زاهدان به زندان تبدیل شده

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» اوضاع در سیستان و بلوچستان ملتهب است

بعد از گذشت یک هفته از انفجارهای زاهدان، برخی منابع خبری از ملتهب بودن اوضاع بلوچستان و کشیده شدن سطح درگیری میان نیروهای جندالله و حکومتی به سطح شهرها خبر داده اند. به گفته ی منابع مطلع در بلوچستان “طی روزهای بعد از انفجار گروهای لباس شخصی با چاقو و باتوم  در کوچه و پس کوچه های شهر به شهروندان بلوچ حمله کرده اند.”

این درحالیست که به گزارش رسانه های رسمی، دادگاه علنی هشت نفر اعضای گروه جندالله در ارتباط با انفجار مسجد علی بن ابیطالب و کشته شدگان نیروی انتظامی در منطقه میرجاوه برگزارشد  و  سه نماینده استان سیستان و بلوچستان نیز که در اعتراض به بی‎توجهی نسبت به مشکلات امنیتی در این شهر، استعفاکرده بودند، روز گذشته استعفای خود را پس گرفتند.

در حالیکه احمدرضا رادان، جانشین فرماندهی نیروی انتظامی، بازداشت 40 شهروند بلوچ را که پس از وقوع انفجارها در زاهدان تائید کرده بود، منابع مطلع در بلوچستان از ادامه ی این بازداشت ها و وقوع برخی درگیری ها در سطح شهر زاهدان خبر می دهند.

به گفته یک منبع مطلع در زاهدان “زاهدان دیروز شرایط آرامتری نسبت به روزهای قبل سپری کرده است، اما طی روزهای بعد از انفجار گروهای لباس شخصی با چاقو و باتوم  در کوچه و پس کوچه های شهر به شهروندان عادی بلوچ حمله کرده و درگیری هایی نیز میان نیروهای جندالله و حکومتی در سطح شهرها رخ داده است.”

این منبع با اشاره به زخمی شدن شماری از شهروندان بلوچ طی روزها گذشته به روز می گوید: “نزدیک 100 نفر بدلیل شدت جراحات به بیمارستان ها رجوع کرده اند و بیمارستان ها با کمبود خون مواجه هستند.”

به گفته­ی این منبع مطلع، بیشتر شهرهای این استان، به ویژه شهر زاهدان در شرایطی امنیتی به سر می برند و نیروهای زیادی از دیگر شهرهای ایران به این منطقه منتقل شده اند که شمار زیادی از نیروهای لباس شخصی در میان آنها دیده می شود.

یکی از شاهدان عینی این درگیریها در زاهدان در گفتگوی تلفنی با روز، برخورد نیروهای لباس شخصی را این گونه بیان می کند: “آنها به هیچ فردی رحم نمی کنند، آزادنه در سطح شهر می چرخند و بدون بهانه افرادی را که به آنها مظنون هستند مورد ضرب و شتم قرار می دهند. نیروهای لباس شخصی به ماشین خودمن هجوم آوردند و خسارت زیادی به اتومبیلم وارد ساختند. آنها به هیچ کس رحم نمی کنند، گویا همه مردم بلوچ قاتلند.”

 به گفته این شاهد عینی  “این روزها شهر  زاهدان به یک زندان تبدیل شده است”.

او در ادامه می گوید: “گفته می شود تعدادی از کسانی که با چاقوی لباس شخصی ها زخمی شده اند، جان خود را از دست داده اند.”

یک منبع مطلع محلی نیز به روز می گوید: “طبق معمول نیروهای انتظامی، اداره اطلاعات، و سپاه پاسداران مرزها را بسته اند و تردد را برای مردمی که برای امرار معاش خود وابسته به تجارت بین ایران و پاکستان هستند در موقعیت بدی قرار داده اند.  فقط با پرداخت پول هنگفت می توان در بین دو کشور ایران و پاکستان از طریق زمینی رفت و آمد کرد.”

او می گوید: “قبلا اگر تجار محلی دویست هزار تومان برای عبور مرز پرداخت می کردند، اکنون باید 5 تا ده برابر این پول را پرداخت بکنند”.

اظهارات این افراد در حالی است که روز گذشته علی محمد آزاد، استاندار سیستان و بلوچستان درخصوص وضعیت امنیتی این استان گفت: “هم‌اکنون استان سیستان و بلوچستان در امنیت کامل به سر می‌برد و نیروهای نظامی و انتظامی آمادگی کامل برای تامین امنیت در استان سیستان و بلوچستان را دارند، همانگونه که در مراسم تشییع پیکر شهدا با حضور عموم مردم شامل شیعیان و اهل سنت هیچگونه اتفاق غیرعادی رخ نداد.”

 

آتش زدن مغازها و تعطیلی بازار

درگیری ها  در زاهدان در حالی ادامه دارد که بنا به گزارشات ارسالی از سوی فعالان بلوچ به روز، همزمان با تشیع جنازه جانباختگان انفجار هفته گذشته، شماری از افراد تندرو و لباس شخصی ها به بازارهای شهر حمله و اقدام به آتش سوزی برخی از مغازه ها کرده اند.

بر پایه ی این گزارش در پی حمله نیروهای افراطی که شماری از لباس شخصی ها هم در میان آنها دیده می شود به مغازه شهروندان بلوچ، بازارهای شهر و به طور مشخص  بازارهای سلیمانی و رسولی همچنان تعطیل است.

در گزارش ها آمده  است تعدادی از شهروندان اهل تشیع در زاهدان طی روزهای گذشته مقابل استانداری تجمع کرده و علیه مقامات و حتی استاندار و از طرفی اهل تسنن و مولوی عبدالحمید رهبر معنوی اهل تسنن بلوچستان شعار سرداده اند.

تجمع کنندگان در حمایت از حبیب‌الله دهمرده استاندار سابق سیستان و بلوچستان و علیه استاندار کنونی شعارهایی سرداده اند.

حبیب‌الله دهمرده یکی از همکلاسی های سابق محمود احمدی نژاد است که 5 سال پیش به عنوان استاندار سیستان و بلوچستان منصوب شده بود.به گفته ی منابع محلی حبیب‌الله دهمرده همراه افرادی نظیر شهریاری نماینده کنونی زاهدان در مجلس شورای اسلامی در سالهای گذشته تاثیرات مخربی در جهت تفرقه اندازی بین اهل تسنن و اهل تشیع داشته اند.، به گونه ای که حتی صدای اعتراض طرفداران حکومت هم بلند شد و سرانجام احمدی نژاد حبیب‌الله دهمرده را از استانداری سیستان و بلوچستان عزل و به سمت استانداری لرستان منصوب کرد.

 

کشف سرنخ ها

اما چهار روز پس از انفجارهای زاهدان، مصطفی محمد نجار وزیر کشور، در جمع خبرنگاران در بوشهر از کشف سرنخ هایی در ارتباط با حملات ترورستی روز پنج شنبه گذشته خبر داد.

به گزارش کیهان وزیر کشور روز دوشنبه با بیان این مطلب افزود: “برای ما عوامل این اقدام مشخص هستند ضمن آنکه در درگیری با این افراد 6 نفر از اشرار به هلاکت رسیده اند.”

مصطفی محمد نجار با بیان اینکه “نیروهای امنیتی و اطلاعاتی به زودی با کسانی که تروریست ها را حمایت، کمک و یا تجهیز می کنند برخورد خواهد کرد”، افزود: “به زودی اقدامات جدیدی برای مقابله جدی با تروریست ها و افراد شرور آغاز خواهد شد. تروریست ها بدانند که از نظر اعمال تاکتیکی، رفتارهای آنان هیچ ارزشی ندارد و با هوشمندی و هوشیاری، فعالیت های آنان رصد می شود و کاملاً بر اوضاع مسلط هستیم.”

محمد نجار ادامه داد: “طرح جامع ساماندهی مرز در وزارت کشور تهیه شده است و این طرح به زودی به استانداران، بخصوص در شمال غرب، جنوب شرق و شرق کشور برای حفاظت بیشتر ابلاغ خواهد شد.”
کهیان دربخشی از گزارش خود به نقل از وزیر کشور آورده است: “طرح انسداد مرز، توجه به معیشت مرزنشینان و فعال کردن بازارچه های مرزی نیز که در طرح جامع دیده شده مجموعه ای از اقدامات امنیتی مکمل کارهای قبلی است که در وزارت کشور در حال طراحی است و به دست نیروهای امنیتی، اطلاعاتی، نظامی و مرزبانان اجرا خواهد شد.”

محمد نجار در پایان در حالی به ورود “تروریست ها از کشورهای همسایه برای اعمال ننگین و کارهای شرارت آمیز به داخل کشور با حمایت سرویس های جاسوسی موساد و سیا” اشاره کرده که فرمانده مرزبانی کشور تاکید کرده: “شیوه‌های تهدید در مناطق مرزی از بعد نظامی اثر خود را از دست داده است.”

به دنبال اظهارات وزیر کشور در مورد ارتباط حوادث بلوچستان با “آنسوی مرزها”، معاون وی، جانشین فرماندهی نیروی انتظامی، رئیس مجلس اسلامی و رئیس کل سابق دادگستری استان سیستان و برخی دیگر از مقامات جمهوری اسلامی در واکنش به این حوادث یکی پس از دیگری کشورهای خارجی از جمله آمریکا و اسرائیل را به عنوان مسئول این حمله تروریستی نشانه گرفتند.

از سوی دیگر همزمان با اعلام این سرنخ ها پیمان فروزش، نماینده مردم زاهدان در مجلس درخواست کرده است که “کمیته‌ای ویژه در دولت و مجلس تشکیل شود تا ابعاد مختلف حادثه اخیر تروریستی اخبر زاهدان در آن بررسی شود تا شاهد جلوگیری از تکرار وقوع اینگونه حوادث باشیم.”

 

بازگشایی پرونده های گذشته

در حالیکه هنوز اوضاع بلوچستان در نتیجه ی انفجارهای اخیر  ملتهب گزارش می شود و روند بازداشت ها همچنان ادامه دارد،  خبرگزاری های رسمی از بازگشایی پرونده و برگزاری علنی دادگاه برخی از متهمان دیگر حوادث بلوچستان خبر داده اند.

در این زمینه خبرگزاری فارس، وابسته به نهادهای امنیتی نظامی  از برگزاری دادگاه علنی 8 نفر از اعضای جندالله که از آن به عنوان “گروهک جندالشیطان” نام برده در سالن شهید بهشتی دادگستری سیستان و بلوچستان خبر داده است.

بر پایه­ی گزارش فارس عصر روز گذشته با حضور تعدادی از خانواده‌‌های شهدای انفجار مسجد علی‌بن ابیطالب، شهدای نیروی انتظامی در منطقه لار میرجاوه و دیگر حوادث دادگاه علنی متهمان به محاربه و افساد فی‌الارض برگزار شد.

در این جلسه کیفرخواست پرونده بمب‌گذاری مسجد علی‌ بن ابی‌طالب و کیفرخواست عملیات تروریستی لار میرجاوه و کوه‌سفید سراوان توسط دادستان عمومی و انقلاب زاهدان قرائت شد.

عضویت در “گروهک معدوم عبدالمالک ریگی” و تلاش مؤثر برای پیشبرد اهداف این گروه و شرکت در عملیات‌های بمب‌گذاری در استان، قسمتی از “اتهام محرز” این متهمان بوده که در گزارش به آنها اشاره شده است.

به گفته­ی این خبرگزاری در جلسه دادگاه که “با آه و فغان پدران و مادران شهدای این حوادث تروریستی در استان همراه بود” هر یک از متهمان به اعتراف عملکرد خود پرداخته و “چگونگی پیوستن به گروهک تروریستی جندالشیطان به سرکردگی معدوم عبدالمالک ریگی را تشریح کردند و در ادامه تمامی متهمان از نظام درخواست عفو و بخشش کردند.”

در این جلسه همچنین نماینده حقوقی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران نیز به تشریح چگونگی کشته شدن 12 تن از پرسنل نیروی انتظامی در منطقه لار میرجاوه توسط افراد وابسته به گروه جندالله پرداخته و از دادگاه تقاضای اشد مجازات را برای متهمان کرده است.

دادگاه زمان ابلاغ احکام را ظرف یک هفته آینده اعلام کرد.

خبرگزاری فارس در گزارشی دیگر به نقل از روابط عمومی اداره کل اطلاعات سیستان و بلوچستان به درخواست 328 عضو گروه جندالله برای دریافت امان نامه خبر داده است.

بر پایه این گزارش “مدیر کل اطلاعات و دبیر کمیسیون اعطای امان نامه استان، لیست تعداد 328 نفر از افراد متقاضی تأمین در استان سیستان و بلوچستان که با تأمین آنها در جلسات کمیسیون امان‌نامه ‌موافقت شده را بدین شرح ‌اعلام کرده و بدین وسیله به عناصر متقاضی اعلام میگردد، برای اخذ امان‌نامه به مبادی مربوطه تحویل درخواست تأمین، مراجعه کنند.”

 

پس گرفتن استعفاها

روز گذشته در حالی سه نماینده استان سیستان و بلوچستان استعفاهای خود پس خود را پس گرفتند که پیشتر کارشناسان و فعالان منطقه این امر را پیش بینی کرده بودند.

به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی- ایرنا ـ محمد حسن ابوترابی فرد نایب رییس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز سه شنبه  پس از نطق شهریاری نماینده زاهدان اعلام کرد: “نمایندگان زاهدان و زابل با توجه به پیام و رهنمودهایی که دریافت کردند استعفای خود را پس گرفتند.”

ابوترابی فرد در ارتباط با این استعفا گفته است: “نمایندگان استان سیستان و بلوچستان به عنوان همکار و نماینده این استان در خدمت ملت انجام وظیفه می‌کنند.”

این نمایندگان در حالی استعفاهای خود را پس گرفتند که پیشتر کارشناسان مسائل سیستان و بلوچستان در مصاحبه با روز این استعفاها را “مانورهای تبلیغاتی” نامیده  و تاکید کرده بودند این حرکت “ممکن است به هر انگیزه ای صورت گرفته باشد جز دلسوزی واقعی برای مردم بلوچستان و بازگشت امنیت به منطقه”.


واکنش به سکوت

در ادامه واکنش ها به حوادث هفته گذشته زاهدان، “جمعیت مسلمانان ایرانی‌ مقیم آمریکا” طی بیانیه سکوت “مدعیان دفاع از حقوق بشر” در قبال حادثه تروریستی زاهدان را محکوم کرد.

در ابتدای بیانیه این گروه آمده است: “حادثه تأسف‌بار و تروریستی زاهدان که منجر به شهادت و زخمی شدن عده زیادی از هموطنان عزیز و مومنمان شد را قویا محکوم می‌کنیم و به حضور خانواده‌های محترم شهدای این حادثه ننگین، و ملت مسلمان ایران و رهبر فرزانه تبریک و تسلیت عرض می‌کنیم. امروز پرده از نقاب طرفداران باصطلاح حقوق بشر برداشته شد.”

در بخشی دیگر از بیانیه “جمعیت مسلمانان ایرانی‌ مقیم آمریکا” با انتقاد از آندسته از فعالان حقوق بشری که از آنها به عنوان “رهبران فراری حقوق بشری” اسم برده، آمده است: “امروز، همه شاهد آن هستیم که رهبران حقوق بشری که به خارج فرار کرده و کشورهایی که ژست طرفداران حقوق بشر می‌گیرند، و به این بهانه به زندگی خود مشغول هستند هیچ بویی از انسانیت نبرده‌اند. حال باید پرسید مگر مردم زاهدان در ایران در چارچوب بشری که شما تعریف می‌کنید نمی‌گنجند؟ پس چرا این جنایت را محکوم نمی‌کنید؟ مگر مردم بی‌دفاع استان سیستان و بلوچستان انسان نیستند؟ مگر ایرانی نیستند، پس چرا خود را به خواب خرگوشی زده‌اید و صدایی از شما شنیده نمی‌شود؟ آیا این جز این نیست که اربابان شما دستشان به این جنایت آغشته است؟ و شما غلامان جیره‌خوار آنها، اهداف آنها را به پیش می‌برید؟”

اعتراض این گروه به سکوت فعالان حقوق بشر در حالیست که در پی انفجارهای انتحاری شهر زاهدان بسیاری از سازمان ها، شخصیت ها و مدافعان حقوق بشر ایرانی و خارجی در بیانیه ها و اظهار نظرهایی جداگانه حملات تروریستی هفته گذشته زاهدان را محکوم کرده اند، آن هم در حالیکه سانسور خبری مانع از انعکاس حوادث این منطقه شده است.