همزمان با سخنان حسن روحانی در مورد آمادگی جمهوری اسلامی برای مذاکرات جدی و محتوایی با غرب برای حل و فصل بحران هسته ای، سخنگوی رئیس هیات مذاکره کننده قدرت های جهانی نیز گفته است در صورتی که جمهوری اسلامی تردید ها را برطرف کند تحریم ها برداشته خواهد شد. این در حالیست که دو سردار در دو مراسم جداگانه برای غرب خط و نشان کشیده اند. یکی از رئیس دولت خواسته برای حل مشکلات اقتصادی به خارج از کشور نگاه نکند و دیگری خواستار مقابله با غرب با تمام ظرفیت شده است.
سخنگوی رئیس هیات مذاکره کننده گروه ۵+۱ با جمهوری اسلامی در اظهاراتی که امیدواری ها برای گشودن پنجره دیپلماسی به منظور حل و فصل بحران اتمی نظام و کاهش تحریم های بین المللی را افزایش می دهد گفته است: “دلیل تحریم ها شک و تردیدی است که در اهداف ایران دیده می شود. اگر این شک و تردید برطرف شود دلیلی برای وجود تحریم ها نیست.”
ایالات متحده و متحدان اروپایی اش مظنون به این هستند که جمهوری اسلامی همزمان با توسعه ظرفیت های اتمی در پی دستیابی به تسلیحات هسته ای است؛ امری که باعث شده در طی یک دهه منازعه، پرونده اتمی جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل برود و با تصویب چندین قطعنامه، تحریم های یکجانبه ای نیز از جانب واشنگتن و کشورهای اروپای علیه ایران اعمال شود.
در چنین فضایی پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری و همچنین تاکید وی بر در پیش گرفتن اعتدال در سیاست خارجی، امیدها را برای حل و فصل این بحران بالا برده است.
در همین ارتباط مایکل مان،سخنگوی کاترین اشتون در مصاحبه ای با بخش فارسی بی بی سی از تهران خواسته است تا سوظن های جامعه جهانی را برطرف کند. او متذکر شده است: “ما می خواهیم ایران پیشنهادهای ما را قبول کند و این به ادامه مذاکرات و در نهایت به یک توافق منجر شود. توافقی که در آن جامعه جهانی قانع می شود که فعالیت اتمی ایران هدف نظامی ندارد.”
آخرین دور گفتگوها میان تهران و گروه قدرت های جهانی گروه ۵+۱ اواسط فروردین امسال برای دومین بار در قزاقستان برگزار شد اما هیچ نتیجه ای در بر نداشت. دیروز یکی از مقامات وزارت خارجه اعلام کرد احتمالا دور بعدی مذاکرات اواسط سپتامبر ـ– اواخر شهریور-ـ برگزار خواهد.
با جدیت آماده مذاکره ایم
در همین ارتباط دیروز حسن روحانی در نخستین کنفرانس مطبوعاتی اش پس از مراسم تحلیف بار دیگر کوشید نشان دهد دولت وی سیاست هایی متفاوت با خط مشی محمود احمدی نژاد ـ– رئیس پیشین دولت-ـ برگزیده است. وی با ادبیاتی که از سوی ناظران آشتی جویانه تعبیر شده تصریح کرده است: “اما اهل تعامل و گفتگو هستیم. آمادگی داریم با جدیت و بدون اتلاف وقت با طرف های دیگر وارد مذاکرات جدی و محتوایی شویم. اگر طرف مقابل هم آمادگی داشته باشد، مطمئن هستم نگرانی های دو طرف از طریق گفتگو در زمانی نه چندان بلند رفع خواهد شد.”
حسن روحانی در مبارزات انتخاباتی اش در ماه خرداد، کارکرد اصلی “کلید” مشهورش را خنثی کردن تحریم های بین المللی و بازگرداندن ثبات به اقتصاد کشور توصیف کرده بود؛ امری که ظاهرا جز با یافتن راه حلی برای بحران اتمی نظام میسر نخواهد شد.
رئیس جمهوری اسلامی در توضیحاتی بیشتر پیرامون کارکرد تحریم های غرب علیه جمهوری اسلامی گفته: “هدف تحریم ها عملا ایجاد فشار بر اقشار مردم است. اینکه گفته می شود با این تحریم ها جلوی فعالیت های موشکی و هسته ای را می گیرند کاملا خلاف واقع است. هدف فشار بر زندگی مردم است.”
تحریم جدید کنگره علیه نفت
تحریم های شدید و یکجانبه ایالات متحده، اتحادیه اروپا و متحدانشان از اواخر پاییز سال ۹۰ آغاز شد؛ امری که باعث شد میزان صادرات نفت ایران تنها در عرض یک سال از ۲/۳ میلیون بشکه در روز در زمستان ۹۰، به ۷۰۰ هزار بشکه در بهار امسال برسد. بر طبق آمار سازمان بین المللی انرژی درآمد نفتی جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۱۱ چهل میلیارد دلار کاهش داشته است. همزمان ارزش ریال در برابر ارز های خارجی دچار سقوط آزاد شد.
در همین حال بر اساس لایحه ای که هفته پیش با اکثریتی نسبتا قاطع در کنگره ایالات متحده تصویب شد، واشنگتن در عرض 14 ماه معافیت هایی را هم که برای برخی کشورهای خریدار نفت ایران در نظر گرفته لغو خواهد کرد و کشورهایی همچون چین، ژاپن، هندوستان، ترکیه و کره جنوبی باید خرید طلای سیاه از جمهوری اسلامی را به کل تعطیل کنند، مگر آنکه بخواهند تجارت در بازار پرسود آمریکا را از دست بدهند. این لایحه در صورت اجرایی شدن عملا منجر به قطع کامل صادرات نفت ایران خواهد شد. این لایحه بحث برانگیز می بایست توسط مجلس سنا نیز تصویب شود.
سرداران مخالف تعامل
در چنین وضعیتی افرادی چون فرمانده بسیج کماکان از رئیس دولت یازدهم می خواهند تا برای حل مشکلات اقتصادی به فکر تعامل با کشورهای غربی نباشد. سردار محمد رضا نقدی روز گذشته در دانشگاه تهران گفت: “دولت بداند مردم در رفع مشکلات اقتصادی همراه هستند و دولت برای حل مسائل کشور، هیچ نیازی به خارج ندارد.”
وی در ماه خرداد و همزمان با مبارزات انتخاباتی کاندیداها هم به آن ها هشدار داده بود در پی مصالحه با ایالات متحده نباشند.
همزمان مسئول تبلیغات ستاد کل نیروهای مسلح نیز خواستار ادامه سیاست تقابل با ایالات متحده شده است؛ سیاستی که سعید جلیلی ـ– نماینده طیف تندروی حاکمیت ـ– در بحث ها و مناظره های انتخاباتی اش به شدت آن را تبلیغ می کرد، اما کل آرایی که به گفتمان افراطی وی داده شد کمی بیشتر از چهار میلیون رای بود.
سردار مسعود جزایری هم صبح دیروز بدون اشاره به هزینه سیاست های تنش آمیز نظام در ۸ سال اخیر، طی سخنانی خواستار مقابله به مثل با “دشمن” شد.
معاون امور بسیج ستاد نیروهای مسلح هرگونه عقب نشینی را غیر مجاز شمرده و در حالیکه حسن روحانی و میانه رو ها خواستار “تنش زدایی” با جامعه جهانی شده اند گوشزد کرده است: “در هیچ صحنه‌ای اعم از نظامی، اقتصادی، سیاسی، سیاست خارجی، علمی و فناوری، امور نهضت‌ها و سایر عرصه‌ها، جای کمترین عقب نشینی و ابهام و تردید وجود ندارد و به فضل الهی اسلام عزیز پیروز این مرحله حساس خواهد بود.”.
