نشریه “یا لثارات الحسین” ارگان “انصار حزب الله” خبر داد که رهبر جمهوریاسلامی خطاب به اعضای این مجلس گفته به آنها “اجازه دخالت در مورد جزئیات عملکرد خود را نمیدهد”. این خبر را عباس نبوی، عضو هیات علمی موسسه امام خمینی، وابسته به محمدتقی مصباح یزدی، در جلسه هفتگی انصار حزبالله مطرح کرده است.
نبوی در سخنان خود افزوده که رهبر جمهوری اسلامی در نامه ای به “کمیسیون نظارت بر رهبری” مجلس خبرگان تاکید کرده که نظارت این مجلس، صرفا به معنی بررسی شرایط کلی رهبری است.
وی به نقل از آیت الله خامنهای گفته است: “اگر بر شرایط خدشهای وارد شد، بیایید مشخص کنید و معلوم شود آنهایی که مدعی هستند راه انحراف میروند یا اینکه به شرایط رهبری خدشهای وارد شده است. اگر باقی هست آن وقت در مورد خردهریزها نمیپذیرم که شما وارد جزئیات شوید… اینکه بگویید شرایط هست و کاملا وجود دارد، اما ما میخواهیم درباره این موارد که مثلا چرا این آقا را به فلان سمت برگزیدید و چرا به فلانی اجازه دادهاید، نمیشود”.
سخنان رهبر جمهوری اسلامی درباره وظایف مجلس خبرگان و چگونگی عملکرد آن در حالی مطرح میشود که مجلس خبرگان، طبق اصل ۱۰۷ قانون اساسی ایران، وظیفه تعیین رهبر جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و طبق اصل ۱۱۱ می تواند در صورت عدم انجام وظایف قانونی رهبر یا پی بردن به فقدان شرایط رهبری در وی، او را از سمت خود برکنار کند.
مجلس خبرگان رهبری در جلسات علنی خود همواره به تعریف و تمجید از رهبرجمهوری اسلامی میپردازد؛ اما به غیر از افتتاحیه هر اجلاس، سایر جلسات هرگز به صورت علنی برگزار نمی شوند و اطلاعات آن در اختیار رسانه ها قرار نمی گیرد.
مجلس خبرگان در بیانیه پایانی نشست اسفند ماه سال گذشته که پس از انتخاب محمدرضا مهدویکنی به عنوان رییس منتشر می شد رهبر جمهوری اسلامی را یک “نعمت الهی” توصیف کرد و مردم ایران را به “قدرشناسی بیشتر” از او فرا خواند.
این البته برای نخستین بار نیست که چنین سخنانی از رهبر جمهوری اسلامی نقل میشود. پیش از این هاشمی رفسنجانی ـ که تا سال گذشته رییس مجلس خبرگان بود ـ در گفتوگویی با نشریه حکومت اسلامی، ارگان این مجلس (شماره تابستان ۱۳۸۵) گفته بود: “مجلس خبرگان فرضش بر این بود که هر چیزی که به رهبری مربوط می شود را پیگیری کند، مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام، صدا و سیما، نیروهای مسلح و هر چه که تحت امر رهبری است. اینها به مجلس خبرگان فراخوانده شوند و گزارش کارهای خودشان را به خبرگان بدهند و خبرگان هم سؤال کنند و آنها هم توضیح بدهند و احیاناً اگر اشکال و ایرادی هم بود، در همان جلسه مطرح شود تا همه در جریان قرار بگیرند، این به صورت قانون در آمد. اما وقتی بعضی از این نهادها دعوت شدند که در جلسه خبرگان حضور پیدا کنند تا گزارش عملکردهای خودشان را بدهند، دفتر رهبری مانع حضور آنها در خبرگان شد و اظهار داشتند که رهبری نظرشان این است که این موضوع جزء وظایف خبرگان نیست”.
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان نیز در اینباره گفته بود: “نظر عده زیادی از اعضای خبرگان بر این بود که باید هیأت تحقیق در نهادهای زیر نظر مقام معظم رهبری تحقیق و بررسی کند که آیا درست اداره می شوند یا نه؟… نظر اکثریت بر این بود. تا این که موضوع را با مقام معظم رهبری در میان گذاشتیم. چندین جلسه صحبت شد، ایشان با این نظر موافق نبودند. در مورد نیروهای مسلح فرمودند: اصلاً حرفش را نزنید، برای این که در نیروهای مسلّح امکان این که کسی تحقیق و سؤال کند، نیست. نیروهای مسلّح جای این حرف ها نیست. مگرمی شود کسی در میان نیروهای مسلح وارد شود و راجع به مسائلی ایجاد شبهه کند؟ در این صورت فرمانده نمی تواند کار کند. به هر حال طی دو ـ سه جلسه ای که با ایشان داشتیم و بحث های زیادی شد، با این موضوع مخالفت کردند”.
این برای چندمین بار در دو سال اخیر است که بحث نظارت بر عملکرد رهبر جمهوری اسلامی توسط مجلس خبرگان مطرح میشود.
تاکنون برخی از منتقدان حکومت نظیر مهدی کروبی و آیتالله علیمحمد دستغیب، در نامههایی خواستار بررسی عملکرد رهبر جمهوری اسلامی توسط مجلس خبرگان شده اند.
مهدی کروبی، از رهبران جنبش سبز، در نامهای خطاب به هاشمی رفسنجانی، که آن زمان رییس مجلس خبرگان بود، هشدار داده بود: “در قانون صراحتا آمده است که مجلس خبرگان در مواردی حق عزل رهبری را دارد… بالاترین انحراف که منجر به انحراف تمام ارگان ها می شود، انحراف رهبری است”.
وی در نامه خود افزوده بود: “اندک تامل در وضعیت حاکم بر کشور نشانگر آن است که متاسفانه شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی کشور در وضعیت نامطلوبی قرار دارد و مجلس خبرگان رهبری به دلیل برخی اعمال نفوذها و دخالت فراقانونی بعضی فقهای شورای نگهبان و برخی کاستیها در انتخاب اعضا و عملکرد ضعیف و قصور و تقصیرهای متعدد نتوانسته است از ظرفیتهای قانونی اصول ۱۰۷ و ۱۰۸ و ۱۱۱ قانون اساسی بهره کافی ببرد”.
علیمحمد دستغیب، از اعضای مجلس خبرگان رهبری نیز پس از انتخابات جنجالی 22 خرداد 88 و اعتراضات مردمی به نتایج اعلام شده، در نطقی خواستار نظارت مجلس خبرگان بر عملکرد رهبر جمهوری اسلامی شد. وی چندین بار نیز در نامهها و سخنرانیهایش به این موضوع اشاره کرده است. مسالهای که در نهایت باعث شد وی به دلایل امنیتی امکان حضور در اجلاس مجلس خبرگان را نیابد.
محسن کدیور نیز پیش از این در نامهای خطاب به هاشمی رفسنجانی نوشته بود: “اگر شما و معدود نمایندگان مجلس خبرگان رهبری که سوگند خود را نقض نکرده اید - از قبیل آیت الله دستغیب شیرازی - هر چه سریعتر به وظیفه قانونی خود عمل نکنید، در پیشگاه ملت مسئول خواهید بود”.