محمود عنایت روزنامه نگار و مترجم درگذشت
نگین راپورت نویسان؛ از سیاست تا نویسندگی
محمود عنایت، روزنامه‌نگار، مترجم و مدیرمسوول مجله نگین، در سن ۸۰ سالگی و در غربت درگذشت. وی برادر حمید عنایت، استاد صاحب‌نام علوم سیاسی بود که در سال ۶۱ درگذشته بود.
عنایت که در رشته دندانپزشکی تحصیل کرده بود، در زمان نخست وزیری دکتر محمد مصدق و اوج مبارزات برای ملی شدن صنعت نفت، جذب روزنامه‌ها و نشریات شد. وی نخستین یادداشت‌های خود را در روزنامه “شاهد” ارگان “حزب زحمتکشان ملت ایران” منتشر کرد. وی در این حزب، از نیروهای حامی خلیل ملکی بود و پس از جدا شدن آن‌ها از حزب زحمتکشان و تاسیس جریان نیروی سوم، با آن‌ها همراه شد و تبدیل به یکی از نویسندگان اصلی “نیروی سوم” شد.
پس از کودتای ۲۸ مرداد و تعطیلی فعالیت‌های نیروی سوم، عنایت به ادامه تحصیل در رشته دندانپزشکی پرداخت. وی اما چ ند سال بعد مجددا رو به روزنامه‌نگاری آورد و در هفته‌نامه “فردوسی” مشغول به کار شد و دو سال نیز به عنوان سردبیر در این هفته‌نامه حضور داشت.
عنایت یک سال پس از خروج از هفته‌نامه فردوسی، اقدام به تاسیس نشریه “نگین” کرد. نگین گرچه نشریه‌ای با زمینه فرهنگی بود، اما نقدهای اجتماعی و سیاسی را نیز توامان در خود بازتاب می‌داد. انتشار این نشریه به مدت ۱۵ سال و تا سال ۵۹ ادامه داشت، تا آن‌که در سال ۵۹ به محاق توقیف رفت. علاوه بر این عنایت سلسه مقالاتی در روزنامه کیهان می‌نوشت و برنامه‌ای رادیویی نیز با عنوان “پنج و سه دقیقه” تهیه می‌کرد که از جمله برنامه‌های پرطرفدار رادیو بود. سبک ویژه نگارش عنایت و استفاده وی از طنز در نوشته‌هایش، باعث شده بود که وی طرفداران خاص خود را دست و پا کند. وی خود درباره نحوه نگارشش زمانی چنین سخن گفته بود: “این روشی است که از قدیم و ندیم سابقه داشته است. طنز و هزل نوعی پوشش است در جوامعی که اظهار عقیدۀ صریح ممکن نباشد. بسیاری از حقایق تلخ و ناخوشایند را اهل قلم در پوشش طنز و تمثیل بیان کرده‌اند. تمثیل زمانی که با طنز و یا حتی فکاهیات توأم باشد تأثیر فراوان بر خواننده می‌گذارد”.
مجموعه‌ای از سرمقاله‌های عنایت در سال ۴۹به انتخاب علی موسوی گرمارودی با عنواند”راپورت” منتشر شد. مجموعه مقالات وی در روزنامه کیهان نیز در کتابی با نام “محاکمه استثنایی” چاپ شده است.
عنایت در دوران نخست‌وزیری شاپور بختیار، از جمله مشاوران وی بود. همچنین گفته می‌شود او یکی از افراد نزدیک به آیت‌الله کاظم شریعتمداری و از جمله کسانی بود که در تاسیس حزب خلق مسلمان نقش داشت. گفته می‌شود که بازداشت آیت‌الله شریعتمداری و نزدیکانش پس از انقلاب به اتهام تلاش برای کودتا، از جمله دلایل خروج عنایت از ایران بوده است.
عنایت پس از توقف انتشار نشریه نگین، رو به ترجمه آورد. حاصل این دوره از کارهای وی ترجمه وانتشار کتاب‌هایی چون “کالبدشکافی چهار انقلاب”، “مهاتما گاندی و پیروان او” و “انسان در عصر توحش” از جمله کتاب‌هایی بود که با ترجمه وی منتشر شد.
وی پس از مرگ فرزندش و عارضه قلبی، به آمریکا سفر کرد تا معالجات خود را ادامه دهد. در آمریکا تلاش کرد تا دور جدیدی از “نگین” را منتشر کند، گرچه موفق نشد تا توفیق سابق را به دست آورد و انتشار آن پس از مدتی متوقف شد.
وی در سال‌های بعد اقدام به انتشار مقالاتی در در نشریات کلک و بخارا کرد و سرانجام بر اثر بیماری ۲۸ دی ماه جاری در کالیفرنیا درگذشت.