یک روز بعد از آن که سناتورهای حامی توافق هسته ای ایران و کشورهای پنج به اضافه یک، از حدی که بتوانند این توافق را در کنگره آمریکا متوقف کنند گذشت و رسانه های جهان از قطعی بودن تصویب برجام هسته ای در آمریکا خبر دادند، آیت الله خامنه ای در یک سخنرانی برای همفکران خود در مجلس خبرگان به سکوت چند ماهه خود در این باره پایان داشت و فرمان داد که برجام به مجلس برود.
پیش از این سخنرانی روزنامه کیهان به عنوان یکی از بازوان تبلیغاتی رهبری، تنها رسانه پراهمیت کشور بود که بر لزوم ارسال برجام هسته ای به مجلس اصرار می کرد، این روزنامه با تعطیلات تابستانی مجلس هم مخالفت کرده بود تا به نوشته حسین شریعتمداری در صورتی که کنگره آمریکا برجام را رد کرد، بتوانند به موقع واکنش نشان دهند. در دو ماه گذشته، به جز یک دو رسانه که متعلق به نزدیکان محمود احمدی نژاد دولت سابق است، دیگر روزنامه های عمده کشور - از جمله روزنامه اطلاعات، دیگر نشریه روزانه زیر نظر بیت رهبری - هم در حمایت از این توافق سنگ تمام گذاشته بودند. مخالفت جدی کیهان را در مجلس، فقط فراکسیون لاغر پایداری در مجلس همراهی می کردند و هم آنان موافق رسیدگی برجام هسته ای در مجلس بودند و اکثریت کمیسیون بررسی برجام را به عهده گرفته اند.
در واکنش به تصمیم اعلام شده رهبر جمهوری اسلامی، محافل اصلاح طلب و میانه رو هوادار دولت با خونسردی و سکوت از هر نوع اظهار نظری گذشتند و اعتماد پیش بینی کرد که اتفاقی نمی افتد چرا که احتمال این وجود ندارد که مجلس برجام را رد کند “زیرا مفاد اظهارات رهبر نشان میدهد که در همه مراحل در جریان ماجرا بودهاند و اگر در مواردی هم منویات ایشان محقق نشده، طبعا اقتضای معامله است و در نهایت مخالفت نکردهاند. جالب اینکه حتی مخالفان برجام هم هنگام صحبت آن را قطعی فرض میکنند و نسبت به رفتارهای ایران درباره پس از برجام انذار میدهند”.
این روزنامه حتی پیش بینی کرده که برجام با رای بالایی در مجلس تصویب می شود “زیرا هیچ نمایندهای نمیتواند تبعات رد آن را بپذیرد، به ویژه آنکه میخواهند در انتخابات بعد نیز شرکت کنند و مردم از آنها سوال خواهند کرد. از همه مهمتر بعد از تایید آن در امریکا رد شدنش در ایران، تمام مسوولیت را بر دوش ایران خواهد انداخت و این دقیقا خواست تندروهای امریکایی و اسراییلی است”.
به نوشته روزنامه اعتماد “درباره اصل تایید آن در مجلس جای هیچ نگرانی نیست. ضمن اینکه برخی تندروهای دلواپس دیگر نخواهند گفت که امکان نقد برای ما فراهم نشد. اتفاقا بهتر است که آنها مخالفت کنند تا مردم با آنان آشنایی بیشتری پیدا کنند.”(لینک)
جواب بدهید
فیلم سخنرانی آیت الله خامنه ای که وی را همچنان با دستگاهی که به شکم او بسته نشان می داد که به نظر می رسید از اثر مصرف داروهای گونه گونه ملتهب و بیمار می نماید، از جهت دیگری هم مورد توجه تندروها قرار گرفته است. جایی که وی گفت ”و اما مسائل بعد از برجام. به نظر ما برخی از مسائل هست که اینها را مسئولان کشور - که البته ما با برادران عزیز و صمیمی خودمان در دولت هم اینها را در میان میگذاریم و گذاشتهایم، برای اطلاع آقایان هم عرض میکنیم. اولاً اگرچه به ظاهر در مقابل ما شش دولتند اما در واقع آن که فعال است یک دولت است؛ آن دولت امریکاست که بهطور کامل در این مسئله وارد میدان است و مشغول عرق ریختن و فعالیت کردن و تلاش کردن هستند. مسئولان امریکایی خیلی بد حرف میزنند؛ باید تکلیف این حرفها روشن شود؛ بالاخره [یک] طرف قضیه ما”،
جوان روزنامه سپاه پاسداران با برجسته کردن این بخش از گفته های رهبر جمهوری اسلامی آن را “رویکرد انقلابی، عقلانی، ایمانی و وطن پرستانه” وی خواند و بدون اشاره مستقیم به جمله ای با همین مضمون که در آغاز هفته دولت توسط رییس جمهور ادا شده بود که گفته بود بعد از برجام دیگر هر حرفی را نباید زد نوشته “حالا اما با این هدایت رهبری، مجموعه رئیسجمهور و دولت محترم در شرایط پس از برجام نهتنها نباید نگران «حرف زدنهای داخلی» و «واکنش امریکاییها» باشند بلکه باید در مقام مطالبه برخیزند و اجازه ندهند مسئولان امریکایی هرگونه که میخواهند حرف بزنند و در موقع لزوم باید پاسخ این سخنان نیز داده شود. در واقع باید از پندار «حرف نزدن در داخل» به راهبرد «حرف بد نزدن امریکاییها» رسید.”(لینک)
به فاصله یک روز روزنامه جوان دستور عملی هم برای صحنه بررسی برجام در مجلس صادر کرد و از دولت خواست که “در این فرصت مغتنم، دولت باید متوسل به نمایندگان مردم شود و مشتاقانه موافق بررسی بندهای برجام در مجلس باشد تا اولاً نظارت مردمی را بر روند طی شده در مذاکرات داشته باشد و از طرفی اگر ضرری به واسطه برجام به منافع و امنیت کشور میرسد زودتر علاج واقعه قبل از وقوع صورت پذیرد و قطعاً تصویب یا عدم تصویب برجام در مجلس به نفع دولت تمام میشود چراکه در صورت تصویب، آرامش روانی برای اجرای بندهای برجام حاکم میشود و اگر هم تصویب نشود دیگر تبعاتی از عدم اجرای بندهای برجام در فضای بینالمللی ایجاد نخواهد شد.”(لینک)
پیش از این روزنامه اعتماد نوشته بود “از آنجا که برجام یک اتفاق ملی و نه جناحی است و مهمتر اینکه این مشکل به دست تندروهای دلواپس ایجاد شده بود، بنابراین بهتر است همه نهادهای ممکن درباره آن اظهارنظر کنند”.
همین روزنامه راهنمایی کرده بود که “شیوه تصویب مجلس نیز میتواند مثل قرارداد پایان گروگان گیری (توافق الجزایر در سال ۱۳۵۹) باشد. به این معنا که به دولت اجازه داده شود این مشکل را حلوفصل کند. چنین شیوهای به احتمال فراوان کارسازتر خواهد بود، هرچند مجلس فعلی نشان داده که حداقل بخشی از آنان همسو با خواست عمومی مردم به برجام نگاه نمیکنند، خواستی که در موافقت بیش از ۸۰ درصد مردم انعکاس یافته است”.
واکنش چهره های هوادار دولت و اصلاح طلبان به تصمیم اعلام شده آیت الله خامنه ای نشان از آن دارد که با آشکار شدن ابعاد تازه ای از مشکلات اقتصادی و زیست محیطی و روشن شدن آینده خطرناک و احتمال بروز ناآرامی های اجتماعی، آنان بر این باورند که در شرایط حاضر اراده ای برای بر هم زدن توافق های به دست آمده در برجام هسته ای در مدیران وجود ندارد.