در حالی که رسانه‌های غربی از افزایش نیروهای نظامی ایران در سوریه خبر می‌دهند، منابع دیپلماتیک در ایران این اخبار را تکذیب کرده‌اند. هرچند که گاه برخی مواضع دیپلماتیک مسئولان وزارت خارجه تفاوتهایی با یکدیگر دارد، اما تاکید اصلی آنها بر عدم حضور مستقیم نظامی در سوریه بوده است.
یک روز پس از آنکه یک مقام مسوول در وزارت امورخارجه گفت “تغییری در همکاری و حضور مستشاری ایران در سوریه ایجاد نشده است”، معاون وزارت خارجه تاکید کرد که “اقدامات مستشاری خود را در سوریه افزایش می‌دهیم.”
روز ۲۴ مهر، یک مقام مسوول در وزارت امورخارجه بدون آنکه نامش مشخص شود، به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته بود: “هیچ تغییری در همکاری و حضور مستشاری ایران در سوریه ایجاد نشده و خبرسازی‌های رسانه‌ها و مقامات مختلف خارجی در این خصوص تلاش برای تحریف روند جاری میدانی در جبهه‌های مختلف نبرد ارتش و نیروهای مردمی سوریه علیه گروههای تروریستی است.” او تاکید داشت: “حضور مستشاری ایران در سوریه برای کمک به این کشور در مبارزه علیه تروریسم بوده است و تبلیغات رسانه‌ها برای تحریف حضور مستشاری ایران فرافکنی و سرپوش بر حمایت‌های همه جانبه مالی، تسلیحاتی و اطلاعاتی کشورهای غربی و هم پیمانان منطقه‌ای آنها از گروههای مختلف تروریستی تکفیری است.”
روز بعد امیر عبداللهیان معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه در حاشیه مراسم بزرگداشت سرتیپ همدانی گفت: “ما دارای مستشاران نظامی در عراق و سوریه هستیم. مستشاران نظامی ما به درخواست دولت‌های عراق و سوریه در آنجا حضور دارند. هیچگونه نیروی رزمنده در سوریه نداریم اما به مشورت مستشاری خود برای مبارزه با تروریسم حتما شدت بیشتری خواهیم بخشید و تلاش بیشتری خواهیم کرد.”
همزمان با این اظهارات، علاء‌الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، که در سوریه به‌سر می‌برد، طی یک کنفرانسی خبری از آمادگی ایران برای اعزام نیرو به سوریه خبر داد. او در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید آیا حمایت جدید ایران از سوریه شامل اعزام نیرو هم می‌شود؟ گفته بود: “زمانیکه این مسئله درخواست سوریه باشد، ما آن را بررسی خواهیم کرد و تصمیم خواهیم گرفت. ما در مبارزه با تروریسم جدی هستیم.”
بروجردی چند روز پیش هم ضمن تکذیب حضور نظامی ایران در سوریه گفته بود: “دهها هزار جوان سوری که برای مبارزه آموزش دیده‌اند، برای دفاع از وطن خود سلاح به دست گرفته‌اند.” او همچنین درباره این مساله که با ورود روسیه به جنگ داخلی سوریه، نقش ایران به نقشی درجه دوم تبدیل شده است، گفته بود: “این اخبار در واقع یکی از شیوه‌های جنگ روانی است که رسانه‌ها در تلاش برای ترویج آن هستند.[…] ما حضور روسیه در سوریه را تأیید کرده و روابط بسیار خوبی با روسیه داریم.”
در حالی که نزدیک به چهار سال از آغاز اعتراض‌های مردمی در سوریه و سپس تبدیل آن به جنگ داخلی و کشتار هزاران نفر گذشته، جمهوری اسلامی ایران همچنان تاکید دارد که حضورش در سوریه، حضور مستقیم نظامی نیست. هرچند که درسال‌های گذشته، بارها اخباری از حضور مستقیم ایران در سوریه نیز منتشر شد و حتی برخی مسئولان جمهوری اسلامی نیز به آن اعتراف کردند.
برای نمونه در آبان ماه سال ۱۳۹۲ جواد کریمی قدوسی، فرمانده پیشین بسیج خراسان و نماینده کنونی مشهد فاش کرد که: “صدها گردان از ایران در سوریه وجود دارد، هر چند خبر پیروزی‌های ارتش سوریه را از زبان یک فرمانده سوری می‌شنوید، اما پشت پرده آن نیروهای ایرانی قرار دارند.”
هرچند که دستگاه دیپلماسی رسمی جمهوری اسلامی، تاکید می‌کند که حضور ایران در سوریه، حضور نظامی نیست، اما برخی مسئولان غیردولتی خبر از حضور همه جانبه ایران در جنگ سوریه داده‌اند.
در نمونه‌ای دیگر حجت‌الاسلام سیدمحمود نبویان، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری فاش کرد که جمهوری اسلامی ۱۵۰ هزار نظامی را در ایران و ۱۵۰ هزار نظامی دیگر را در سوریه آموزش داده است. او گفته بود: “۱۵۰ هزار سوری را به ایران آوردیم و به آنها آموزش نظامی دادیم و ۱۵۰ هزار را همان جا آموزش داده و ۵۰ هزار نیروی حزب‌الله را به آنجا فرستادیم و حزب‌الله هم اعلام کرد که ۸۰ هزار موشک آماده پرتاب شدن به اسرائیل است و این شد که آمریکا در سوریه شکست خورد.”
یکبار هم فرمانده سپاه ناحیه ملایر اعلام کرد: “جنگ امروز در سوریه در واقع جنگ ما با آمریکاست که در خاک سوریه رخ داده است، چرا که سوریه تنها کشوری است که در مقابل توطئه‌های آمریکا باقی مانده و سر خم نکرده است.” او تاکید داشت: “فرماندهان سپاه در این کشور(سوریه) ۴۲ تیپ و ۱۳۸ گردان مجهز را آماده کرده اند و از نظر نظامی آمادگی کامل برای جنگ با دشمن را دارند.”
اکنون مدتهاست که کشته‌شدگان ایرانی و افغانستانی در جنگ سوریه با عنوان “مدافعان حرم حضرت زینب” در ایران تشییع می‌شوند و حتی گفته می‌شود که تیپ فاطمیون [متشکل از مهاجران افغان] از اردیبهشت ماه امسال به لشکر فاطمیون ارتقا یافته است.
در ماه‌های گذشته اخباری از افزایش حضور نظامی ایران در سوریه منتشر شده است. چند روز پیش سایت الف، به نقل از روزنامه امریکایی واشنگتن پست نوشت: “صدها نیروی ایرانی در شمال و مرکز سوریه مستقر شده اند و بدین ترتیب، مداخله تهران در جنگ داخلی سوریه به صورت قابل توجهی افزایش یافته است. آنها در تهاجمی بلندپروازانه برای بازپس گیری مناطق کلیدی از شورشیان، به مبارزان حزب الله - هم پیمان این کشور - پیوسته اند. این در حالی است که جنگنده های روسی به حملات هوایی خود در سوریه ادامه می دهند.” همزمان روزنامه لبنانی الاخبار هم که به حزب‌الله لبنان نزدیک است، گزارش داده بود که ایران نیرویی زمینی را برای انجام عملیاتی بزرگ به سوریه فرستاده است.
همچنین رسانه‌های داخلی ایران اخباری از حضور سرلشکر پاسدار قاسم سلیمانی در سوریه منتشر کرده‌اند. چند روز پیش خبرگزاری پارس نوشته حسن شمشادی خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما را منتشر کرد که با انتشار عکسی از سلیمانی در سوریه نوشته بود: “مطمئنم که به تکمیل کار ناتمام یار و همراه با وفایتان، سردار همدانی، می‌اندیشید و رفته‌اید تا بچه‌هایِ حبیب سپاه، بیش از این دلتنگ نباشند و با دیدن روی ماهتان، دلهایشان آرام بگیرد.”
گفته می‌شود که آغاز حمله گسترده زمینی ارتش سوریه در حلب که از دیروز آغاز شد و همچنین دیگر عملیات‌های گسترده نظامی در روزهای گذشته، بدون حضور نیروهای ایرانی ممکن نبوده است.
