احمد خاتمی، نایب‌رییس مجلس خبرگان، خبر از آن داد که هاشمی‌رفسنجانی، رییس پیشین این مجلس،تمایلی برای کاندیدا شدن برای پست ریاست این مجلس ندارد و هاشمی‌شاهرودی، نایب‌رییس این مجلس، کاندیدای اصلی جانشینی مهدوی‌کنی است.
عضو هیات‌رییسه مجلس خبرگان در گفت‌وگویی با تلویزیون العالم ـ وابسته به صدا و سیمای جمهوری‌اسلامی ـ گفت که در اجلاس اسفندماه این مجلس، رییس جدید آن انتخاب خواهد شد.
محمدرضا مهدوی‌کنی، رییس مجلس خبرگان، هفته گذشته پس از پنج ماه کما درگذشت. پس از مرگ او گمانه‌زنی‌ها درباره رییس جدید این مجلس، افزایش یافت.
به گفته‌ی احمد خاتمی، هاشمی‌رفسنجانی “در برخی جلسات گفته اند که تمایلی به ریاست ندارند، الان نیز در فضای عمومی خبرگان اسم ایشان مطرح نیست”، اما افزود که “سیاست‌مداران ما هر لحظه ممکن است تصمیم جدیدی بگیرند و اگر ایشان هم تصمیمی بگیرد، می‌شود یکی از کاندیداها و مجلس خبرگان رهبری مانند بقیه برای ایشان تصمیم می‌گیرد”.
او درباره کاندیداهای این مجلس گفت: “الان چند تا اسم سر زبان ها هست، یکی آیت الله هاشمی شاهرودی که الان نایب رئیس اول مجلس خبرگان است، یکی آیت الله یزدی است که الان نایب رییس دوم است و دیگری آیت الله جنتی که الان دبیر فقهای شورای نگهبان است. یکی هم آیت الله موحدی کرمانی است که الان امام جمعه موقت تهران است”.
اما مساله‌ی دیگری نیز در این زمینه مورد اشاره خاتمی قرار گرفته؛ بحثی که در ماه‌های گذشته درباره امکان انتخاب جانشین آیت‌الله خامنه‌ای در مجلس خبرگان فعلی وجود دارد: “بعضی ها در این دوره یک حساسیت بیشتری دارند و با این انگیزه می آیند که این دوره شانس انتخاب رهبر بیشتر است. چون می گویند آقا (مقام معظم رهبری) الان ۷۴ ساله است و تا ۸ سال ۸۲ ساله می شود و خیلی ها یک خیالاتی به سرشان آمده که چه بسا خبرگان پنجم مسوولیت انتخاب رهبر را داشته باشد.”
در ماه‌های گذشته بحث احتمال بررسی گزینه جایگزینی آیت‌الله خامنه‌ای هم مطرح شده به این معنا که مجلس خبرگان آینده احتمال دارد مجبور به چنین کاری شود و چنین مساله‌ای، نقش رییس مجلس خبرگان را در ساختار سیاسی پررنگ خواهد کرد و می‌توان انتخاب رییس مجلس خبرگان را برآمده از نظر اکثریت اعضای خبرگان و نشان‌دهنده‌ی گرایش فکری آن‌ها دانست.
بحث انتخاب جانشین آیت‌الله خامنه‌ای چند ماه پیش و پس از سخنان یک عضو مجلس خبرگان بر سر زبان‌ها افتاد. قربان‌علی دری نجف‌آبادی، نایب‌رییس مجلس خبرگان، گفته بود: “خدا رهبری را حفظ کند و به ایشان طول عمر دهد انشاالله. اما به هر حال باید برای بعد از ایشان به فکر باشیم”.
عمل جراحی آیت‌الله خامنه‌ای و بستری شدن وی در بیمارستان نیز به این بحث‌ها دامن زد. رهبر جمهوری‌اسلامی متولد سال ۱۳۱۸ است و در حال حاضر ۷۵ سال سن دارد. در پایان دوره‌ی پنجم مجلس خبرگان - که انتخابات آن بیش از یک سال دیگر برگزار خواهد شد - حدود ۸۴ سال سن خواهد داشت؛ سنی که می‌تواند مجلس خبرگان را وادار به چاره اندیشی در مورد جانشین وی بکند.
مجلس خبرگان براساس قانون اساسی دو وظیفه انتخاب و نظارت بر عمل‌کرد رهبر جمهوری‌اسلامی را به عهده دارد. اصول‌گرایان پیش از این گفته بودند که نه تنها برای انتخابات بعدی این مجلس، به هر فردی اجازه نخواهند در این مجلس حضور پیدا کند، بلکه در مجلس فعلی نیز با “اعضای ناباب” برخورد خواهند کرد.
محمد مومن، از فقهای شورای نگهبان، ماه گذشته خبر داده بود که این شورا صلاحیت تمامی اعضای فعلی مجلس خبرگان را برای انتخابات آینده تایید نخواهد کرد و اعضای این مجلس، قصد داشتند یکی از اعضای فعلی را از این مجلس اخراج کنند.
اشاره مومن به علی‌محمد دستغیب، نماینده شیراز در مجلس خبرگان بود. این نماینده مجلس خبرگان پس از اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ به حمایت از میرحسین موسوی و مهدی کروبی پرداخت؛ مساله‌ای که موجب اعتراض اصول‌گرایان شد.
حمایت‌های دستغیب از موسوی و کروبی باعث شد که شایعه‌ی استعفای وی از مجلس خبرگان منتشر شود. وی این شایعه را تکذیب کرد، اما گفت که دعوت‌نامه‌ای برای حضور در اجلاس خبرگان برای وی ارسال نشده است.
پیش تر، این شایعه نیز مطرح شده بود که هاشمی‌شاهرودی ـ رییس سابق قوه‌قضاییه - به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شده است. این خبر اما در همان حد شایعات باقی ماند و بیش از آن انعکاس نیافت.
دو سال پیش، آیت‌الله ممدوحی، عضو جامعه مدرسین قم و عضو مجلس خبرگان گفته بود: “مساله جانشینی رهبری یک بحث فوق سری است که فقط در مجلس خبرگان مطرح است و کمیسیون سری دارد”.
ساز و کار انتخاب رهبر در مجلس خبرگان مشخص نیست، اما به عقیده برخی از تحلیل‌گران در شرایط فعلی و با توجه به قدرت گرفتن نهادهایی چون سپاه پاسداران، بعید است که مجلس خبرگان بتواند خود به تنهایی تصمیمی درباره انتخاب رهبر آینده بگیرد.
