وقتی دنیای خشمگین، منفعل می شود و گزینه نظامی کنار گذاشته می شود، تحریم ها نیز سست، غیر الزام آور و بی اثر می شوند. آیا تحریم ها می توانند یک کشور بالقوه خطرناک را مهار کنند؟
دنیا علیه کره شمالی، سودان، کوبا و برمه محدودیت های تجاری، مالی و مسافرتی وضع کرد. آیا هیچ تغییری در رفتار آنها ایجاد شد؟ البته باید گفت تحریم ها در سقوط رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی نقش داشت.
با این حال، در تاریخچه تحریم ها هرچیزی به جز حصول اطمینان از نحوه برخورد با ایران، به عنوان یک کشور سرکش، به چشم می خورد.
واشنگتن توانسته است سازمان ملل را به تصویب چهار قطعنامه تحریمی وا دارد که رفته رفته بر شدت و سختگیری آنها افزوده شده است. آخرین آنها هفته پیش مورد تصویب شورای امنیت قرار گرفت و پشتیبانی کلیدی چین و روسیه را نیز جلب کرد. این دو کشور که از تحریم ها رویگردان بودند، برای متوقف ساختن ماشین هسته ای ایران، سرانجام به صف حامیان تحریم پیوستند. کسب این توافق در صحنه سیاست خارجی، برای دیپلمات های آمریکایی یک پیروزی بزرگ محسوب می شود.
اما آیا این پیروزی اهمیت دارد؟
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور پرخاشگر ایران رأی گیری شورای امنیت را به تمسخر گرفت و تهدید کرد جلوی تلاش بازرسان سازمان ملل برای نظارت بر فعالیت هسته ای مبهم و ناشناخته کشورش را خواهد گرفت.
با این حال، او باید متوجه فشار شده باشد. کاخ سفید با تشکیل یک حلقه پشتیبانی، در حال گسترده و عمیق تر کردن انزوای ایران است. محدودیت روابط بانکی با خارج، واردات و خرید تسلیحات نظامی برای تهران با روش های سخت تری صورت خواهند گرفت.
برای دولت اوباما، این یک تغییر آشکار از سیاست تماس و شفافیت است که هرگز ثمری در نداشت. رهبران ایران از آشکار کردن وسعت فعالیت های هسته ای شان خودداری کرده اند و به تعهد خود برای توقف تحقیقات در این مورد عمل نکرده اند. فعالیت های هسته ای در آزمایشگاه های مخفی در پایگاه های نظامی سراسر کشور در حال انجام هستند و به هرچیزی شباهت دارند غیراز یک برنامه صلح جویانه و غیرنظامی که تهران دم از آن می زند.
منتقدان، به ماهیت سست تحریم ها انتقاد می کنند. ایران به صادرات حجم انبوهی از نفت اتکا دارد و این در تحریم ها نادیده گرفته شده است. دولت سرکوبگر این کشور سال گذشته موفق شد ناآرامی های داخلی را که تا آستانه سرنگونی آن جلو رفته بود سرکوب کند. دیپلمات های ایرانی به دو کشور برزیل و ترکیه به عنوان قدرت های رو به رشد دنیا متوسل شدند و آنها هم به تحریم های اخیر رأی منفی دادند.
ممکن است تحریم ها ایران را در یک سکون دیپلماتیک عمیق فرو ببرد، اما تا اینجا، نتایج تحریم ها آنچنان که واشنگتن می خواست، فلج کننده نبوده است. نتیجه نهایی نیز یک بازی انتظار غیردلچسب در پس فاش شدن هر فعالیت تسلیحاتی و یا مذاکرات بدون معنا خواهد بود.
کاخ سفید توانسته است در طراحی تحریم های بهتر و قدرتمندتر، به شکل موفق عمل کند. با این حال، ایران از مسیر خطرناک خود خارج نشده است و به سختی می توان گفت این یک پیروزی بوده است.
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل- 14 ژوئن
