در حالیکه تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت مسکن شهروندان، از افزایش ۱۱ درصدی اجاره نشینی نسبت به سال قبل حکایت دارد، گزارش ها از بازار اجاره نیز حاکی از آن است که به دلیل هجوم مستاجران برای اجاره ملک در فصل جابجایی، بهای اجاره خانه ناگهان ۱۵ درصد افزایش یافته و مسئولین نیز قادر به کنترل این افزایش ناگهانی قیمت ها نیستند.
تا هفته قبل رسانه های داخلی از عدم افزایش محسوس قیمت اجاره بها خبر می دادند و آن را ناشی از ثبات قیمتی ناشی از تدبیر دولت می دانستند، اما اکنون حتی حسام عقبایی، رئیس جدید اتحادیه املاک نیز افزایش قیمت ها را تایید می کند و می گوید: “قیمت اجاره بها به جز شاخص اصلی و صحیح آن یعنی قمیت مسکن، متاسفانه تا حدودی متاثر از جو روانی است و برخی از مالکان و موجرین به دلیل اینکه معاش خود را از طریق اجاره بها تامین می کنند طبق ملاک خود می گویند حالا که امسال نرخ تورم ۲۵درصد افزایش یافته است باید اجاره نیز افزایش قیمت داشته است. این تفکر غلط است و نباید معاش مردم در افزایش قیمت اجاره بها لحاظ شود. بار تخریبی بر دوش مستضعفین و اقشار ضعیف جامعه است”.
در همین باره سایت فرارو در گزارشی می نویسد: “مروری بر قیمت اجاره بها در مناطق مختلف تهران متوجه خواهیم شد که قدرت خرید پایین مردم و کشش بازار تأثیری بر روند صعودی قیمت اجاره بها نداشته است و این تمایل و نیاز مالک است که رقم اجاره بها را رقم می‌زند. بنا به جدول نرخ رهن و اجاره مناطق مختلف تهران که در زیر آمده است متوسط قیمت اجاره مسکن در مناطق شمالی تهران بالای ۲ میلیون تومان و در دیگر مناطق این شهر نیز به طور متوسط بالای ۷۰۰ هزار تومان است. بنا به گفته متقاضیان، این مبالغ فاصله فراوانی با توانایی پرداختی ماهانه آنان دارد و اندر مصایب اجاره نشینی در سال جاری، زیاده خواهی مالکانی است که اجاره بهایی خارج از کشش درآمدی و بازار به مستاجران تحمیل می‌کنند”.
روزنامه دنیای اقتصاد نیز در گزارشی از “انفجار قیمت اجاره” خبر داده و نوشته است: “دیگر از اجاره‌های ماهانه معقول خبری نیست و اکثر موجران اجاره‌های چند صد هزار تومانی نزدیک به یک میلیون و حتی چند میلیون تومان را برای اجاره ماهانه واحدشان تعیین می‌کنند. اکثر مالکان در منطقه یک تهران اجاره بهای ماهانه واحدهای خود را بیش از یک میلیون تومان تعیین می‌کنند و دیگر مالکان در محله‌های دیگر شمال تهران اجاره ماهانه را بیش از ۵۰۰ هزار تومان اعلام می‌کنند.طبق گفته متقاضیان حاضر در بازار اجاره، در حال حاضر نرخ‌های اجاره پیشنهادی مالکان تندتر از ماه‌های قبل از تابستان شده است و این تندی نرخ‌های اجاره حاصل سلیقه مالکان در بازار اجاره است که معمولا در این وقت از سال برای اکثر موجران به یک شکل افزایش می‌یابد تا مبادا مالکی از سود بازار رهن و اجاره جا بماند!واحدهای اجاره‌ای در بازار رهن و اجاره حکم کالا یا محصول تابستانی پیدا کرده‌اند که انگار به‌دلیل عدم عرضه این کالا در دیگر فصل‌ها به عنوان «نوبرانه» بازار مسکن دیده می‌شود.در شرایط فعلی بازار اجاره مسکن بسیاری از مستاجران از مسوولانی که کنترل بازار اجاره مسکن را بر عهده دارند ناامید هستند؛ چراکه آنها معتقدند طی چند سال گذشته که نرخ‌های اجاره به طور چشمگیری افزایش یافت مسوولان برای رفع این مشکل تلاشی نکردند”.
دنیای اقتصاد همچنین به نقل از چند مستاجر که با آنها گفت و گو کرده نوشته است: “همه فایل‌های اجاره در بنگاه‌های مسکن، ناهمخوانی شدید با توان مستاجران دارد. برخی از خریدارانی که اقدام به خرید واحدی می‌کنند بخشی از بودجه خریدشان را از طریق بازار رهن فراهم می‌کنند. نکته جالب این مساله این است که خریدار به هر میزان بودجه خریدش تامین نیست، تصمیم می‌گیرد کل مبلغ مورد نیاز خود را از بازار رهن فراهم کند در صورتی که ارزش اجاره آن واحد به هیچ عنوان با مبلغ پیشنهادی یا بهتر است گفته شود با مبلغ اجباری مالک همخوانی ندارد. اما موضوع این است که مالک می‌تواند در هر صورت پیشنهاد غیرمعقول خود را به بازار اجاره تحمیل کند”.
خبرآنلاین هم در گزارشی، ضمن انتشار فهرست قیمت های نجومی اجاره خانه، نوشته است: “اجاره‌بها ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این افزایش قیمت برای تمامی مناطق شهر تهران است. فرقی هم نمی‌کند به دنبال خانه‌ای در جنوب پایتخت باشیم یا شمال آن. همه طعم گرانی را به یک اندازه می‌چشند. چه خانه‌ای ۴۰متری در خیابان ۱۷ شهریور که امسال ۳۰ درصد بیش از سال گذشته به مستاجر تازه‌ای واگذار شده و چه خانه‌ای در شهرک غرب که سال گذشته به مبلغ ۲۰ میلیون رهن و یک میلیون اجاره معامله شده بود و امسال با همان میزان ودیعه اما اجاره یک میلیون و نیم به دنبال مستاجری تازه است”.
این سایت به نقل از بنگاه داران می نویسد: “تابستان فصل جابه‌جایی آنهایی است که بچه‌مدرسه‌ای دارند. خانواده‌های دونفری در تمام طول سال جا به جا می‌شوند اما آنها که بچه مدرسه‌رو دارند می‌گذارند فصل امتحانات تمام شود. هم اکنون اجاره خانه نسبت به سال گذشته ۱۵ تا ۳۰ درصد افزایش داشته است. البته برخی از صاحب‌خانه‌ها تا ۴۰ درصد هم قیمت‌ها را افزایش داده‌اند. اما معیار برای افزایش قیمت‌ها قراردادهایی است که بسته می شود.”
افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت و افزایش ۱۱ درصدی افرادی که قدرت خرید خانه ندارند در حالیست که دولت، با کاهش نرخ سود بانکی، مالکان را به افزایش قیمت ها ترغیب کرده است.
در اینباره، سایت اقتصاد آنلاین به نقل از صادق عابدزاده رییس اتحادیه صنف مشاورین معاملات املاک می نویسد: “کاهش نرخ سود بانکی سبب افزایش نرخ اجاره و پایین آمدن رهن در بازار مسکن می‌شود. هر ساله در فصل تابستان به دلیل بالا بودن تقاضا برای مسکن قیمت رهن و اجاره افزایش می‌یابد. نوسانات نرخ رهن و اجاره مسکن تابع قیمت‌های بازار بوده که این نوسان هر ساله حدود ۲۰ درصد است. رکود بازار خرید و فروش و کاهش سودهای بانکی تاثیر منفی در قیمت رهن و اجاره داشته و سبب افزایش آن می‌شود. اگر صاحب‌خانه‌ها به دنبال اجاره‌بهای زیاد نباشند، می‌توانند از امتیازات دیگری چون مستاجرین بهرمند شوند که این نیز امری ارزشمند است”.
گفتنیست در تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران، علاوه بر تاکید بر افزایش ۱۱ درصدی اجاره نشینی، شکاف قیمتی هر متر مربع آپارتمان و حتی اجاره‌بهای این متراژ در مناطق گران و ارزان شهر تهران حدود ۴۱ برابر اعلام شده است؛ امری که بر میزان افزایش اجاره نشینی و از دست دادن مالکیت شهروندان بی تاثیر نیست.
