با گذشت نزدیک به دو سال از آغاز سرکوب اعتراضات مردمی پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری سال 88، علی اکبر هاشمی رفسنجانی در اظهاراتی دوپهلو با اشاره به قیام های مردمی در کشورهای منطقه و به ویژه سرکوب معترضان شیعه در کشور بحرین تاکید کرد که “روش های مبتنی بر سرکوب در درازمدت جواب نخواهد داد و کشورهایی که مردم خود را می‌کشند، در حال یک انتحار سیاسی هستند.”
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام که در جمع تعدادی از استانداران در دولت های سازندگی و اصلاحات سخن می گفت، با اشاره به تحولات اخیر در کشورهای منطقه گفت: “تحولات منطقه ریشه دار و واقعی است و در این شرایط در حال شکل گیری تنها راه مقابله با این خیزش‌ها توجه به خواست و حقوق مردم است وروش‌های مبتنی بر سرکوب در درازمدت جواب نخواهد داد.”
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه “تجربیات جمهوری اسلامی ایران در مراحل مختلف پس از پیروزی انقلاب اسلامی که در نهایت به استقرار نظام منجر شد می‌تواند برای منطقه الهام‌بخش باشد” همچنین تصریح کرد: “مردم بحرین بی‌دفاع‌ترین مردم خیزش‌های اسلامی در منطقه هستند و هیچ یک از کشورهای غربی و همچنین عربی به دلیل منافع خود حاضر به دفاع از آنان نیستند.”
رییس جمهور پیشین ایران در 19 اسفندماه سال گذشته نیز در کنار مقبره آیت الله خمینی درباره اعتراضات و وقایع روی داده در کشور لیبی گفته بود:“من امروز می توانم به مرجع عظیم الشان خودمان بگویم که ملت اسلام بیش از هر زمان دیگری آگاه شده اند. شاید ما نتوانستیم این آگاهی را ایجاد کنیم اما ابزارهای جدید اطلاع رسانی این کار را انجام داده است.هوشیاری ملت اسلام در اعمال و شجاعت و رفتارشان، بی سابقه است این مساله در عصر جدید و در تاریخ معاصر کشورهای اسلامی، پدیده ای نو و مبارک است.”
وی در آن اظهاراتش همچنین تاکید کرده بود که “بیداری مردم ممکن است مثل لیبی گران تمام شود اما بالاخره به نتیجه می رسد. علاوه بر کشوری مثل لیبی، این اتفاقات ممکن است جای دیگر هم روی دهد.”
آیت الله هاشمی رفسنجانی که پس از آغاز اعتراضات به نتیجه دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و سرکوب معترضین توسط نهادهای نظامی انتظامی همواره از این رویه انتقاد کرده و نسبت به رویگردانی مردم از حکومت مستقر هشدار داده، در ادامه اظهارات روز گذشته اش نیز بار دیگر نقش مردم در بقای حکومت را پررنگ و خاطر نشان کرد: “معلوم است نظامی که با اتکاء به مردم به وجود آمده و با حمایت و حضور مداوم مردم در صحنه دوام یافته، در این شرایط پیش از همیشه نیاز به اتحاد و حمایت مردمی دارد.”
وی سپس تصریح کرد: “اعتماد بین مردم و نظام مهمترین سرمایه وحدت و همدلی و حضور در صحنه است و اعتماد در سایه عمل شایسته، اجرای عدالت و صداقت و اخلاص به وجود می‌آید و تبعیض و فساد و وعده‌ها و آمار نادرست از عوامل مهم سلب اعتماد است.”
هاشمی رفسنجانی از آغاز اعتراضات مردمی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری 88 تا کنون بارها به ضرورت اعتمادمردمی اشاره کرده است. او در آخرین نماز جمعه ای که در 26 تیرماه 88 تهران امامت کرد و تنها نماز جمعه ای در آن میرحسین موسوی و مهدی کروبی و محمد خاتمی نیز حضور داشتند ضمن تاکید بر تشریفاتی نبودن انتخابات در جمهوری اسلامی با انتقاد از شورای نگهبان برای تایید شتابزده صحت انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، برای خروج کشور از بحران خواستار “پایبندی به قانون اساسی و حرکت در چارچوب های قانونی”، “ازبین رفتن تردیدها در باره انتخابات”، “آزادی زندانیان” و “جلب رضایت مردم و دلجویی از آسیب دیدگان” از سوی مسئولان شده بود.
پس از این انتقادات هر چند از حضور هاشمی در نماز جمعه تهران جلوگیری و پروژه حذف مرحله ای وی آغاز شده اما او بارها بر انتقادات و پیشنهاداتش تاکید کرده است. از جمله وی در سوم بهمن ماه نیز بار دیگر بر مواضع خود پافشاری و اعلام کرد که “ در خصوص مسائل کشور مواضع خود را به صورت مشخص در آخرین حضورم در نماز جمعه تهران اعلام کردم و اکنون نیز به آن معتقدم.”
از جمله اظهارات هاشمی رفسنجانی که شباهت زیادی به اظهارات روز گذشته وی درباره بی نتیجه بودن سرکوب و کشتار مردم در کشورهای منطقه دارد، انتقاد وی از سپاه و بسیج در جریان سرکوب معترضان داخلی به نتیجه انتخابات است.
وی 15 آذرماه سال 88 پس از اینکه علیرضا حسینی بهشتی، نماینده میرحسین موسوی در کمیته آسیب دیدگان حوادث پس از انتخابات فهرستی 69 نفره از کشته شدگان اعتراضات به دست نیروهای امنیتی، نظامی و انتظامی را منتشر کرده بود، از قرار گرفتن سپاه و بسیج در مقابل مردم معترض انتقاد کرد.
هاشمی رفسنجانی در این باره با بیان اینکه “بعد از 15 خرداد که رژیم پهلوی مردم را قتل عام می کرد بعضی ها پیشنهاد حمله های مسلحانه را دادند ولی امام نمی پذیرفتند. مردم بودند که انقلاب را پیروز کردند. درجنگ هم اگر مردم نمی آمدند ارتش شکست می خورد” با اشاره به حوادث پس از انتخابات اقشار مختلف جامعه را جزو معترضان قلمداد وتصریح کرد: “حکومت پول دارد. نیرو دارد می تواند در خیابان آدم جمع کند ولی گروه مقابل یک عده استاد، دانشجو، کارگر، مدیر، صنعت گر هستند و درست نبود که بسیج و سپاه در مقابل مردم قرار داده شوند.”
او با اشاره به بازداشت پرتعداد چهره های سیاسی، مطبوعاتی و مدنی و همچنین مردم معترض توسط نهادهای نظامی از جمله سپاه پاسداران نسبت به این موضوع نیز واکنش نشان داده و تاکید کرده بود که”این زندانیان سیاسی پای چه کسی است؟ سپاه می گوید ما پیرو رهبریم. اما فرمان را هر جور که دلشان می خواهند اجرا می کنند، نه آن جور که رهبری فرمودند.”
آیت الله هاشمی رفسنجانی چند روز پس از این انتقادات که با حمله چهره ها و رسانه های حکومتی به وی همراه شد، بار دیگر خطاب به مقامات حکومت تاکید کرد: “وضعیت امروز دنیا با گذشته تفاوت کرده است؛ نسل امروز با اتکا به از بین رفتن انحصارهای رسانه‌ای آگاه و مطلع است و در آینده نیز مطلع‌تر خواهد بود و ما نیز باید تلاش کنیم متناسب با زمان مسائل را برای آنها تبیین کنیم.”
او همچنین با اشاره به رفتارهای غیرقانونی با معترضان به یکی از نکات و خواست های رهبران جنبش سبز یعنی بازگشت حکومت به اجرای صیحیح قانون اساسی کشور اشاره و تصریح کرده بود: “باید به گونه‌ای با مردم رفتار شود تا آنها احساس کنند نظام به دنبال احقاق حق آنها و حفظ کرامتشان است.قانون اساسی در فصول مربوط به تبیین حقوق مردم بسیار خوب تدوین شده است و مسئولان باید تلاش کنند تا با اجرای کامل آن؛ اعتماد جامعه را تقویت نمایند.”
این روحانی سرشناس که او را یکی از معماران حکومت جمهوری اسلامی می دانند همچنین روش حاکمیت در برخورد با اعتراضات را به چالش کشیده و تاکید کرده بود: “اگر برخی فکر کنند با ارعاب و فضاسازی می‌توانند مسائل را حل نمایند در اشتباهند و اگر هم به صورت ظاهری آن را حل کنند پس از گذشت زمان کوتاهی آن موضوع وسیع‌تر از گذشته مطرح خواهد شد.”
