کریستوفر رودز- فرناز فصیحی
ایران به سوی اجرای یک سانسور سختگیرانه قدم بر می دارد که آن را به اصطلاح اینترنت ملی می خواند و درصورت اجرا، فضای مجازی این کشور را از بقیه دنیا جدا می کند.
به گفته ناظران داخلی و خارجی سیاست ایران، رهبری ایران این طرح را به عنوان راهی برای پایان دادن به نبرد موجود جهت کنترل اینترنت محسوب می کند. ایران همین حالا نیز در میان کشورهای قرار دارد که سانسور شدید بر اینترنت اعمال می کند و البته اینترنت ملی خود را به عنوان راهکاری به صرفه برای مشتریان در عین حفظ شعائر اسلامی معرفی می کند.
رضا باقری اصل، مدیر مؤسسه تحقیقات وزارت مخابرات ایران به یک خبرگزاری ایرانی گفت به زودی 60 درصد منازل و ادارات کشور به شبکه جدید داخلی متصل خواهد شد. وی گفت این طرح ظرف دو سال تمام کشور را در برخواهد گرفت.
به نظر می رسد این طرح غیرعادی، بخشی از تلاش های گسترده برای مقابله با آن چیزی باشد که از سوی رژیم ایران بزرگترین تهدید فعلی توصیف شده است: تهاجم آنلاین ایده ها، فرهنگ و نفوذ غرب، که در وهله اول از آمریکا منشأ می گیرد. آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران و سایر مقامات ارشد کشور در سخنرانی های اخیر خود این مناقشه را «جنگ نرم» خوانده اند.
برخی گزارش های خبری در روز جمعه اعلام کردند ایران در عین حال قصد دارد یک سیستم عامل یارانه ای در ظرف ماه های آینده راه اندازی کند که جایگزین سیستم مایکروسافت خواهد شد. این مطلب که ازسوی منابع مستقل تأیید نشده است، به رضا تقی پور وزیر مخابرات ایران نسبت داده شده است.
علی آقا محمد علی رئیس روابط اقتصادی ایران اخیراً اعلام کرد اینترنت ملی ایران «یک شبکه صرفاً حلال برای مسلمانان و مبتنی بر پایه های اخلاقی و انسانی» خواهد بود.
آقای آقامحمدی گفت شبکه جدید اولین سیستم موازی اینترنت معمولی است وبانک ها، وزارتخانه های دولتی و شرکت های بزرگ همچنان به اینترنت معمولی متصل خواهند ماند. وی گفت در نهایت شبکه ملی جایگزین اینترنت جهانی در ایران و نیز سایر کشورهای مسلمان خواهد شد.
سخنگوی هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل از ابراز نظر بیشتر در این مورد خودداری کرد و گفت این « مساله مربوط به پیشرفت علمی کشور» است.
موانع بسیاری وجود دارند. حتی برای کشوری که به واسطه تحریم های غرب از نظر اقتصادی در انزوا به سر می برد، اینترنت یک ابزار مهم تجاری محسوب می شود. محدود کردن دسترسی به اینترنت، می تواند سبب تضعیف سرمایه گذاری روسیه، چین و سایر شرکای تجاری شود. ضمناً یافتن یک سیستم جستجوگر ایرانی نظیر گوگل نیز خود معضل بزرگی محسوب می شود.
هر چند برآوردهای مختلفی وجود دارد، اما بر اساس آمار اتحادیه بین المللی مخابرات از هر 100 ایرانی، 11 نفر آنلاین هستند و این یکی از بالاترین درصدها در میان کشورهای منطقه است. به همین دلیل در جریان تظاهرات متعاقب انتخابات انتخابات سال 2009 ، دنیا توانست تقریباً به طور زنده از طریق ویدئو و تصاویر منتشر شده در فیس بوک و تویتر و سایر وب سایت ها، شاهد وقایعی باشد که در کشور روی می داد.
فرد پطروسیان که در دهه 1990 از ایران گریخت و اکنون مدیر آنلاین رادیو فردا است، گفت: «شاید جدا کردن ایران و قرار دادن آن در یک جعبه امکانپذیر نباشد. اما این چیزی است که آنها بر رویش کار می کنند.»
محمود عنایت مدیر برنامه رسانه ایران در دانشکده ارتباطات آننبرگ از دانشگاه پنسیلوانیا گفت: «رژیم دیگر از حمله فیزیکی غرب نمی ترسد. اما هنوز فکر می کند غرب می خواهد بر ایران مسلط شود؛ البته از طریق اینترنت.»
دولت از سال 2009 تا کنون به تشدید سرکوب آنلاین روی آورده است. خامنه ای در نوامبر 2009 و در سخنرانی در میان شبه نظامیان بسیجی گفت: «مواجهه با جنگ نرم، اولویت اصلی امروز ماست. دشمن در جنگ نرم تلاش می کند از ابزارهای پیشرفته فرهنگی و ارتباطات استفاده کند تا دروغ و شایعه پراکنی کند.»
سپاه پاسداران شاخه قدرتمند نظامی و امنیتی کشور، پیشروی این مبارزه است. سپاه در اواخر سال 2009 اکثریت سهام شرکت انحصاری مخابرات را از آن خود کرد. به این ترتیب تمامی شبکه های مخابراتی کشور در زیر نظارت سپاه پاسداران قرار گرفت.
سپاه پاسداران ایران به عنوان بخشی از تلاش های خود، با آموزش بیش از 250,000 هکر رایانه ای، یک «ارتش سایبری» تشکیل داده است. این تشکل اخیراً به سبب حمله به وب سایت صدای آمریکا، سر و صدا به پا کرد. وزارت مخابرات ایران نیز کار بر روی ایجاد یک جستجوگر ملی موسوم به «یا حق» به عنوان جانشین احتمالی جستجوگرهای گوگل و یاهو را در دستور کار قرار داده است.
منبع: وال استریت ژورنال- 28 مه
