خطر تکرار چرنوبیل در ایران

نویسنده

» تحلیل لوپوئن از خطرات نیروگاه بوشهر

میشل کولومس 

جدا از خطراتی که درباره آن بحث می شود، خطر دیگری که از رهگذار ساخت نیروگاه هسته ای ایران مردمان ساکن اطراف  خلیج فارس را تهدید می کند: وقوع فاجعه ای در مرکز هسته ای بوشهر.

این بار بحث بمب هسته ای مطرح نیست. این یک حادثه برنامه ریزی شده است. مرکز اتمی بوشهر مرکزی مستعد ایجاد یک فاجعه انسانی و اقتصادی بی سابقه است. انفجار در این مرکز بسیار شدیدتر از انفجار در مرکز اتمی چرنوبیل در شوروی خواهد بود. زیرا نه تنها جمعیت بسیاری در نزدیکی آن به طور مستقیم تهدید خواهند شد [به مانند اوکراین]، بلکه جمعیت های ساکن در اماکن دورتر نیز تحت الشعاع قرار خواهند گرفت [به مانند اروپای غربی تا فرانسه]. در صورت وقوع فاجعه ای در این نیروگاه با توجه به موقعیت جغرافیایی بوشهر، در کنار آب های خلیج فارس، اقتصاد تمامی کشورهای منطقه به طور مستقیم و اقتصاد جهان به طور غیرمستقیم دستخوش تغییر خواهند شد. بحرین، کویت، عربستان سعودی، و عراق به دلیل بادهای دائمی به شدت آلوده خواهند شد و این ممکن است به توقف ناگهانی تولید نفت در خاورمیانه برای مدت طولانی منجر شود.

 

این هشدار ازسوی یکی از مسؤولان سابق نهادی داده شده که مدیریت انرژی اتمی ایران را برعهده دارد. او به آژانس اتمی پرونده ای پر اتهام تسلیم کرد که تایمز یک نسخه از آن را به دست آورده است. در این پرونده اتهاماتی  مستدل مطرح شده که مدت ها مورد شک و شبهه کارشناسان غربی بود.

 

تعمیرات

مرکز هسته ای بوشهر تنها کمی بیش از یک ماه است که راه افتاده. ساخت آن به گونه ای پیش رفت که حداقل می توان گفت بسیار آشفته بود. فکر و آغاز ساخت این پروژه به دوران شاه بازمی گردد و در سال ۱۹۷۵ پس از عقد قرارداد با شرکت آلمانی کرافت ورک آغاز شد و در سال ۱۹۷۹ در زمان انقلاب اسلامی متوقف شد. متخصصان آلمانی به دلیل عدم انطباق شرایط پیش بینی شده در قرارداد با روند ساختی که جمهوری اسلامی پیش گرفته بود، دست از کار کشیدند. بین سال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ در زمان جنگ ایران و عراق، بوشهر چندین بار بمباران شد. خسارات زیاد بود و محفظه فولادی رآکتور در چندین نقطه بمباران شد و آسیب دید. جمهوری اسلامی در سال ۱۹۹۰ از کارشناسان روسی خواست کار را آغاز کنند. آنها به دلیل آسیب هایی که به سازه های اولیه وارد شده بود پیشنهاد دادند کار را از صفر شروع کنند. ولی مقامات ایرانی مخالفت کردند و اظهار داشتند که تاکنون یک میلیارد دلار صرف این مرکز شده است. به همین دلیل روس ها آنچه را که موجود بود تعمیر و سپس سازه جدیدی را روی سازه قدیمی سوار کردند. درنهایت رآکتور آلمانی پیش بینی شده به صورت عمودی به یک رآکتور روسی افقی تبدیل شد. به بیان دیگر، در یک پروژه شدیداً حساس و بسیار خطرناک، تعمیراتی صورت گرفت که قبلاً در هیچ کجای دنیا انجام نشده بود. تمامی این تغییرات توسط مهندسان روسی انجام پذیرفت که به نظر کارشناسان، از سطح بالای دانش و دقت به مانند کارشناسان غربی برخوردار نیستند و متخصصان ایرانی نیز از تجربه کافی برای تحقق و حفظ چنین پروژه هایی بی بهره اند. کمی پس از راه اندازی این مرکز، یکی از پمپ های خنک کننده آلمانی که بیش از ۳۰ سال از عمر آن می گذشت خراب شد و اولین اتفاق رقم خورد که محمود احمدی نژاد آن را کوچک و بی اهمیت جلوه داد.

خطر این مرکز اتمی بسیار جدی است. جمهوری اسلامی مدت ها برنامه هسته ای خود را، چه نظامی چه صلح آمیز، مخفی نگاه داشته بود. دولت تهران پیوستن به میثاق بین المللی امنیت اتمی را نپذیرفت. همین اقدام باعث شد تا شک و تردیدهایی در مورد بوشهر ایجاد شود: در کنار مرکز اتمی صلح آمیز که برای تولید برق به کار می رود، آزمایشگاه هایی روی پروژه هسته ای نظامی کار می کنند. به هرحال پروژه هسته ای این کشور چه صلح آمیز باشد چه نظامی، شرایط مرکز بوشهر بسیار نگران کننده است.

منبع: لو پوئن، ۲۴ اکتبر