یگانه ترابی
روز دوشنبه بعد از اینکه بانک مرکزی نرخ رسمی ارز را اعلام کرد، ترس از کاهش ارزش ریال در مقابل دلار بر اقتصاد ایران که از تحریم‌ها نیز لطمه خورده است، سایه افکند.
نرخ یک دلار در بازار آزاد در حدود ۲۱۵۱۰ ریال بود که نسبت به روز یکشنبه که ۲۰۴۴۰ معامله شده بود، باز هم افزایش پیدا کرده بود.
اکثر صرافی‌ها روز دوشنبه از فروش ارز خودداری کردند و نرخ ارز را از پشت وی‌ترین‌هایشان برداشتند. به گفته مهر نیوز یک دلار آمریکا ۲۱۴۰۰ ریال معامله می‌شد که این نرخ به ۲۲۲۶۰ تغییر پیدا کرد.
محمود بهمنی، رئیس بانک مرکزی روز یکشنبه گفت که تا ده روز آینده نرخ ۱۲۲۶۰ ریال برای یک دلار تعیین خواهد شد.
او نرخی اعلام نکرد اما ایرانیان بر این باورند که نرخ مرجع بین ۱۵۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ ریال باشد. اکثر ایرانیان قادر به تهیه دلار به نرخ رسمی نیستند و باید آن را از بازار آزاد تهیه کنند که نرخ آن بسیار بالاست.
اقتصاد ایران در سال گذشته به دلیل تحریم‌هایی که بر سر برنامه‌های اتمی‌اش به آن دچار شده، صدمه دیده است. این کشور از نقل و انتقالات ارزی در بانک‌های بین المللی محروم شده است و ریال در بازار آزاد ۵۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.
تحریم‌ها صادرات نفت ایران را نشانه رفته است که در حالت عادی چهار پنجم کل صادرات ایران و دو سوم درآمد دولت را شامل می‌شد. در ماه ژوئن ایران اعلام کرد که صادرات نفت‌اش بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.
در ماه ژانویه، ایران اعلام کرد که ارزش ریال ۸ درصد کاهش پیدا کرده است و یک دلار آمریکا ۱۲۲۶۰ معامله می‌شود و ارز را برای مقابله با بازار آزاد، تک نرخی اعلام کرد. اما تحریم‌ها نشان داد که ریال به سختی می‌تواند ارزش بیشتری پیدا کند.
در ماه مارس، مقامات ایرانی گفتند که به بازار آزاد می‌تواند در کنار نرخ رسمی به کارش ادامه بدهد و ماه گذشته یک سیستم جدید ارائه دادند: نرخ رسمی در واردات کالاهای اساسی مثل گوشت و دارو مصرف می‌شود، یک نرخ ۱۵۰۰۰ ریالی برای کارخانجات و کالاهای نیمه اساسی تعیین شد و بازار آزاد که برای واردات کالاهای لوکس از آن استفاده می‌شود.
حمید صافدل، معاون وزیر صنایع و معادن گفت که نرخ رسمی جدید بین ۱۲۲۶۰ و نرخ دلار در بازار آزاد خواهد بود.
تصمیم ایران مبنی بر کاهش نرخ ارز نشان می‌دهد که ذخیر ارزی این کشور رو به اتمام است و علت آن تحریم هاست.
بهمنی به خبرگزاری مهر گفت که دولت مشکلی در مورد ارز دولتی نداریم.
در پایان سال گذشته ایران ۱۰۶ میلیارد دلار ذخیره ارزی داشت که برای پوشش دادن ۱۳ ماه از مخارج کشور کافی بود. به همین دلیل می‌شد به این نتیجه رسید که ایران در آینده نزدیک با بحران در پرداخت‌هایش مواجه نشود. اما صادرات نفت متوقف شد و نرخ نفت در بازار جهانی گران نشد و تحریم‌های بانکی موجب شد که بهای کالاهای مورد نیاز ایران گران شود.
در ماه آوریل پیش بینی شده بود که صادرات نفت از ۵.۲ میلیون بشکه در روز به ۰.۲ میلیون بشکه کاهش پیدا کند. تشدید تحریم‌های نفتی و ثابت نگه داشتن قیمت نفت در بازار جهانی ایران را به سمت کمبود ذخیره ارزی سوق می‌دهد.
کاهش ارزش ریال یک استراتژی خطرناک است که منجر به افزایش تورم می‌شود. کالا‌ها سالانه ۲۰ درصد گران‌تر خواهند شد و یک بحران سیاسی برای دولت ایجاد خواهد شد.
یک استاد دانشگاه در تهران که نامش را به دلیل حساس بودن مسئله به ما نگفت، معتقد است که کاهش ارزش ریال در بازار رسمی، ریال را در بازار آزاد ضعیف‌تر می‌کند. وی گفت: “گر دلار در بازار رسمی ۱۷۰۰۰ ریال معامله شود، در بازار آزاد ۲۶۰۰۰ ریال معامله خواهد شد.”
منبع: رویترز، 6 اوت
