انیس جاد
ایران منتقدان غربی خود را بر سر دوراهی گذاشته است. دولت تهران نه تنها در برابر دو قطعنامه شورای امنیت که تاکنون به تصویب رسیده مأیوس نشده، بلکه سرعت برنامه غنی سازی خود را نیز افزایش داده است؛ برنامه ای که احتمالاً به تهران اجازه خواهد داد تا سه سال دیگر بمب اتمی در اختیار گرفته باشد.
مطمئناً حکومت آیت الله ها از هر فرصتی استفاده می کند و با قاطعیت تمام به سوی هدف خود یعنی به نتیجه رساندن برنامه ای که می گویند “صلح آمیز” است، پیش خواهد رفت. آخرین گزارش بازرسان آژانس اتمی که هر بار با موانع بیشتری در کار خود روبرو می شوند حاکی از آن است که دانشمندان ایرانی درحال نصب سانتریفوژهای بیشتر و قدرتمندتری هستند و به تدریج کنترل کامل روی چرخه سوخت اتمی را به دست می آورند؛ که این نیز به نوبه خود می تواند به تولید سلاح هسته ای ختم شود.
به وجود آمدن دودستگی در شورای امنیت، به دلیل مخالفت های چین و روسیه در تشدید فشار بر تهران، باعث شده تا اقدامات شورای امنیت تاکنون نتیجه لازم را ندهد. از طرف دیگر، مذاکرات مستقیم دولت اسلامی با نمایندگان اروپایی نیز آنچنان امیدوارکننده نبوده است. نه وعده “هویج” و نه تهدید “چماق”، هیچ یک نتوانسته اند از قاطعیت حکومت اصولگرای اسلامی بکاهند؛ حکومتی که جاه طلبی های هسته ای خود را به مدت 20 سال از جامعه بین الملل مخفی نگهداشته بود.
به نظر می رسد ایران بیشتر مایل است از اعمال انجام شده ای که از سوی تناقض گویی غربی ها ریشه گرفته بهره برد: پیشرفت های تکنولوژیکی خود در زمینه هسته ای، حاشیه های موجود در تجربه های ناکام ایالات متحده در عراق که در سراسر جهان طنین انداخته و در نهایت استقرار نیروی دریایی امریکا در خلیج فارس.
محمد البرادعی، رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی معتقد است خواسته های سازمان ملل برای متوقف شدن فعالیت های غنی سازی ایران از مرز واقعیت گذشته و این سرآغازی است که از سوی ایالات متحده و اروپا مورد قبول واقع نمی شود: نه خواسته های صلح آمیز حکومت ستیزه جوی ایران، که طی دهه های اخیر صرفاً “اهانت مطلق” به دیگران را سرلوحه خود قرار داده، و نه کنترل و نظارت بی وقفه بر روی فعالیت های هسته ای ایران. به گفته البرادعی، چاره موقت ایران معلق نگهداشتن زمان است.
ایالات متحده و اتحادیه اروپا به امید تصویب یک قطعنامه جدید در شورای امنیت، خواهان نشان دادن هر چه بیشتر فوریت و واقعیت امر هستند تا بلکه زمان دستیابی آیت الله ها به سلاح هسته ای فرا نرسد. مطمئناً هرگونه راهکار جدید، چه به صورت وعده و وعید و چه به صورت تحریم و تهدید، برای تغییر مسیر رویدادها کافی خواهد بود.
مترجم: علی جواهری