سهم عمده اتفاقاتی که در ایران رخ می دهد، تنها از طریق فایل های ویدوئی ضبط شده توسط گوشی های تلفن همراه، قابل مشاهده است. شش ماه پس از انتخاباتی که از سوی میر حسین موسوی یک کاندیدای انتخابات تقلبی خوانده شد، رهبران مخالف در ایران یا به زندان انداخته شده اند، یا تحت بازداشت خانگی قرار گرفته اند و یا اینکه قادر به فعالیت آزادانه نیستند. بااین حال، اوضاع بر وفق مراد سرکوبگران نیز پیش نمی رود. آیت الله علی خامنه ای به یک چهره منفعل تبدیل شده است و از دید بسیاری ایرانیان، او دیگر ولی فقیه نیست. تجاوز و سوء برخورد با بازداشت شدگان، سبب بی آبرو شدن دولتی شده که ادعای برخورداری از ارزش های اسلامی را یدک می کشید.
همزمان با از دست رفتن تدریجی مشروعیت رژیم، اختلافات جدی میان چهره های محافظه کار بر سر ادامه پشتیبانی از محمود احمدی نژاد رئیس جمهور کشور به وجود آمده است. به ازای هر مناسبتی در تقویم ایرانی، یک بحران سیاسی پدیدار می شود که باید رفع و رجوع شود. آخرین مورد از این مناسبت ها، روز دانشجو بود. ممکن است مراسم روز عاشورا، که بزرگداشت مرگ حسین، نوۀ حضرت محمد است، نیز حادثه بعدی باشد.
هسته تندروی رژیم در مقابله با خیزش زوال ناپذیر داخلی، دست به دامان سیاست «بازداشت و دستگیری های بیشتر» شده که ممکن است تنها یک مسکن موقتی باشد. تصاویر پخش شده از تلویزیون دولتی که گناه پاره کردن و سوزاندن عکس آیت الله روح الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی را به گردن طرفداران چهره های مخالف انداخت، تنها یک دسیسه بود و زمینه را برای بازداشت های بیشتر فراهم کرد. رژیم در جبهه ای دیگر، به نبردی تمام عیار با ایالات متحده روی آورده است. در همین راستا، دیروز اعلام شد سه کوهنورد آمریکائی که ماه گذشته با اتهام جاسوسی روبرو شدند، در دادگاه محاکمه خواهند شد. ایران پس از رد کردن پیشنهاد معاوضه اورانیوم با روسیه و فرانسه، خود را در معرض تحریم های جدیدی قرار داده که هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا، آن را تحریم های زمینگیر کننده خوانده است.
این درست است که هیچ گزینه مناسبی در برابر ایران وجود ندارد. البته این ادعا، به معنای آن نیست که هر وقت گفتگوها شکست می خورد، ایالات متحده ناگزیر به استفاده از بدترین گزینه، یعنی اقدام به حمله نظامی، خواهد شد. درحالیکه تحریم های اعمال شده علیه ایران بیش از 20 سال در جریان بوده، درنظر گرفتن تنها سه ماه فرصت برای رویکرد دیپلماتیک به این کشور یک اشتباه خواهد بود. البته گفتگوها نباید تنها به غنی سازی محدود شود. اگر آمریکا قصد خارج کردن نیروهای خود از عراق یا افغانستان را داشته باشد، مسائل مختلفی دیگری هم به فهرست موارد گفتگو با ایران اضافه خواهد شد. نفوذ منطقه ای ایران هم مسأله دیگری است. باید گفت برقراری تماس با مراکز قدرت متعدد در ایران، لزوماً به معنای حمایت از رژیمی نیست که مخالفان داخلی خود را سرکوب می کند؛ بلکه می توان از آن برای عمیق تر کردن شکاف ها استفاده کرد. ثابت شده است که تماس هوشمندانه، بسیار کارآمدتر از وضع تحریم هائی است که علیه یک کشور زخم خورده و بی رمق در دستور کار قرار گرفته است.
منبع: گاردین- 15 دسامبر
