دوگانه علی و غلام علی درهاله ای از ابهام

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» لاریجانی کاندیدا، حدادعادل در حال رایزنی

درحالی که غلامعلی حدادعادل اخیرا اعلام کرده برای انتخابات هیات رییسه مجلس در حال رایزنی با محمدرضا باهنر است، نزدیکان رقیب ثابت او اعلام کرده اند که علی لاریجانی کاندیدای واحد فراکسیون اکثریت برای ریاست مجلس نهم در سومین سال فعالیتش خواهد بود.

اسماعیل جلیلی یکی از اعضای شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت به خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران گفت: “به طور طبیعی، این فراکسیون در موضوع ریاست مجلس در دوره سوم هیات رئیسه مجلس نهم، کاندیدای واحدش لاریجانی است و بر روی آن اصرار خواهد کرد.”

به گفته او “البته در موضوع نواب رئیس نیز تا اینجا هیچ کس به جز نواب فعلی اعلام آمادگی نکرده‌اند اما در ترکیب دبیران هیات رئیسه مجلس تغییری ایجاد خواهد شد. بین دو فراکسیون رهروان و اصولگرایان مجلس در این بخش رقابت جدی وجود دارد.”

اسماعیل جلیلی همچنین اضافه کرده است که “براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، نظرات فراکسیون در مورد ترکیب هیات رئیسه جدید پارلمان در مجمع عمومی فراکسیون مورد بررسی قرار می‌گیرد که حتما پس از جمع‌بندی نظرات مجمع عمومی فراکسیون در شورای مرکزی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد تا پس از هماهنگی‌های لازم در صحن علنی مطرح شود که قطعا همه اعضا به گزینه‌های انتخابی فراکسیون در صحن علنی پابند خواهند بود.”

همزمان اما صفر نعیمی رز سخنگوی فراکسیون رهروان ولایت در این باره به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته: “از آنجا که این فراکسیون حایز اکثریت مجلس است و نزدیک به ۲۰۰ نماینده در آن عضویت دارند، باید تمام ترکیب هیات رییسه در اختیار اعضای این فراکسیون باشد و لذا در انتخابات سال سوم باید هر ۱۲ عضو هیات رییسه رهروانی باشند.”
وی از فراکسیون اصولگرایان که تحت ریاست غلامعلی حدادعادل است به عنوان “اصولگرایان اقلیت” و به عنوان یک “طیف” یاد کرده و افزوده: “حضور دو نماینده از این طیف در ترکیب هیات رییسه فعلی مجلس، کوتاهی رهروانی ها را در تصاحب کل هیات رییسه نشان می دهد و از این رو در انتخابات آتی باید به نحوی عمل کنیم که این کوتاهی برطرف شود.”

به گفته او “تمامی اعضای فراکسیون رهروان ولایت از نیروهای کارآمد، مطلع و توانمند مجلس هستند و به همین خاطر باید در مناصب مهم و اصلی مجلس قرار گیرند. اصولگرایان اقلیت نیز توان خود را به کار خواهند گرفت تا در انتخابات آتی مجلس حضوری پررنگ داشته باشند.”

این اظهارات اما در حالی است که در چند روز گذشته غلامعلی حدادعادل، کاندیدای ثابت ریاست مجلس شورای اسلامی در سالهای اخیر که در دوره پیش بالاخره از رقابت با علی لاریجانی کنار کشید اعلام کرده: “با آقای باهنر در حال مشورت کردن هستم تا به نتیجه خوبی در این زمینه برسیم.”

کشاندن پای محمدرضا باهنر که خود یکی از اعضای فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت است به میدان رقابت با علی لاریجانی از سوی غلامعلی حداد عادل نشان می دهد که یکی از گزینه های فراکسیون اصولگرایان در انتخابات هیات رییسه مجلس به دلیل قلت اعضا می تواند برنامه ریزی برای ایجاد شکاف و دو دستگی در فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت باشد.

انتخابات هیات رییسه مجلس شورای اسلامی هرساله در سالروز تاسیس مجلس شورای اسلامی که ۷ خردادماه است انجام می شود اما چندی پیش محمد حسین فرهنگی، از اعضای هیات رییسه کنونی، خبرداده بود که این انتخابات ۴ خردادماه برگزار خواهد شد.

او البته یکشنبه ۷ اردیبهشت ماه زمان را نامعلوم دانسته و گفته بود: “منتظر اعلام زمان دیدار نمایندگان با مقام معظم رهبری هستیم تا بر اساس آن زمان برگزاری انتخابات هیات رییسه را مشخص کنیم.”

انتخابات هیات رییسه مجلس در این دوره مهم تر از ادوار گذشته در مجلس کنونی وهمچنین مجالس هشتم و هفتم به نظر می رسد و دلایل آن نیز آغاز به کار دولت یازدهم جمهوری اسلامی به ریاست حسن روحانی است که درمیان محافظه کاران هم پایگاه دارد و همچنین نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس دهم.

یکی دیگر از دلایل اهمیت این دوره از انتخابات هیات رییسه مجلس علاوه بر مدیریت سمت و سوی کلی مجلس، تعویض نقش اعضای فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت و فراکسیون اصولگرایان در قبال دولت جمهوری اسلامی است. در دوسال ابتدایی مجلس نهم که همزمان با دوسال پایانی ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بود اعضای فراکسیون اصولگرایان به ریاست حداد عادل هرچند که انتقاداتی علیه دولت مطرح می کردند اما در عمل از حامیان دولت بودند و در مقابل فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت از منتقدین دولت محمود احمدی نژاد.

اما پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت به ریاست کاظم جلالی همراه همیشگی علی لاریجانی مواضع نزدیک تری به دولت حسن روحانی داشته اند.در مقابل اعضای فراکسیون اصولگرایان که بیشتر اعضای آن فرماندهان سابق سپاه و سایر چهره های نظامی یا امنیتی هستند، منتقد دولت بوده و بصورت مرتب از تریبون مجلس انتقادهای تند خود را حواله دولت کرده اند.

نزدیکی و مواضع حمایتی از حسن روحانی در فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت اما به اندازه ای است که در ماه های اخیر خبرهای متعددی درباره تشکیل فراکسیون اعتدال- ـ فراکسیون حامی دولت-ـ از درون اصولگرایان رهروان ولایت منتشر شده است.

هرچند که تعداد زیادی از اعضای مجلس به طور همزمان در دو فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت و فراکسیون اصولگرایان عضویت دارند اما در انتخابات خردادماه، آرای اندک اعضای مستقل و اصلاح طلب نیز در سرنوشت آن تاثیر گذار خواهد بود.

چندی پیش غلامعلی حداد عادل در گفت و گویی با نشریه مثلت تعداد اصلاح طلبان مجلس را “ بین ۴۰ تا ۶۰ نفر اصلاح‌طلب بالفعل و بالقوه در مجلس نهم” تخمین زده بود.

وی البته تعداد حامیان دولت در میان اصلاح طلبان و فراکسیون رهروان ولایت، یعنی رقم ۱۴۰ نفر را که از سوی ابراهیم نکو یکی از نمایندگان مجلس مطرح شده بود، رد کرده و گفته بود: “بنده تصور می‌کنم که باید عدد ۱۴۰ را اصلاح‌ کرد. حداقل رای ها به برخی وزرایی که رای نیاوردند؛ حدس من این است.”

در جلسه رای اعتماد مجلس به کابینه حسن روحانی رقمی بین ۱۰۵ تا ۱۴۲ نفر به گزینه های پیشنهادی او همچون محمدعلی نجفی، جعفر میلی منفرد و مسعود سلطانی فر رای موافق دادند، هرچند این افرادبا مخالفت اصولگرایان اکثریت آرا را کسب نکردند و موفق به راهیابی به کابینه نشدند.

از سوی دیگر نتیجه انتخابات سومین دوره هیات رییسه مجلس (جابجایی رییس یا تغییر اعضای هیات رییسه و یا دبیران) در خردادماه می تواند در تشکیل احتمالی فراکسیون حامی دولت در مجلس و تعیین برخی خطوط و آرایش سیاسی در سومین سال این دوره از مجلس نیز نقش بسزایی داشته باشد.

با این همه اما به نظر نمی رسد با توجه به شکست های پی درپی غلامعلی حداد عادل و فراکسیون اصولگرایان، انتخابات هیات رییسه مجلس بار دیگر شاهد دوگانه علی لاریجانی و غلامعلی حداد عادل باشد.