سید محمد خاتمی رییس دولت اصلاحات، در آخرین موضع گیری خود، ضمن اشاره به طرح آیت الله خامنه ای برای تغییر نظام سیاسی کشور، تاکیر کرد که اصل “مردم سالاری” و دغدغه، “رای مردم” است نه نظام ریاست جمهوری یا پارلمانی.
وی ضمن انتقاد از لغو همایش اصلاح طلبان در عید غدیر، از محدودیت های فراوان سیاسی و همچنین فشار های شدید به زندانیان سیاسی انتقاد کرد. خاتمی بار دیگر رفع حصر، آزادی زندانیان و فضای آزاد انتخاباتی را پیش شرط های شهروندان برای حضور در انتخابات دانست و ضمن اشاره به تهدید های غرب علیه ایران تاکید کرد یک انتخابات باشکوه، امنیت کشور را تضمین می کند.
“بزرگان و افراد موثر هم اگر بگویند شرکت کنند مردم شرکت نخواهند کرد.” این را رئیس دولت اصلاحات در جمع عده ای از فعالین اصلاح طلب آذربایجان بیان کرد. خاتمی در شرایطی که اصولگرایان حامی آیت الله خامنه ای و محمود احمدی نژاد بر کنار گذاشتن تمام عیار مخالفان از انتخابات پارلمانی پیش رو توافق دارند، اظهار کرد: “نمی شود انتخابات به سبکی باشد که یک سلیقه می پسندد و همه محدود باشند و همه مجبور باشند شرکت کنند.”
محمد خاتمی همچنین بار دیگر بر لزوم رفع حصر رهبران سیاسی جنبش سبز و آزادی زندانیان سیاسی تاکید کرد. او با اشاره به اینکه مردم ایران به ویژه جوانان “گذشت” دارند، افزود: “بنده می گویم بیایید فضا را آماده کنید زندانیان آزاد شوند، حصرها برداشته شود، فضا باز شود این مردم ما اینقدر بزرگوار و خوبند، این جوانان ما که اینقدر رنج دیده اند اگر این فضا باز شود و به آینده امیدوار باشند دارای گذشت اند، در این صورت مملکت تضمین و تامین می شود.”
اعتراض به لغو همایش اصلاح طلبان
رئیس دولت های هفتم و هشتم، در انتقاد از فضای سیاسی موجود به “محدودیت های فراوان” گروه ها و تشکل ها و احزاب سیاسی اصلاح طلب اشاره کرد و گفت: “حتی اجازه برگزاری یک مجلس به مناسبت عید سعید غدیر را هم نمی دهند.”
اشاره محمد خاتمی به لغو “همایش اصلاح طلبان” در عید غدیر (روز سه شنبه) توسط مدیرکل سیاسی وزارت کشور بود. روز یکشنبه گذشته علی محمد غریبانی، رئیس شورای هماهنگی جبهه اصلاحات ضمن تایید خبر منتفی شدن برگزاری همایش هم اندیشی اصلاح طلبان در روز عید غدیر، در انتقاد از تبعیض آشکار بین اصلاح طلبان و سایر گروه‌های سیاسی گفته بود: “آدم نمی‌داند این درد را به کجا ببرد.” این در حالی است که “جبهه پایداری” که از مواضع احمدی نژاد منهای “جریان انحرافی”-حمایت می کند و برای انتخابات مجلس نهم آماده می شود تاکنون چند بار همایش های سیاسی خود را برگزار کرده است.
علی پورموسوی، مدیر کل سیاسی وزارت کشور گفته است: “احزاب غیرقانونی و مجموعه‌هایی که احزاب غیرقانونی جزو آن هستند، نمی‌توانند مانند احزاب قانونی فعال کنند.” این وزارتخانه دو حزب اصلی جریان اصلاحات را پس از انتخابات بحث برانگیز سال 88 “غیر قانونی” اعلام کرد. این دو حزب از کاندیداتوری میرحسین موسوی حمایت کرده بودند.
اما سخنان رئیس دولت اصلاحات تنها به انتقاد از محدودیت های سیاسی مخالفان ختم نشد، وی به وضعیت کنونی زندانیان سیاسی هم اشاره کرد و گفت: “اخیراً به جای آزادی زندانیان سخت گیری ها بیشتر شده. خیلی ها به زندان فراخوانده شده اند. احکام سخت تازه صادر می شود و حتی به خاطر یک بیانیه یا یک امضا با افراد برخورد می شود و خیلی ها مورد بازخواست قرار می گیرند و این فضا باید تغییر کند.”
در دو سال گذشته بسیاری از زندانیان سیاسی به دلیل اعتراض هایی که از داخل زندان ها مطرح کرده اند، از ملاقات محروم شده، حق تماس تلفنی با نزدیکان شان را از دست داده، روانه سلول انفرادی شده و در مواردی حتی مجددا به دادگاه فراخوانده و با احکام قضایی تازه ای روبرو شده اند.
دغدغه، رأی مردم است نه نوع نظام
محمد خاتمی همچنین برای نخستین بار پیرامون مواضع اخیر رهبر جمهوری اسلامی در ارتباط با تغییر ساختار سیاسی دولت از ریاست جمهوری به پارلمانی واکنش نشان داده و این سئوال را مطرح کرده که “بحث پارلمانی یا ریاستی که مطرح می شود اصل این است که آیا مردم سالاری هست یا نه؟ “
اواخر ماه گذشته آیت الله علی خامنه ای در جریان سفر خود به استان کردستان گفته بود: “اگر روزی در آینده احتمالا دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد.”
به باور خاتمی نیز “شکل” نظام پارلمانی “مشکل” ندارد. اما او این را یک “دغدغه ” نمی داند. او می گوید: “دغدغه باید این باشد که چقدر رای مردم موثر است؟ چقدر مردم می توانند اظهار نظر کنند؟ چقدر اظهار نظر و رای آنها تاثیر گذار در سرنوشت جامعه است؛ این مساله مهمی است.”
آزادی را تضمین کنید
وی همچنین بار دیگر بر پیش شرط های شهروندان برای “بخشش” و شرکت در انتخابات تاکید کرده و گفته: “بیایید به آینده نگاه کنیم هر کس در گذشته احساس می کند به او ستمی شده بگوید گذشتم. البته به شرط این که آینده روشن و آزادی برای همه تضمین شود.، زندانیان آزاد شوند، فضا باز شود، البته که همه با رغبت در انتخابات شرکت می کنند.”
رئیس پیشین جمهوری اسلامی ماه گذشته نیز در جمع اصلاح طلبان کرمانی خواستار انتخابات “خوب و آزاد” شده و گفته بود: “ما انتخابات درست و خوب می خواهیم که همه در آن شرکت کنند و فراهم آوردن زمینه حضور فراگیر مردم امنیت واقعی را تأمین می کند.”
محمد خاتمی از اواخر پاییز سال گذشته بارها برگزاری “انتخابات آزاد” و امکان حضور تمامی نیروهای سیاسی کشور در انتخابات را یکی از پیش شرط های حضور مخالفان دولت در انتخابات پیش رو اعلام کرده است.
قرار است نهمین دوره انتخابات پارلمانی جمهوری اسلامی روز ۱۴ اسفند برگزار شود.
اواسط ماه مهر، محمد خاتمی و عبدالله نوری در موضعی مشترک در خانه وزیر کشور دولت نخست اصلاحات صراحتا از مواضع رهبران “جنبش سبز” حمایت و ابراز امیدواری کرده اند حاکمیت با “اعتماد سازی” بتواند با جنبش مخالفان وارد “گفتگویی انتقادی اصلاحی” شود. رئیس دولت اصلاحات و وزیر کشور سابق جمهوری اسلامی در خصوص تحولات “بهار عربی” در خاورمیانه هم گفته اند: “حامیان اصلاحات و جنبش سبز از جنبش های آزادی خواهی و دموکراسی خواهی در منطقه حمایت قاطع می کنند و از حاکمان مستبد و تمامیت خواه این کشورها می خواهند تا دیر نشده صدای مردم خویش را بشنوند.”
در تیرماه گذشته نیز گزارشی از سخنرانی خاتمی منتشر شد که وی در جمع برخی از فعالان سیاسی شمال کشور، به “قرار” خود با میرحسین موسوی و مهدی کروبی اشاره و تصریح کرده بود از “حقوق حقه” مردم نخواهد گذشت. وی گفته بود: “مگر می توانیم از حقوق مردم بگذریم؟ گیرم که تمام کسانی که در این حوادث کشته دادند بیایند بگویند از خون فرزندمان گذشتیم! اما مگر می توان از حقوق حقه مردم گذشت؟ خیر. زندانیان سیاسی حتما باید آزاد شوند. فضای امنیتی باید باز شود. انتخابات باید آزادانه برگزار شود. مگر با آقای موسوی و کروبی قرار نگذاشتیم که سه شرط فوق را داشته باشیم و به آینده نگاه کنیم؟ “
انتخابات باشکوه، تضمین امنیت کشور است
در حالی که طیّ هفته های گذشته، رسانه های غربی از احتمال حمله نظامی علیه تاسیسات اتمی و موشکی جمهوری اسلامی خبر داده اند خاتمی در تازه ترین سخنان خود یک “انتخابات با شکوه”، را بزرگ ترین تضمین کننده امنیت کشور دانسته است. رئیس دولت اصلاحات، سخنان مقامات اسرائیلی و غربی ها را جنگ روانی خوانده و گفته: “دارند افکار عمومی را آماده می کنند که اگر یک روزی خدای نکرده بخواهند یک کاری بکنند این افکار عمومی آماده باشند.”
ناظران سیاسی بر این باورند که انتخابات پارلمانی زمستان امسال در غیاب کاندیداهای تحول خواه با بی تفاوتی شهروندان روبرو خواهد شد و رونق دلخواه حاکمان جمهوری اسلامی را نخواهد داشت؛ کسانی که همواره مشارکت مردم در انتخابات را برگ برنده نظام می دانند.
