سخنان محمد ودود حیدری، رئیس سازمان بسیج دانشجویی دیروز منتشر شد؛سخنانی که در نشست مسئولین بسیج دانشجویی سراسر کشور گفته است: “مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان بیان داشتند که «دانشگاهی که در آن نبض انقلاب نزند، تضمین کننده آینده کشور نیست» و ما باید تلاش کنیم که فضای کلی دانشگاه در دست نیروهای ارزشی باشد و این را جزء ماموریت های اساسی خود بدانیم و باید نبض دانشگاه با نبض انقلاب همساز باشد و اگر این دو از هم فاصله داشته باشند، دچار مشکل هستیم.”
او اضافه کرد: “ما فتنه گران را در دانشگاه ها راه نمی دهیم و تا وقتی که زنده ایم جایی برای سران فتنه در دانشگاه ها نیست، ممکن است به ما تندرو و افراطی هم بگویند ولی این فتنه گران کسانی هستند که پنجه بر صورت انقلاب و نظامی انداختند که خون شهیدان به پای آن ریخته شده است.”
رئیس سازمان بسیج دانشجویی در سخنان خود از رضایت سیدعلی خامنه ای از این موضع هم خبر داده و گفته: “بنده به خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدم و به ایشان گفتم که بچه های بسیج دانشجویی مشتاق دیدار شما هستند وایشان فرمودند که سلام بنده را به بچه ها برسانید، بنده به ایشان گفتم که ما گمان می کنیم که تکلیف خود را به درستی انجام نداده ایم وایشان در جواب فرمودند که ابداً این طور نیست و من از بچه های بسیج دانشجویی راضی هستم.”
نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی از دانشگاه‌ها و افزایش تحرکات دانشجویی چیز پنهانی نیست. یک روز پیش از سخنان رئیس سازمان بسیج دانشجویی که در واقع ماموریت کنترل دانشگاه‌ها را بر عهده دارند، مشاور فرهنگی حسن روحانی هم از نگرانی های مشابهی سخن گفته بود. حسام‌الدین آشنا، رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری و مشاور فرهنگی روحانی طی سخنانی در افتتاحیه اتاق فکر خراسان رضوی تاکید داشت که مسئولان جمهوری اسلامی از سیاسی شدن دانشگاه‌ها نگران هستند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، او گفته بود: “دانشگاهی که بتواند اولویت‌های منطقه‌ای و ملی را به نقد بکشد و در رابطه با آن طرح ارائه دهد، و عملکرد دولت‌ها را ورای ادعاها نقد کند، دانشگاهی سیاستی است نه سیاسی.”
مشاور فرهنگی روحانی اضافه کرده بود: “ما همیشه از سیاسی بودن دانشگاه‌ها هراس داشته‌ایم. این در حالی است که امام راحل و مقام معظم رهبری بر سیاسی بودن دانشگاه‌ها تاکیدی جدی داشته‌اند.”
او افزوده بود: “ هراس ما به این خاطر است که سیاسی بودن را با جناحی بودن یکی می‌دانیم و تصور می‌کنیم دانشگاه پیاده‌نظام جناحهای سیاسی است.”
حسام‌الدین آشنا همچنین گفته بود: “دانشگاه توانمند دانشگاهی نیست که در برابر قدرت حاکم بایستد اما قدرت حاکم به احترام آن دانشگاه می‌ایستد.”
او در بخش دیگری از سخنان خود افزوده بود: “در حقیقت هر اتفاقی که بخشی از آن به قدرت حاکم مربوط باشد، قابلیت بررسی در دانشگاه را دارد؛ ما امروز چه بخواهیم و چه نخواهیم قوای مجریه، مقننه و قضائیه بر دانشگاه تاثیرگذارند، اما باید پرسید تاثیر دانشگاه بر این قوا چیست. آیا امروز مسئولان قوا در دانشگاه مشکل می‌بینند یا راه‌حل.”
سخنان مشاور فرهنگی حسن روحانی درباره نگرانی‌های مسئولان جمهوری اسلامی از دانشگاه‌ها، می‌تواند نحوه مواجهه حاکمیت با این نهاد را نیز روشن‌تر کند. حتی حسام‌الدین آشنا که ظاهرا در حال دفاع از دانشگاه است، ضمن آنکه تاکید دارد دانشگاه نباید “در برابر قدرت حاکم بایستد” به جای دانشگاه سیاسی از چیزی با عنوان “دانشگاه سیاستی” سخن گفته است.
در روزهای اخیر، فشار نهادهای محافظه‌کار بر وزارت علوم بار دیگر افزایش یافته است. روزنامه کیهان دیروز در یادداشتی با عنوان “پدری برای مادر دانشگاه‌های ایران”، ضمن اعتراض به اداره تعدادی از دانشگاه‌های ایران توسط سرپرست، نوشته بود: “دولت محترم، علاوه بر دانشگاه تهران، دانشگاه‌های مهم دیگری را هم با سرپرست اداره می‌کند! رویه دولت در این خصوص، علاوه بر خلاف قانون بودن، احتمالاً اهداف پیدا و پنهان دیگری را هم در پی دارد. این اهداف وقتی قابل بررسی‌تر می‌شود که بدانیم دانشگاه مهم دیگری چون دانشگاه فرهنگیان هم برای دو سال است که بدون رئیس اداره می‌شود.”
نویسنده کیهان اضافه کرده بود: “لازم است که شورای عالی انقلاب فرهنگی از هم‌اکنون و با نگاهی به آینده، مانع از رکود علمی و سیاسی شدن دانشگاه‌ها شود. دولت محترم نیز در کنار پرداختن به موارد نمایشی‌ای چون تدوین منشور حقوق شهروندی که بیشتر یک ژست و پز سیاسی است تا اقدامی بدیع و راهگشا، بهتر این است که در عمل هم پایبندی خود را به موازین حقوقی و قوانین لازم‌الاجرای کشوری ثابت نماید.”
از سوی دیگر، دیروز اظهارات حجت‌الاسلام سیدرضا اکرمی، عضو جامعه روحانیت مبارز تهران نیز در سایت نامه‌نیوز منتشر شد که در بخشی از آن به وضعیت دانشگاه‌ها اعتراض کرده و گفته بود: “بنده از نظر بینشی مشکلی با روحانی ندارم بلکه همراه او نیز هستم اما در برخی روش‌ها به او «ان قلت» دارم. به طور مثال وزارت علوم در دولت یازدهم کارنامه خوبی از خود نشان نداده است. این وزارتخانه ۹ماه وزیر داشته، ۶ ماه سرپرست، سه نفر معرفی شده‌اند که مجلس رای نداد که بالاخره به آقای فرهادی ختم به خیر شد. بنده به ایشان گفتم که آقای روحانی وزیر علوم باید قابل و لایق باشد. لایق باشد که وزارت خانه را اداره کند و قابل باشد تا مجلس به او رای اعتماد بدهد. الان اداره شدن 27 دانشگاه با سرپرست چه معنایی دارد؟”
فشار محافظه‌کاران بر دانشگاه‌ها گرچه با انتخاب محمد فرهادی به وزارت علوم کم شد، اما در هفته‌های اخیر بار دیگر افزایش یافته است. آنها نگران‌اند که صدای اعتراض‌های دانشجویی بار دیگر در دانشگاه‌های ایران به گوش برسد.
آیت الله سیدعلی خامنه‌ای که خود زمانی خواستار سیاسی شدن دانشگاه ها شده بود، در سال‌های اخیر صریحا از سیاسی شدن دانشگاه ابراز نگرانی کرده است.
آذر ماه سال ۱۳۹۲ و پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، خامنه‌ای در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، خواستار پیشرفت علمی دانشگاه‌ها شده و گفته بود: “یکی از چیزهایی که جلو این را می‌گیرد، سیاسی شدن دانشگاه‌ها است. این را توجه کنند آقای فرجی‌دانا و آقای هاشمی؛ نگذارید دانشگاه جولانگاه حرکتهای سیاسی بشود.”
او در تیرماه سال گذشته هم گفته بود: “من خواهش می‌کنم از مدیران دانشگاه‌ها و مسئولان گوناگون مدیریّتی که دانشگاه را مرکز جوَلان سیاسی و تلاشها و فعّالیّتهای جناحهای سیاسی قرار ندهید. سمّ مهلک حرکت علمی این است که دانشگاه‌ها تبدیل بشوند به باشگاه‌های سیاسی؛ کاری که در یک دوره‌ای انجام گرفت.” خامنه‌ای در همین سخنان‌اش، صریحا خواستار آرامش در دانشگاه‌ها شده بود.
