“اینجانب گذشتن از حق خویش به نفع ملت بزرگ و ایران سربلند را مصداق روشن اصلاح طلبی واقعی می دانم. از آنجا که اعتقاد دارم شرکت در انتخابات، هم حق و هم تکلیف است، از مردم هماره سرافراز ایران صمیمانه می خواهم با حضور پر شور در انتخابات ۲۴ خردادماه، عزت و بقای جمهوری اسلامی و عظمت ایران و خلق حماسه سیاسی را تداوم بخشند”.
این بخشی از بیانیه محمدرضا عارف برای کناره گیری از انتخابات است. هرچند او در بیانیه اش نامی از حسن روحانی نبرده اما کناره گیری او معطوف به ائتلاف اخیر اصلاح طلبان برای معرفی کاندیدایی واحد در انتخابات است. آقای عارف، معاون اول سید محمد خاتمی در دولت اصلاحات و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی بود و به گفته خود با خواست آقای خاتمی و همچنین بر اساس تجارب انتخابات گذشته کناره گیری کرده است.
او که پیشتر هم اعلام کرده بود در صورت محوریت سیدمحمد خاتمی، ائتلاف انتخاباتی را می پذیرد اکنون در وب سایت رسمی خود به دریافت نامه ای از وی اشاره و اعلام کرده: “ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری مصلحت ندانسته اند”.
با اعلام انصراف عارف از نامزدی انتخابات، حمایت سران جریان اصلاح طلب از حسن روحانی به عنوان کاندیدای این طیف سیاسی به صورت علنی اعلام شده است. پیش از این بحث های زیادی پیرامون شکل گیری ائتلاف میان اصلاح طلبان و چگونگی این ائتلاف پس از ردصلاحیت آیت الله هاشمی، کاندیدای نخست اصلاح طلبان از سوی شورای نگهبان مطرح بود؛ مساله ای که اکنون شکل عملی به خود گرفته و حسن روحانی دومین کاندیدایی است که از سوی این جریان سیاسی معرفی می شود.
ساعاتی پس از اعلام انصراف عارف، حسن روحانی در بیانیه ای از او تشکر و او را به عنوان کسی توصیف کرد که صمیمانه ردای خویش را در قامت اصلاحات بر دوش گفتمان توامان اصلاحات و اعتدال نهاده است.
روحانی در بیانیه دیروزش سوگند خورده که پاسدار راستین قانون اساسی و اندیشه‌ها و دغدغه‌های گفتمانی همه ملت ایران باشد.
قدردانی از عارف، رای به روحانی
هرچند از روزها قبل بحث ها بر سر این ائتلاف و احتمال کناره گیری عارف زیاد بود اما روز گذشته و پس از انصراف او بود که چهره های اصلاح طلب و گروههای سیاسی حمایت خود از حسن روحانی را اعلام کردند. سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات جزو اولین کسانی بود که در این زمینه اعلام موضع کرد. او در بیانیه ای در وب سایت شخصی اش نوشت که محمدرضا عارف “با ترجیح مصالح کلی بر منافع شخصی و تلاش برای جلوگیری از تشتت آراء و تفرقه و پراکندگی نیروها ظرفیت ممتاز خود را نشان داد”.
رئیس جمهور سابق ایران همچنین نوشته است: “رأی خود را به برادر گرامی جناب آقای دکتر روحانی خواهم داد و از همگان به ویژه اصلاح طلبان و تحول خواهان و خواستاران عزت و سربلندی میهن و وفاداران به آرمانهای بلند و مطالبات روشن ملت می خواهم که با هوشیاری وظیفه مهم خود را در این انتخابات به جا آورند”.
آقای خاتمی در یک فایل ویدئویی که در صفحه فیس بوک ستاد خبری حسن روحانی منتشر شده نیز اعلام کرده است: “تا اینجا اگر چیزی به دست نیاورده‌ایم نشان دادیم که جامعه چه سویی دارد و موجی که برای آقای هاشمی ایجاد شد نشان داد مردم چه چیزی می‌خواهند و چه نمی‌خواهند. “
او افزوده: “با اینکه آقای روحانی خودش را متعلق به اردوی اصلاح طلبان نمی‌داند، اما دیدید چه خوب مسئله مطرح کرد و امید ایجاد کرد. آقای عارف هم سنگ تمام گذاشت. حتی در زبان و سخن دیگران نیر مواضع اصلاح طلبانه دیده می‌شد که مواضع مورد نظر مردم است. باید سستی را کنار گذاشته و رای داد. امیدوارم موجی ایجاد شود که امکان تغییر نتیجه کار وجود نداشته باشد”.
آیت الله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هم خبر داده که حسن روحانی با مشورت او کاندیدا شده است.
اقای هاشمی که ردصلاحیت اش از سوی شورای نگهبان برای همین دوره از انتخابات ریاست جمهوری، جامعه را دچار شوک کرد، کناره گیری آقای عارف را “تصمیمی بزرگ و ارزشمند” خوانده که “برای جلوگیری از تفرقه، این مسیر را انتخاب کرد چرا که ایشان از ابتدا نیز برای هوا و هوس قدم در این میدان نگذاشته بود و شخصیتی نجیب و با اصالت و متدین دارد”.
براساس گزارش خبرگزاری ایلنا، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرده که “با احترامی که برای کاندیداهای دیگر قائلم به دکتر روحانی رای می‌دهم و ایشان را برای تصدی قوه مجریه مناسب‌تر می‌دانم”.
وب سایت رسمی آیت الله بیات زنجانی، مرجع تقلید شیعیان هم خبر از تماس تلفنی او با محمدرضا عارف داده و اعلام کرده که آیت الله بیات زنجانی از دکتر عارف به عنوان “نماد اخلاق” تجلیل کرده و خطاب به او گفته است: “گفتمان شما در زمان تبلیغات و پایبندی تان به اصول اخلاقی و نیز رفتارتان در زمان انصراف، شما را به الگوئی برای سیاسیون قرار داد و شایسته است همۀ نیروهای سیاسی این بزرگواری و بزرگ منشی را سرلوحه و الگوی خود قرار دهند.”
سایت نوروز هم خبر داده است که جبهه مشارکت، یکی از احزاب عمده اصلاح طلب در بیانیه ای با اشاره به “شرایط حساس کشور و حفظ موضع انتقادی و اعتراضی این حزب به روند و ساز و کار انتخابات در کشور، بخصوص انتخابات مهندسی شده سال 88” از ائتلاف صورت گرفته حمایت کرده است.
مجمع روحانیون مبارز هم با انتشار بیانیه ای، ضمن تقدیر از اقدام محمد رضا عارف، کناره گیری وی از عرصه انتخابات را “احترام به خرد جمعی” خوانده است.
از بیانیه ای حسن روحانی و علی اکبر ولایتی را کاندیداهای برتر خوانده و اعلام کرده که با توجه به نتیجه نظرسنجی ها به آقای روحانی رای می دهد.
ائتلاف چگونه حاصل شد؟
اما این ائتلاف که طی روزهای گذشته و در میتینگ های انتخاباتی حسن روحانی و محمدرضا عارف هم شکل گیری آن از سوی مردم به عنوان خواسته مطرح می شد چگونه حاصل شد؟ احمد مسجد جامعی، عضو شورای مشورتی اصلاح طلبان به خبرگزاری مهر گفته است: “در شورای مشورتی درباره اتخاذ روشی برای اجماع و ائتلاف اختلاف نظر بود”.
به گفته او “گروهی معتقد به مراجعه به نخبگان یا اصحاب حل و عقد بودند و گروهی دیگر می گفتند همان طور که در شرکت کردن یا نکردن به خرد جمعی مردم و اصلاح طلبان در شهرستان ها تمکین شد، در این موضوع نیز باید به آنان مراجعه کنیم”.
آقای مسجد جامعی درباره روش اجرایی اطلاع از نظر مردم چنین توضیح داده است: “جمعی برای این موضوع تشکیل شد و همزمان دو موضوع پیگیری شد؛ یکی مذاکره با نامزدها برای آماده کردن آنان برای اجماع و دیگری انجام نظرسنجی یا بهره گیری از نظرسنجی های معتبر برای آگاهی از نظر مردم”.
او درباره شیوه نظر سنجی گفته: “ما دو راه داشتیم. یکی مراجعه به نظرسنجی نهادهای مختلف بود که نگران بودیم تحت تاثیر سیاست های سازمان انجام دهنده نظرسنجی باشد و یکی هم این که نظرسنجی مستقلی انجام شود. ما راه دوم را انتخاب کردیم و به یک گروه معتبر انجام یک نظرسنجی در تهران و ۱۰ شهر کشور از جمله مشهد، زاهدان، تبریز، اصفهان، ساری و… سفارش دادیم. ما روز شنبه را برای نظرسنجی در نظر گرفتیم، چون سومین مناظره هم انجام شده بود و فکر می کردیم تصمیم گیری برای مردم راحت تر است.”
عضو شورای مشورتی اصلاح طلبان در ادامه توضیح داده: “نتیجه نظرسنجی روز یک شنبه آماده شد. بازهم گروهی از دوستان نظرشان این بود که نخبگان درباره نتایج نظرسنجی نظر بدهند، اما نهایتا تصمیم جمع این شد که شورای مشورتی اصلاح طلبان نظر مردم را شفاف و سپس اعلام کند. به نظرم این خودش اتفاق مهمی بود که تصمیم گیری از پایین به بالا بود و مردم، احزاب و گروه ها و چهره های شاخص اصلاح طلبان را به سمت و سوی شرکت در انتخابات و سپس تعیین نامزد هدایت کردند”.
اما پس از ردصلاحیت آیت الله هاشمی رفسنجانی نظر اکثریت اصلاح طلبان بر عدم شرکت در انتخابات بود اما آقای مسجد جامعی گفته است: “با اینکه دو نامزد معتدل و اصلاح طلب در صحنه بودند، در آغاز فضای سنگینی حاکم بود که بیش تر دوستان، طرفدار شرکت نکردن در انتخابات بودند، اما اتفاق های خوبی افتاد که نظر نخبگان را هم تحت تاثیر قرار داد. خبرهایی که از شهرستان ها می رسید نشان می داد که خرد جمعی و ادب مردم بالاست و آنان انتظار دارند که اصلاح طلبان نیز تصمیم دیگری بگیرند”.
