اسدالله درویش‌امیری، معاون سازمان میراث فرهنگی در گفتگو با روزنامه قانون از تخلفات گسترده در این سازمان و در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد خبر داده است.
معاون سازمان میراث فرهنگی گفته: “تاکنون در دولت تدبیر و امید و در حوزه میراث فرهنگی، در سراسر کشور بیش از دو هزار پرونده با موضوعات تخلفات حفاری‌های غیر‌مجاز، تخریب اماکن فرهنگی، تخلفات حوزه گردشگری، تخریب و تعرضات آثار تاریخی و… تشکیل شده که عمده آنها مربوط به دو دوره دولت گذشته است. طبیعتا آنجا که باید از حقوق میراث فرهنگی دفاع شود، سازمان ورود پیدا می کند و در این خصوص نتایج خوبی نیز در سال گذشته به‌دست آمده است.”
او همچنین اضافه کرده: “ هیات تخلفات اداری در سازمان میراث فرهنگی تا قبل از دولت تدبیر و امید تعطیل بود. زمانی که مسئولیت معاونت حقوقی سازمان را گرفتم، نزدیک به ۲۰۰ پرونده تخلفات اداری میراث فرهنگی داخل کارتن در یکی از اتاق های سازمان افتاده بود که اقدامی روی آن نشده بود. اما در دولت جدید رسیدگی به این پرونده ها در هیات تخلفات اداری آغاز و ۴۹ جلسه در سال گذشته برگزار و ۸۱ رای نیز برای پرونده ها صادر شد.”
البته پیش از این هم مسئولان سازمان میراث فرهنگی از تخلفات گسترده مقامات سابق در این سازمان خبر داده بودند. برای نمونه در فروردین ماه سال گذشته، مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی در گفتگو با روزنامه آرمان گفته بود: “دولت قبل متاسفانه در طی ۸ سال گذشته این سازمان را دچار تنش‌های فراوان، مشکلات وحشتناک و تصمیم‌گیری‌های غلط، ساختار کارشناسی سازمان را در ابعاد مختلف نابود کرد و بنیه کارشناسی میراث فرهنگی و صنایع دستی در این جابه‌جایی‌ها و تصمیمات اشتباهی که گرفتند، نابود شد.” او اضافه کرده بود: “اینکه اتفاقات بدی در جابجایی‌ها افتاد است و خسارت دیدن اشیا و اسناد، امری قطعی است اما اینکه چه تعداد و چگونه بوده، هنوز تیمی بررسی نکرده که ببیند اشیا و اسناد چه تعداد بوده است.” اواخر سال گذشته نیز رئیس کنونی سازمان میراث فرهنگی در یک نشست خبری از پرونده فساد میلیاردی در سازمان میراث فرهنگی خبر داد.
پیش از آن و در شهریور ماه سال ۱۳۹۲، در حالی که تنها یک ماه از انتخاب رئیس‌جمهور جدید سپری شده بود، یکی از کارکنان سازمان میراث فرهنگی در گفتگو با روزنامه همشهری فاش کرد که ۴۷ هزار جلد کتاب و اسناد مربوط به کاوش‌های باستان‌شناسی و نقشه‌های اوزالیدی از بناهای باستانی به همراه هزاران قطعه عکس‌های تاریخی مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور به یغما رفته و نابود شده است. او همچنین اعلام کرده بود: “هنگام جا به جایی مرکز اسناد از تهران به شیراز آقای خوشنویس، معاون میراث‌فرهنگی وقت کشور حتی اجازه حضور کارشناس‌ها برای بار کردن این اسناد به کامیون‌ها و انتقال آنها به شیراز را نداد و کارگرها ارزشمندترین اسناد میراث فرهنگی کشور را داخل کامیون‌ها ریختند. به گفته او همین حالا هم آنچه از شیراز به تهران بازگشته است آن چیزی نیست که از مرکز اسناد به شیراز رفت.”
بعدها و در تیرماه سال ۱۳۹۳، اعلام شد که تخلفات صورت گرفته در سازمان میراث فرهنگی “مورد بررسی سازمان های نظارتی از جمله بازرسی کل کشور قرار گرفته و رئیس این سازمان از به نتیجه رسیدن این پرونده ها خبر داده است.”
گفته می‌شد که جابجایی گسترده ساختمان‌های وابسته به میراث فرهنگی و همچنین خارج کردن کارکنان آن از تهران که با دستور احمدی نژاد و به بهانه کم کردن جمعیت تهران انجام می‌شد، موجب غارت گسترده اموال این سازمان شده است.
روزنامه آرمان، دیروز در گزارشی با عنوان “تخلفات میراث‌فرهنگی در دو قاب” گفتگویی هم با حمید بقایی، چهارمین رئیس سازمان سازمان میراث‌فرهنگی در دوره احمدی‌نژاد انجام داد که وی در آن از خروج اشیای قیمتی از کشور ابراز بی‌اطلاعی کرده و گفته: “بگویند چه جنسی به کشورهای دیگر منتقل شده است و مگر کشورهای دیگر نیاز به این موارد دارند!” او درباره خروج گسترده اشیای باستانی از ایران هم گفته بود: “کسی که ادعای اینچنینی دارد باید بگوید منظورش چیست. اگر فردی می‌گوید که خیلی کالای قدیمی و با ارزش از کشور خارج شده است باید بگوید این خیلی یعنی چند عدد. وقتی می‌گویند خیلی، خب این خیلی یعنی چند تا؟”
اظهارات بقایی به این معنی است که او خروج اشیای تاریخی از ایران را تکذیب نمی‌کند، بلکه درباره تعداد آنهاست که تردید دارد.
در خرداد ماه سال ۱۳۹۰ که دولت احمدی‌نژاد هنوز در قدرت بود، گروهی از نمایندگان مجلس تلاش کردند سازمان میراث فرهنگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی الحاق شود تا امکان نظارت مجلس بر آن فراهم شود.
در ان زمان علی مطهری که از این طرح حمایت می‌کرد گفته بود: “بحث اساسی در این حوزه آن است که در شرایط فعلی این سازمان قابل نظارت توسط نمایندگان مجلس نیست و به حیات خلوتی برای دولت تبدیل شده که برخی تخلفات در آن صورت می گیرد و مجلس هم نمی‌تواند کاری انجام دهد.”
بعدها احمد توکلی دیگر نماینده راستگرای مجلس، از ورود جمهوری اسلامی به مرحله فساد سیستماتیک خبر داده و گفته بود: “ما به مرحله فساد سیستماتیک رسیده‌ایم، فساد سیستماتیک به مرحله‌ای از فساد اطلاق می‌شود که نهادهای مسئول مبارزه با فساد خودشان به درجاتی از فساد مبتلا هستند. مثل قوه قضائیه، نیروی انتظامی، مجلس، بازرسی کل کشور، به عبارتی پاکِ پاک نیستند.” او اضافه کرده بود: “متاسفانه رئیس دولت قبل خواسته یا ناخواسته از برخی افراد فاسد و متهم حمایت می‌کرد، از جمله افرادی که احمدی‌نژاد از آنها حمایت می‌کرد می‌توان به معاون اولش، رئیس سازمان تامین اجتماعی و رئیس سازمان میراث فرهنگی اشاره کرد که البته اگر بخواهیم از این افراد نام ببریم لیست بلندی می‌شود.”
اکنون پرونده معاون اول احمدی نژاد رسیدگی شده و دادگاه رئیس وقت سازمان تامین اجتماعی در جریان است. اما هنوز خبری از سرانجام پرونده رئیس سازمان میراث فرهنگی منتشر نشده است.
