از پرداخت های دولت نهم بی نصیب نمی مانند.
مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی دیروز در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس خبر از آن داد که: “بازنشستگان هر ماه 20 هزار تومان بن نقدی دریافت می‌کنند”.
حسینعلی ضیائی با اعلام این خبر گفت: “بازنشستگان و مستمری بگیران تأمین اجتماعی امسال همراه با حقوق هر ماه خود 20 هزار تومان بن نقدی دریافت می‌کنند”.
وی افزود: “شیوه پرداخت این بن در استان‌های مختلف، متفاوت است و در برخی استان‌ها به صورت نقدی و در برخی دیگر به صورت غیر نقدی در قالب بن کالا پرداخت می‌شود”. مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی اظهار داشت: “بازنشستگان و مستمری بگیران تأمین اجتماعی در کل امسال 240 هزار تومان بن دریافت می‌کنند”.
ادامه تردیدها
با وجودی که عبدالرضا مصری، وزیر رفاه و تامین اجتماعی شنبه این هفته به رسانه ها گفت که “یارانه‌ها قطع نمی‌شود بلکه هدفمند خواهند شد زیرا این عدالت نیست به کسی که ماشین ۶۰۰ میلیونی دارد و به فردی که نان برای خوردن ندارد ۱۰۰ تومان بدهیم و بگوییم،به به کار کرده‌ایم”، برخی از مقامات غیردولتی ضمن تایید اصل این اقدام در چگونگی اجرایی شدن آن تشکیک و برخی نیز آن را در راستای فعالیت های تبلیغاتی برای تداوم ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد تحلیل کرده اند.
در همین ارتباط حجت الاسلام حسن روحانی که از او به عنوان یکی از کاندیداهای پست ریاست جمهوری نام برده می شود، درباره طرح اقتصادی جدید دولت به خبرنگاران گفته است: “نمی‌دانیم این طرح دقیقا چیست؟ اما آن قدر که کلیتش را شنیده‌ایم، اصل اینکه یارانه‌ها را هدفمند کنیم، مورد تایید همه است؛ البته هر طرح اقتصادی باید در چارچوب سیاست‌هایی باشد که قبلا تصویب شده است”.
رییس مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام افزوده است: “بحث در چگونگی است و این چگونگی قابل بحث است؛ البته مجلس شورای اسلامی این مساله را به عهده گرفته و کمیسیون ویژه‌ای برای بررسی تشکیل داده است که امیدواریم کار پخته‌ای در این زمینه انجام شود”.
از سوی دیگر دکتر مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در گفتگویی با “آفتاب” اظهار داشته است که: “دولت نهم برای انتخاب دوباره، سیاستهای انبساطی در اقتصاد رااتخاذ می‌کند”.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به نظریه “ادوار سیاسی تجاری” تاکید کرده است: “بر اساس این نظریه دولت‌ها و شخصیت‌های سیاسی به طور معمول پیش از برگزاری انتخابات با شعارهایی که حکایت از بهبود وضعیت اقتصادی مردم و بخصوص اقشار کم‌درآمد و متوسط دارد به میدان می‌آیند و پس از پیروزی در انتخابات سیاستهای انبساطی را برای تزریق پول بیشتر در پیش می‌گیرند تا مردم احساس بهبود وضعیت اقتصادی داشته باشند”.
این اقتصاد دان همچنین معتقد است: “اکنون که دولت به پایان کار خود نزدیک می‌شود با در پیش گرفتن سیاست انبساطی نخست خود، برنامه تزریق نقدینگی و پول در بازار برای کسب موفقیت سیاسی در انتخابات پیش رو و ماندن بر سر قدرت را دارد”.
تقوی همچنین گفته است: “پرداخت نقدی یارانه که چندی است از سوی دولت به عنوان یکی از محورهای طرح تحول اقتصادی مطرح می‌شود نمونه‌ای از این سیاست‌ها است. این برنامه حتی در صورت اجرا نشدن می‌تواند تبلیغ و انگیزه‌ای برای جلب آرای مردم و پیروزی دوباره دولت باشد”.