کشورهای جهان از توافق هسته‌ای ماه گذشته بر سر برنامه هسته‌ای ایران به عنوان قدمی به سمت روابط بهتر این کشور با قدرت‌های غربی استقبال کرده‌اند، اما یک صدای مخالف از جایی بلند می‌شود که انتظارش نمی‌رفت: کانادا.
جان برد وزیر خارجه این کشور می‌گوید عمیقا نسبت به توافق ۲۴ نوامبر بدبین است و تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را ادامه می دهد.
موضع تندروانه کانادا برای کسانی که با دولت محافظه‌کار کانادا آشنا هستند تعجب زیادی ندارد اما برای برخی از ناظران اظهارات جان برد اثبات این امر است که اوتاوا تا چه حد ارتباطش را با دنیا از دست داده است.
دکتر پیتر جونز، استاد روابط عمومی و بین‌الملل دانشگاه اوتاوا می‌گوید: «ما معمولا نقش سازنده‌ای در برقراری گفت‌وگو بین مردم بازی می‌کردیم و این به ما کارت عبور به منطقه خاورمیانه را می‌داد و برای ما احترام می‌آورد. ولی حالا دیگر آن را از دست داده‌ایم. این دولت واقعا اهمیت نمی‌دهد. همه‌اش مربوط به سیاست داخلی کاناداست. برایش مهم نیست که حرف‌هایش ما را در خاورمیانه از مرحله پرت می‌کند.»
وقتی با وزارت خارجه کانادا برای مصاحبه تماس گرفته شد، الجزیره را به بیانیه وزیر خارجه ارجاع دادند. او می‌گوید: «مردم ایران استحقاق آزادی و احترامی را دارند که مدتهاست از آنها به خاطر جاه‌طلبی‌های هسته‌ای رژیم دریغ شده. کانادا تحریم‌های خود را با تمام شدت حفظ خواهد کرد.»
کانادا کل صادرات و واردات با ایران را ممنوع کرده، از جمله گاز، نفت و بنزین. کانادا علاوه بر تحریم‌های سازمان ملل، افرادی را در لیست تحریم خود قرار داده و مبادله مالی با موسسات ایرانی را ممنوع کرده است.
در ژوئیه ۲۰۱۲ بانک دومینیون تورنتو حساب تعداد زیادی از شهروندان ایرانی کانادایی را مسدود و ادعا کرد این تصمیم برای جلوگیری از تبادلات مالی که ممکن است به نفع ایران باشد گرفته شده. اوتاوا از سال ۲۰۱۰ چهار بار تحریم‌های اقتصادی را افزایش داده است. اما اینکه کانادا بتواند به رغم توافق ژنو تحریم‌ها را ادامه دهد هنوز مشخص نیست.
دکتر جیمز دیواین، استاد روابط سیاسی و بین‌المللی مانت الیسون در نیوبرانزویک به الجزیره گفت: “بسیاری از موضع کانادا در مورد ایران گیج شده‌اند و این اظهارات خط دولت نومحافظه‌کار نخست وزیر هارپر و اطرافیانش را نشان می‌دهد. از نظر آنها دنیا بسیار سیاه و سفید است: آدم خوب‌ها و آدم بدها؛ ایران یک آدم بد است.”
استفن هارپر از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۶ مواضع نومحافظه‌کارانه‌ای در پیش گرفته، از جمله اینکه نظارت‌های بین‌المللی بر محیط زیست را نادیده می‌گیرد، از منافع شرکت ها حمایت می‌کند و سیاست خارجی تهاجمی ای را پیش گرفته که اساسا طرفدار اسرائیل و نظامیگری است.
ایوز انگلر، نویسنده کتاب‌های مختلف از جمله “کانادیی زشت: سیاست خارجی استفن هارپر” می‌گوید: “بخشی از این موضع بی‌سابقه به خاطر جلب حمایت جامعه یهودی کانادا و پیوستن به جریان مسیحی صهیونیستی است تا تبدیل به یک بازوی صنعتی و نظامی شود.”
اسرائیل به شدت با توافق هسته‌ای ایران مخالفت و نخست وزیر این کشور این طور عنوان کرده که توافق هسته‌ای، دادن خطرناک‌ترین سلاح به خطرناک‌ترین رژیم جهان است. کانادا در سال‌های اخیر خود را حامی پر و پا قرص اسرائیل نشان داده است. هارپر از دولت نتانیاهو حمایت می‌کند. کانادا یکی از ۹ کشوری بود که به ترفیع جایگاه فلسطین در سازمان ملل رای منفی داد.
محمدجواد ظریف در مصاحبه اختصاصی با CBC کانادا در هفتم نوامبر گفت، کانادا نمی‌تواند در حالیکه کورکورانه از اسرائیل حمایت می‌کند خود را حامی حقوق بشر بنامد. وی گفت: “این دوگانگی و این استاندارد دوگانه، برای دولت کانادا هیچ اعتباری برای دفاع از حقوق بشر باقی نمی‌گذارد.”
کانادا در زمان شاه با ایران ارتباط داشت اما پس از انقلاب سفارت خود را تعطیل، اما در دهه ۱۹۹۰ به خاطر جنگ ایران و عراق روابط گرمی با این کشور برقرار کرد. در سال ۲۰۰۳ پس از مرگ زهرا کاظمی، خبرنگار عکاس کانادایی، بر اثر شکنجه، ارتباط با ایران به شدت به سردی گرایید.
کانادا در سپتامبر ۲۰۱۲ روابط دیپلماتیک با ایران را قطع و دیپلمات‌های این کشور را اخراج کرد و سفارتش را در تهران بست.
قطع روابط با تهران زندگی ایرانی - کانادایی‌ها را بیشتر از همه تحت تاثیر قرار داده است. در ماه اکتبر عمان حافظ منافع ایران در کانادا شد اما برای بسیاری این کافی نیست.
دیواین می‌گوید: “وقتی روابط قطع شد، شهروندان ایرانی - کانادایی با مشکلات زیادی مواجه شدند. جنگی تبلیغاتی بین دولت کانادا و ایران درگرفت که قبلا ندیده بودیم. فکرش را نمی‌کردم به این بدی بشود. فکر نمی‌کنم کسی انتظار آن را داشت.”
منبع: الجزیره - 6 دسامبر 2013
