تبلیغ ابتذال در جشنواره تئاتر…
با فرارسیدن بهمن ماه و اعلام نتایج آثار منتخب در جشنواره تئاتر فجر بار دیگر بسیاری از گروههای شرکت کننده فریاد اعتراض های خود را بر علیه سیاست های حکومتی دولت سر داده و انتقادات بی شماری در سایت ها و روزنامه های داخلی ایران از سمت و سوی خانواده تئاتر متوجه مسئولان و مدیران وزارت ارشاد دولت کودتا و مرکز هنرهای نمایشی شد.بنا بر اعلام سایت رسمی جشنواره بین المللی تئاتر فجر از میان 17 گروه متقاضی حضور دربخش “تجربه های نو” تنها 13 اثر به شکل مشروط موفق به راهیابی به مرحله دوم بازبینی شده اند ونام کارگردانان صاحب نامی همچون آرش دادگر،حمیدرضا نعیمی و آتیلا پسیانی به دلیل تهیه و تولید متون خارجی از لیست متقاضیان درمرحله بازبینی حذف شد.به این ترتیب و برای نخستین بار با اعلام دومرحله ای بازبینی این بخش از میان 13 اثر راه یافته به مرحله دوم تنها 9 نمایش به شکل قطعی پذیرفته و در جدول برنامه های جشنواره جای می گیرند.درمیان لیست اعلام شده از سوی دبیرخانه تئاترفجر نام افرادی همچون اصغر دشتی، رضا ثروتی، ابراهیم پشت‌کوهی، یاسر خاسب، نوید جهانزاده، غزاله رشیدی، جواد نمکی، تینو صالحی، احمد کچه‌چیان، ساناز بیان، حسن برزگر و رکسانا بهرام، محمد فرجی و پیام عزیزی دیده می شود.کارگردانانی که اغلب آن ها امسال برای نخستین بار است که قدم به جایگاهی می گذارند که تا سال های قبل حضور محمد چرمشیر ،محمد رحمانیان،کیومرث مرادی ،نغمه ثمینی و … را به عنوان بزرگان تئاتر تجربی شاهد بودیم.اما خبرها از تمرینات گروههای مشروطی این بخش حاکی از آن است که حتی یک نمایش به شکل قطعی در مرحله نخست بازبینی ها پذیرفته نشده و همه تولیدات با دستور مستقیم حمید شاه آبادی ،معاونت فرهنگی وهنری وزیر ارشاد زیر تیغ سانسور قرار خواهند گرفت.به این ترتیب محمد حیدری، دبیر جشنواره، با تکذیب اخبار خروجی از دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر مبنی بر دستورات شاه آبادی در گفتگویی با خبرگزاری های رسمی دولتی تصمیم بر بازبینی مجدد آثار را تشخیص شورای نظارت اعلام کرده و می گوید:“من به نظر شورای بازبینی جشنواره که افرادی کارشناس هستند احترام گذاشتم و با پیشنهاد بازبینی مجدد نمایش‌ها موافقت کردم. بازبینی مجدد آثار اصلا جنبه ممیزی ندارد و به منظور جلوگیری از هرگونه تبعیض است.“
دبیرانتصابی بیست و نهمین جشنواره تئاتر فجر درباره اعتراض گروههای حذف و یا مشروطی این بخش گفت: “ اگر کسی به نتایج این بازبینی‌ها معترض است، حق دارد اعتراض خود را اعلام کند تا مسئول جشنواره به آن رسیدگی کند.”
پس از مصاحبه های حیدری در پاسخ به اعتراض تئاتری ها، کارگردانان متقاضی حضور در این بخش نیز جوابیه های تند و متعددی را بر علیه ستاد برگزاری جشنواره صادر نمودند.
آرش دادگر که سال هاست در بخش تجربی تئاتر ایران دست به تولیدات ارزشمندی زده است وامسال با نمایش “هملت ” دربازبینی جشنواره حضور داشت می گوید: دوستان باید بدانند تئاتر خمره رنگرزی نیست که سریع اثر را در آن فرو کنی و در بیاوری. کار تئاتر نیازمند صرف وقت و انرژی کافی است. با وجود تأکید مسئولان بر نبودن نگاه ممیزی در بازبینی‌ها و ملاک کیفی، در نگاه کلی مشخص است برخورد نظارتی با محتوای اثر در نتیجه بازبینی‌ها مؤثر بوده است. در جشنواره امسال قرار است آثار خنثی از نظر محتوایی اجرا شود، بنابراین هر نمایش نمی‌تواند به جشنواره راه پیدا کند. با وجود احترامی که برای اعضای شورای بازبینی قائلم، اما باید بگویم آنان به دنبال انتخاب آثار خنثی بودند. هیچ کدام از استادان محترم شورای بازبینی به غیر از آقای دژاکام تجربه حرفه‌ای و کافی در عرصه کارگردانی ندارند. مگر آقای حمیدرضا افشار یا آقای رحمان سیفی‌آزاد و آقای عابدینی‌نژاد رئیس شورای نظارت مرکز هنرهای نمایشی چند نمایش کارگردانی کرده‌اند که بتوانند درباره کیفیت اثر و کارگردانی آن نظر بدهند؟ فقط آقای دژاکام در میان اعضای شورای بازبینی تجربه حرفه‌ای کارگردانی داشتند و با سبک کار و سابقه کارگردانانی مانند من آشنا هستند که متأسفانه روز بازبینی ما ایشان حضور نداشت.آقای حسینی وزیر ارشاد در سخنرانی مراسم اختتامیه جشنواره سال گذشته حضور داشتند و اتفاقا در این مراسم گفتند هنرمندان ما نباید این قدر به دنبال اجرای متون خارجی و آثار شکسپیر باشند و باید به دنبال درام‌های ایرانی بروند.شاید مهم ترین دلیل رد شدن نمایش من همین سخنان آقای وزیر بود چرا که م تن من وام گرفته از یکی از شاهکارهای شکسپیر است.متاسفانه این شکل بازبینی جشنواره فجر امسال بیانگر این است که کسی برای کارگردانانی که سال‌ها کار حرفه‌ای تئاتر تجربی می‌کنند احترام قائل نیست و در کل جشنواره امسال به دنبال اجرای نمایش‌های خنثی است. بیشتر کسانی که به این بخش راه پیدا کرده‌اند، تجربه‌های نخست خود را به صحنه می‌آورند و به نظر نمی‌آید ارزیابی صحیح و حرفه‌ای در این بخش انجام شده است. من از ابتدا گفتم نمایشم در یک پروسه چهار ماهه برای اجرا کاملا آماده می‌شود نه دو ماه تمرین. با وجود این، دو ماه هر روز پنج ساعت تمرین کردیم تا نمایش آماده بازبینی شود.
آن سوتر محسن حسینی در گفتگو با خبرنگار روز می گوید:متاسفم که ایران دراین زمان روزهای ابری و پر از بغضی را به لحاظ فرهنگی تجربه می کند.تمام رفتارها و تصمیم گیریهای مملکت به هم می آیند.افرادی به عنوان متصدیان و مجریان فرهنگی درراس امور قرار گرفته اند که درصدی از کوشش های گروههای متعهد در تولید نمایش های بالقوه و تاثیر گذار را درک نمی کنند.همین است که جشنواره تئاتر به جشنواره فیلم می آید و آن دیگری به این.همین است که فرهنگ وهنر مردمی در اذهان مخاطب شکلی سطحی و ناخالص به خود گرفته و سطح توقعات افت می کند.با مردود ساختن بزرگان هنر این کشور هیچ خللی در نظام فکری جامعه به وجود نمی آید مگر تبلیغ ابتذال وارائه محصولات مبتذل.
سهراب سلیمی هم از جمله افرادی است که هرساله به عنوان یکی از مهم ترین کارگردانان جشنواره در این رویداد فرهنگی شرکت کرده و آثار جسورانه ای را به صحنه می کشید.وی در بیست و نهمین جشنواره تئاتر فجر شرکت نکرده و درگفتگوی کوتاه خود با خبرنگار روز علت این امر را اعتراض به نحوه برپایی این جشنواره بیان می کند.این بازیگر و کارگردان تئاتر در نقد وضعیت اقتصادی خانواده تئاتر می گوید:امسال نه کاری را کارگردانی کرده ام و نه حاضرم که در تئاتری به عنوان بازیگر مشارکت داشته باشم.در طی سال های گذشته سه نمایش را کارگردانی کرده ام و به شکل های مختلف مورد لطف تماشاگرانم قرار گرفته ام اما در مرحله تسویه حساب های قراردادم همواره دچار اشکالاتی بوده ایم.از مدیریت سابق مرکز هنرهای نمایشی به خاطر همه بدخلقی ها و بدقولی هایش شکایت دارم وترجیح می دهم به جای تحمل این رفتارهای غیرانسانی تنها نظاره گر رخدادهای کم نظیر تئاتر در ایران باشم.
بنا بر همین گزارش بسیاری ازکشورهای صاحب تئاترو شرکت کننده در سال های دور از حضور در جشنواره امسال نیزسرباز زده و براساس اخبار رسیده از بخش بین الملل جشنواره رایزنی ها با گروههای دست چندم از تونس،عراق،افغانستان،هندوستان ، ارمنستان وگرجستان آغاز شده است.
