در روزی که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت که “عواقب بحران سوریه دامنگیر همه می شود”، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هشدار داد که آمریکا و دیگر دشمنان جمهوری اسلامی بعد از سرنگون کردن حکومت بشار اسد در سوریه، به سراغ ایران خواهند آمد. محسن رضایی، حوادث سوریه و تحریم های اقتصادی اعمال شده علیه جمهوری اسلامی را “مقدمه منازعه” توصیف کرد. روزنامه کیهان هم که نماینده رهبر جمهوری اسلامی آن را اداره می کند، در تیتر نخست شماره امروز خود بر “حمایت قاطع ایران از سوریه همزمان با مذاکرات فرستاده بشار اسد در تهران” تاکید کرده است. ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه دیروز به ایران آمد و با مقام های ارشد نظام دیدار کرد.
وزیر امور خارجه سوریه در تهران گفت که حامل “پیام قدردانی رهبر سوریه از مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال سوریه” است.
از آغاز اعتراضات سیاسی و اجتماعی به دیکتاتوری حزب بعث در سوریه به رهبری بشار اسد در یک سال و نیم اخیر، حکومت جمهوری اسلامی بر خلاف اعتراضات مشابه در کشورهایی مانند مصر، تونس و لیبی، اعلام کرد که حوادث سوریه را “انحرافی” می داند.
سیدعلی خامنه ای در این خصوص گفت که سوریه “در خط مقدم مقاومت” قرار دارد و به علت مقابله با سیاست های اسرائیل و آمریکا در منطقه خاورمیانه، با توطئه ای آمریکایی و اسرائیلی روبرو شده است.
او مدتی پیش در دیدار با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه نیز با تاکید بر اینکه “جمهوری اسلامی ایران قویا با هر طرحی که آمریکایی ها در ارتباط با مسائل سوریه مبدع آن باشند مخالف است”، گفته بود: “ما از اصلاحات در سوریه همواره حمایت می کنیم و اصلاحاتی که در سوریه شروع شده، باید ادامه یابد.”
رهبر جمهوری اسلامی درباره دلیل حمایت خود از اعتراضات در کشورهای مصر، تونس و لیبی و مخالفت با اعتراضات در سوریه گفته که “هر جا شعارها علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی بود، حرکت براساس بیداری اسلامی است و هرجا خارج از این چارچوب بود، مانند موضوع سوریه، یک حرکت انحرافی است.”
بر خلاف جمهوری اسلامی که عنوان اعتراضات دو سال اخیر در کشورهای اسلامی شمال آفریقا و خاورمیانه را “بهار اسلامی” گذاشته، انقلابیون و شهروندان این کشورها در کنار رسانه ها و مقام های بین المللی، از این تحولات که به سرنگونی چند دیکتاتور قدیمی منجر شده، به عنوان “بهار عربی” نام می برند.
خانه دوم
جمهوری اسلامی در کنار روسیه که از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است، اصلی ترین متحدان حکومت سوریه در مقابله با اعتراضاتی بودند که ابتداحدود یک سال در قالب تظاهرات خیابانی غیر خشونت بار دنبال شد و با سرکوب آن توسط نیروهای نظامی و شبه نظامی وفادار به حکومت، وارد فاز نظامی شده است.
آمار دقیقی از میزان تلفات این اعتراضات در سوریه وجود ندارد اما گزارش های رسمی سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی تعداد کشته شدگان حوادث سوریه را بیش از ۱۵ هزار نفر و زخمی ها را تا یکصد هزار نفر عنوان می کنند.
صدها هزار نفر نیز بازداشت، زندانی و شکنجه شده یا برای نجات جان خود مجبور به ترک کشور شده اند.
دولت سوریه اما می گوید که در تمام این مدت مشغول مبارزه با “تروریست های مسلح” بوده که به گروه های بنیادگرای اسلامی مانند القاعده وابسته هستند و توسط کشورهایی همچون قطر، عربستان و ترکیه تجهیز می شوند.
مقام های این کشور می گویند ایالات متحده آمریکا و اسرائیل هم در پشت پرده این حوادث حضور دارند.
دولت جمهوری اسلامی نیز از این دیدگاه حکومت سوریه حمایت می کند. روز گذشته وزیر امور خارجه گفت که اسرائیل “پیشتاز توطئه آفرینی ها علیه سوریه” است.
علی اکبر صالحی پس از آنکه ایران را “خانه دوم” وزیر خارجه سوریه نامید، گفت که اسرائیل می خواهد دولت سوریه را برکنار کند اما این خواسته را “خیال خام و تصور باطل” توصیف کرد.
بحران دامن همه را می گیرد
صالحی ضمن اعلام حمایت مجدد جمهوری اسلامی از دولت بشار اسد، خواستار فرصت به نظام سوریه برای انجام اصلاحات شد: “عده‌ای از مردم سوریه ممکن است برای ایجاد تغییراتی قیام کرده باشند و دولت سوریه هم نسبت به پاسخ دادن به خواسته‌های مشروع آنان اعلام آمادگی کرده است اما باید فرصت در اختیار آن قرار گیرد.”
وزیر امور خارجه با یادآوری “اقدامات برخی کشورها در جهت تضعیف هرچه بیشتر دولت بشار اسد در سوریه” گفت: “خدای ناکرده اگر این اقدامات در جهت نادرست ادامه یابد، عواقبش دامنگیر تمامی کشورهای منطقه خواهد بود و حتی نمی‌توان عواقب ناگوار و سوء این اقدامات را پیش بینی کرد.”
صالحی افزود که قانون اساسی جدید سوریه تدوین شده و موضوع تعدد احزاب و انتخابات مجلس نیز در دستور کار قرار گرفته است اما باید “اجازه و فرصت دهید که همان قولی که دولت و رئیس جمهور سوریه به مردمش داده است بتواند آن را عملیاتی کند.”
ولید المعلم نیز در این کنفرانس خبری با تاکید بر همسان بودن دیدگاه‌های جمهوری اسلامی و دولت سوریه درباره اوضاع در منطقه بر وجود “توطئه‌ای در جهت منابع اسرائیل” در منطقه تاکید کرد.
فرستاده ویژه سوریه به ایران، برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس را متهم کرد که در “یک سنگر” علیه سوریه “توطئه” می کنند.
به گفته او، در میان “تروریست ها” که از طریق مرزهای ترکیه وارد سوریه می شوند “لیبیایی، تونسی و مصری” هستند و برخی از افرادی که از عراق می آیند تعدادی دستگیر شده اند که “جزو تشکیلات القاعده هستند.”
سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در دیدار با ولید معلم، گفت که آمریکا و صهیونیست‌ها با کمک دیکتاتورهای منطقه و تروریست‌ها می‌خواهند، پس از ناکامی در جنگ‌های ۳۳ روزه و ۲۲ روزه انتقام آن را از مردم سوریه بگیرند.
وزیر خارجه سوریه نیز در این دیدار با اشاره به مناسبات عمیق و راهبردی دو کشور، بر برقراری آرامش نسبی در شهرهای سوریه و ادامه پاکسازی مناطق مختلف آن کشور از حضور تروریست‌ها در دفاع از شهروندان تاکید کرد.
روزنامه کیهان هم در شماره امروز خود، بیانیه ۲۴۵ نماینده مجلس شورای اسلامی در حمایت از “دولت و ملت سوریه” را بازتاب داد.
این نمایندگان در بیانیه خود از اینکه “دخالت ها و توطئه های کشورهای استکباری، آمریکا، اسرائیل و غرب و حمایت های همه جانبه رژیم های مرتجع از یک طرف و گروه های تندرو و خشونت طلب که آلت دست قدرت های ضداسلامی قرار گرفته اند از طرف دیگر” به نتیجه نرسیده است، اعلام شادمانی کردند.
نمایندگان مجلس نهم در این بیانیه با “حمایت از اصلاحات و تایید هر راه حلی که به مشارکت مردم در سرنوشت خود” منجر می شود، ابراز اطمینان کرده اند که “کفر جهانی و پادشاهان مرتجع که وجودشان وابسته به ابرقدرت های ضداسلام است هرگز خیری نداشته اند و ملت و دولت سوریه باید قاطعانه دست مداخله جویان را قطع نمایند و بدانند که این دخالت ها با هدف مددرسانی به رژیم صهیونیستی است تا تنفس مصنوعی برای این رژیم منزوی ایجاد نماید”.
مقدمه منازعه
از سوی دیگر محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و فرمانده پیشین سپاه پاسداران هم گفت که تلاش برای سرنگونی دولت سوریه مقدمه منازعه با ایران است.
او در عین حال در سخنی متفاوت با موضع دیگر مقام های جمهوری اسلامی اظهار کرد که به باور وی “آمریکا توان حمله به ایران را دارد” اما به علت اقدامات متقابل ایران تاکنون این حمله را انجام نداده است.
رضایی در برنامه “راز” شبکه چهارم تلویزیون حکومتی جمهوری اسلامی در پاسخ به سئوال مجری برنامه که گفت حتی منابع غربی می‌گویند آمریکا نمیتواند به ایران حمله کند، اظهار کرد: “قبول ندارم که آمریکا نمیتواند به ما حمله کند، این ما هستیم که نمی‌گذاریم حمله کند.”
او تاکید کرد: “تا ما غفلت کنیم آنها حمله خواهند کرد کما اینکه زمان بوش سه بار هواپیماها را آوردند روی باند برای حمله اما هوشیاری و آزمایش موشک‌های ایران و افشاگری‌هایی که بعد از حمله آمریکا به عراق صورت گرفت از عواملی بود که مانع حمله آنها شد. لذا حفظ بازدارندگی به صورت مستمر در برابر آمریکا و رژیم صهیونیستی بسیار واجب و مهم است.”
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، حوادث سوریه را مقدمه‌ای برای برخورد با ایران دانست و گفت: “آنها می‌دانند تا سوریه و حزب‌الله لبنان باشند، حمله به ایران دشوار است چون ما دست بلندی در مرزهای مدیترانه داریم اینها می‌خواهند سوریه سقوط کند و حزب‌الله ضعیف شود تا موشک‌هایی که از ۷۰ کیلومتری می‌تواند اسرائیل را بزند را مهار کنند و سپس عراق را مهار کنند و بعد از آن ایران را هم تحت تأثیر قرار دهند منتها قبل از این مراحل برای تضعیف ایران تحریم‌های اقتصادی را شروع کرده‌اند.”
محسن رضایی تصریح کرد: “آنها امروز با دو فلش سوریه و تحریم‌ها به سمت ما فشار می‌آورند و این می‌تواند مقدمات یک منازعه باشد در عین حال می‌تواند سکویی برای جهش ما باشد.”
نبرد در حلب
افزایش اظهارات و فعالیت های دیپلماتیک حکومت درباره سوریه همزمان با آن صورت می گیرد که مخالفان مسلح دولت سوریه نبرد سختی را با نیروهای دولتی در شهر حلب ادامه می دهند.
اکثر خبرگزاری های بین المللی از این شهر گزارش می دهند که نیروهای ارتش آزاد سوریه تاکنون در مقابل حملات نیروهای دولتی که برای باز پس گیری مناطق تحت کنترل مخالفان در شهر صورت می‌گیرد، مقاومت کرده اند هرچندزیر بمباران سنگین توپخانه، تانک ها و حتی هواپیماها و هلی کوپترهای ارتش قرار دارند.
خبرگزاری فرانسه هم گزارش داده که نیروهای دولتی سوریه به حملات خود به شهر حلب ادامه می‌دهند، بدون اینکه پیشرفتی در نبرد با مخالفان به دست بیاورند.
حلب به عنوان پایتخت اقتصادی سوریه شناخته می‌شود و دومین شهر بزرگ این کشور و
پرجمعیت ترین شهر آن است.
تاکنون بسیاری از سران کشورهای جهان و مقام‌های بین المللی خواستار جلوگیری از وقوع کشتاری دیگر در حلب در نتیجه عملیات نیروهای دولتی در آن شده‌اند اما عبد الباسط سیدا رییس شورای ملی سوریه که یکی از گروه های عمده مخالف اسد است از “کشورهای دوست” خواست که برای مسلح سازی ارتش آزاد سوریه اقدام کنند.
او تاکید کرد که این کشورها باید اقدام‌هایشان را به خارج از شورای امنیت سازمان ملل متحد منتقل کنند زیرا تصمیم‌های شورای امنیت را می‌توان وتو کرد.
