سید حسن هاشمی، وزیر بهداشت در ادامه سیاستهای دولت روحانی برای نزدیکی به مراکز مذهبی سنتی، طی سفری به قم با مراجع تقلید این شهر نیز دیدار کرد. او در این دیدارها، گزارشی هم از سیاستهای افزایش جمعیت وزارتخانه خود داده است.
وزیر بهداشت روز پنجشنبه در دیدار با آیت‌الله صافی گلپایگانی، اعلام کرد: “در حال حاضر در حوزه شعار و عمل از زبان همکاران ما دیگر جمله «فرزند کمتر زندگی بهتر» کاملا حذف شده است.” او تاکید کرد: “در زمینه افزایش موالید در کشور هم طرح گسترده‌ای در دست اقدام داریم که در این مسیر اقدامات بسیاری نیز به مرحله اجرا درآمده است.” وزیر بهداشت اضافه کرد: “یکی از مهمترین مشکلات در این خصوص خیل جوانانی هستند که در سن ازدواج قرار دارند که لازم است برای رفع مشکلات این قشر و ایجاد بسترهای ازدواج آسان تمهیداتی اندیشیده شود. “
به گزارش خبرگزاری ایسنا، او در دیدار با آیت الله ناصر مکارم شیرازی نیز گفت: “برای جلوگیری از کاهش موالید نیازمند آن هستیم که بقیه دستگاه ها نیز کمک کنند، موضوع صرفا مربوط به حوزه بهداشت و درمان نیست. به عنوان مثال برای جمعیت 3 میلیونی نابارور در کشور باید بیمه‌هایی ایجاد شود.”
خبرگزاری تسنیم هم طی گزارشی از حاشیه دیدارهای وزیر بهداشت با مراجع مذهبی قم از قول وی نوشت: “۳۰ هزار بهورز در ۱۸ هزار خانه بهداشت و مرکز بهداشتی هم اکنون برنامه‌های تشویق باروری را در دست اجرا دارند. […] آمار‌ها نشان از تغییر مسیر و آهنگ در ازدیاد نسل دارد.[…] این مسیر تغییر کرده است اما به آنچه باید برسیم هنوز نرسیدیم.”
از طرفی دیگر، بر اساس گزارشی که سایت شفقنا، منتشر کرده است، در جریان این دیدارها برخی مراجع تقلید هم خواستار اهتمام دولت برای افزایش جمعیت بوده اند و در واقع اظهارات وزیر بهداشت در پاسخ به سخنان آنها بوده است. برای نمونه آیت‌الله صافی گلپایگانی از ترویج آنچه که “فرهنگ غلط فرزند کمتر زندگی بهتر” می‌نامید انتقاد کرده و گفته بود: “هرچه مشکل داریم به خاطر عمل نکردن به دستورات حیات بخش اسلام است. این دین مقدس در تمام امور زندگی و ابعاد مختلف انسانی برنامه دقیق و حساب شده و محکم دارد.”
آیت‌الله جعفر سبحانی نیز معتقد بود: “نخبه‌های ما در ایران، به تک فرزندی روی آورده‌اند. این درست بر خلاف اسلام است و خانه‌ای که تک فرزندی باشد نشاطی هم نخواهد داشت؛ باید نخبگان را ترغیب به افزایش جمعیت کرد تا آنها هم در سطح جامعه این تفکر را تبلیغ کنند.” او گفته بود: “نبوغ در افراد و جمعیت بیشتر، افزایش می یابد؛ کشور چین نمونه بارز این امر به شمار می رود که توانسته است در اقتصاد جهانی نقش آفرین باشد و حتی کشوری مانند آمریکا هم کارخانه های خود را به این کشور منتقل کرده است.”
خبرگزاری فارس هم سخنان آیت‌الله مکارم شیرازی را منتشر کرد که درباره لزوم افزایش جمعیت گفته بود: “لزوم افزایش جمعیت خود را در همین راهپیمایی اربعین نشان داد زیرا اگر جمعیت زیادی نداشته باشیم این پیاده‌روی هم کمتر می‌بود.”
سخنان مکارم شیرازی در واقع خلاصه کاملی از علت تلاش جمهوری اسلامی برای تغییر سیاست کنترل جمعیت و تشویق به افزایش جمعیت است.
از زمانی که آیت‌الله خامنه ای رسما اعلام کرد که سیاست کاهش جمعیت نادرست بوده و از این بابت از “تاریخ” عذرخواهی کرد، مسیر سیاستهای حکومتی نیز در جهت تشویق افزایش جمعیت جهت‌گیری شد. او گفته بود: “مسئولین کشور در این اشتباه سهیم‌اند، خود بنده‌ی حقیر هم در این اشتباه سهیم‌ام. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد.”
با وجود انتقادهایی که در زمینه ناتوانی حکومت در تامین حداقل‌های زندگی مردم در زمینه بهداشت، آموزش و اشتغال صورت می‌گرفت، نهادهای نزدیک به آیت‌الله خامنه‌ای مدعی بودند که کاهش جمعیت بحران امنیتی است و باید از ادامه آن جلوگیری کرد. برخی از این نهادها حتی اعلام کردند که نگران افزایش جمعیت اقلیت‌های مذهبی دیگر همچون اهل تسنن هستند و نسبت به تغییر ترکیب جمعیتی در ایران هشدار دادند. برای نمونه خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران در آبان ماه سال ۱۳۹۱، با انتشار تحلیلی در این زمینه نوشته بود: «با این وضعیت و با به هم ریختن تعادل جمعیتی ممکن است در ۵۰ سال آینده بر اثر چالش‌های سیاسی، مذهب رسمی که در قانون اساسی مذهب جعفری اثنی‌عشری آمده است، مورد سؤال واقع شود.”
سال گذشته نیز حجت‌الاسلام ناصر رفیعی در جمع زنان مبلغ مذهبی گفته بود: “در مجالس تبلیغ ایام فاطمیه نسبت به تشکیل خانواده، تحکیم خانواده و تولید نسل تذکر داده و به این مسائل بپردازید.” به گزارش خبرگزاری ایسنا، او با ابراز نگرانی از کاهش جمعیت شیعیان تاکید کرده بود: “در سال تحصیلی جدید در پایه اول ابتدایی دانش‌آموزان شیعه و اهل سنت برابری می‌کرد اما به عنوان مثال در یکی از شهرهای آذربایجان این جمعیت ۷۰ به ۳۰ بوده است و این خطر جدی است در حالی که در بعضی از شهرهای اهل سنت جمعیت خانواده به صورت ۴ همسر و ۴۰ اولاد است.” او اضافه کرده بود: “مراجع عظام تقلید و علما نسبت به کاهش جمعیت شیعه اظهار نگرانی کرده‌اند بنابراین شما مبلغان سه موضوع مهم یعنی تشکیل خانواده، تحکیم خانواده و تولید نسل را در مجالس تبلیغی خود متذکر شوید.”
تغییر سیاست جمعیتی در ایران در حالی است که جمهوری اسلامی ناکارآمدی خود را در زمینه حل بحران اشتغال، بهداشت و آموزش نشان داده است.
بر اساس آماری که چند روز پیش، علی باقرزاده، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ایران اعلام کرد بیش از ۹ میلیون بی‌سواد مطلق در ایران وجود دارد.
جمعه گذشته نیز فاطمه دانشور، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران به خبرگزاری مهر گفته بود: “آماری که از کودکان کار و خیابانی در سطح شهر تهران داریم مربوط به سال ۸۹ است که طبق این آمار بیش از ۱۳ هزار کودک کار و خیابان در پایتخت داریم، این آمار رو به افزایش است ضمن اینکه آمار جدید در حال انجام است و سال آینده ارائه خواهد شد.”
از سوی دیگر اسماعیل جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی در نمونه‌ای دیگر، اخیرا اعلام کرد: “یکی از مشکلاتی که تبریز را تهدید می کند، افزایش جمعیت این شهرستان است.” او هشدار داده بود: “باید جلوی این افزایش جمعیت گرفته شود چرا که به طور قطع افزایش جمعیت موجب کاهش خدمات رسانی به مردم خواهد شد.” او به عنوان نمونه به مشکل آب اشاره کرده وگفته بود: “تامین آب این شهر یکی از مشکلاتی است که با افزایش جمعیت آن و همچنین انتقال آب از طریق لوله متوجه این شهر شده که باید در سند تدبیر و توسعه این شهرستان بیشتر لحاظ شود.”
با وجود ناتوانی دولت در حل مشکلات عادی زندگی، تشویق مکرر به افزایش جمعیت اکنون به سطوح عالی دولت نیز رسیده است. همراهی وزیر بهداشت با این سیاست‌ها آخرین نمونه از این دست تلقی می‌شود.
