کالین فریمن و کی بیوکی، تهران
یک روحانی اولترا محافظه کار ایرانی که با هر نوع گفتگویی با غرب مخالف است، پیشتاز رسیدن به مقام رهبری کشور است. این حرکت ممکن است ایران را هر چه بیشتر به سوی بی پروایی سیاسی سوق دهد. آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، 71ساله که طرفدار عملیات استشهادی علیه اسرائیل است، برای جانشینی آیت الله علی خامنه ای بزرگ، 67 ساله به عنوان رهبر کشور اسلامی، تبلیغ می کند.
او که حتی از نظر بسیاری از دوستان روحانی اش هم تندرو محسوب می شود، در حکومت اسلامی ایران جزو شخصیت های حاشیه ای محسوب می شد، تا اینکه سال گذشته محمود احمدی نژاد، دوست بنیادگرایش، از او به عنوان الگوی عقیدتی اش یاد کرد. بسیاری ازایرانی ها او را با عنوان “استاد تمساح” هم می شناسند که در کاریکاتوری او را در حال ریختن اشک تمساح برای روزنامه نگاران اصلاح طلب زندانی، به تصویر کشیده بود.
آقای مصباح یزدی و طرفدارانش سعی می کنند تا با حضورشان در انتخابات ماه آینده مجلس خبرگان، متشکل از 86 روحانی که مسئول انتخاب جانشین آیت الله خامنه ای را دارند که گفته می شود سلامتی اش در وضع خوبی نیست، حلقه سیاست های بنیادگرایانه شان را تنگ تر کنند.
مخالفان آنها، گروهی متشکل از محافظه کاران میانه رو به رهبری هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور اسبق، و اعضای جنبش اصلاحات که روز به روز بیشتر در حاشیه قرار می گیرند، هستند که برای اجتناب از آنچه که هر دو گروه بیم دارند تا منجر به تندروی سیاسی بشود، با هم متحد شده اند.
انتخاب شدن آقای مصباح یزدی به عنوان رهبر، ضربه شدید به کوشش های غرب است که می خواهد ایران را وادار به متوقف کردن برنامه های اتمی و حمایت از نیروهای نظامی در لبنان و عراق و فلسطین بکند. با اینکه او هرگز در میان جمع از این مقوله سخن نگفته است، اما از ایران دارای فن آوری هسته ای حمایت می کند.
علی انصاری، متخصص مسائل ایران در موسسه سلطنتی امور بین الملل، می گوید: “مصباح یزدی یک راست افراطی و بسیار خودکامه است. او حتی به دموکراسی اعتقادی ندارد. رسیدن او به قدرت باعث ایرانی با قوانین به مراتب سخت تر و تندرو تری می شود. این خبر خوشی برای غربی ها نیست.”
انتخابات مجلس خبرگان رهبری، هر هشت سال یک بار انجام می شود و این مجلس قدرت انتخاب و نظارت و خلع رهبرکه در واقع در راس قدرت است را دارد. با وجود اینکه آیت الله خامنه ای که از سال 1989 رهبر ایران است و تا آخر عمر هم در این سمت باقی می ماند، اما تقریبا بدیهی است که مجلس خبرگانی که در ماه آینده اعضای آن مشخص می شوند، جانشین او را تعیین خواهند کرد.
حضور کاندیدا ها با این شکایت که انتخاب بعضی ها به نفع تندرو ها بوده است، انتخابات را خدشه دار کرده است. شورای نگهبان، نهاد تندرو و محافظه کاری که کاندیدا ها را انتخاب می کند، متهم است که روحانیون اصلاح طلب را از شرکت در انتخابات، محروم کرده است. نزدیک به نیمی از پانصد نفری که ثبت نام کرده بودند، رد صلاحیت شده اند.
مهدی کروبی، روحانی اصلاح طلب، در نامه ای که به شورای نگهبان نوشته است این شورا را به بی عدالتی و قضاوت نادرست متهم کرده است و در نامه اش گفته است که این موضوع موجب می شود که مردم نسبت به مقامات و روحانیت دچار بی اعتمادی بشوند. عدم برابری کاندیداهای اصلاح طلبان، موجب این ترس می شود که فقط تعداد کمی از طرفداران سرخورده شان، با وجود اینکه این موضوع منجر به پبروزی رقبای تندرویشان می شود، به پای صندوق های رای بروند.
مداخله های پی درپی سیاسی در انتخابات باعث شده است که ایرانی ها گمان کنند که رای آنها بی ارزش است و این همان رفتاری است که بسیاری از اصلاح طلبان معتقدند منجر به پیروزی احمدی نژاد در انتخابات سال گذشته شد.
آقای انصاری می گوید: “بسیاری از اصلاح طلبان شوق خود را از دست داده اند و این درحالی است که تندرو ها امیدوارند که حضور چشمگیر طرفدارانشان را برنامه ریزی کنند.”
آقای مصباح یزدی که در انتخابات مجلس خبرگان کاندیدا شده است، مرتبا با آقای احمدی نژاد دیدار می کند. احمدی نژاد، پیشنهاد رئیس جمهور شدنش را از سوی مصباح به فتوا یا دستور الهی تبدیل کرده بود.
کاریکاتوریستی که تصویر او را با عنوان “استاد تمساح” کشیده بود، به سرنوشت همان روزنامه نگاردچار شد. این کاریکاتوریست خودش هم به زندان افتاد.
منبع: ساندی تلگراف، 19 نوامبر 2006