پل ریشتر
ایران نسبت به پیشنهادات چند جانبه شش قدرت بزرگ جهان در مورد برنامه های اتمی اش، انتقاد کرد و نشان داد که نشست اخیر برای یافتن راه حل دیپلماتیک، با شکست مواجه شده است.
سعید جلیلی، نماینده ایران، در اولین تحلیل در مورد این پیشنهاد یک سری موارد اعتراض را در نشست پنج ساعته در مسکو تشریح کرد و گفت که اختلافات ایران با غرب به سال 1968 بر می گردد.
این جلسه که در سال جدید سومین جلسه بین ایران و شش قدرت بزرگ جهان است، به گفته مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، بسیار دشوار بود. وی گفت که ایرانیان عاقبت مستقیما به پیشنهاد اصلی غربی ها پرداختند اما آنچنان که ما امیدوار بودیم در مورد آن بحث نکردند.
وی گفت که هر دو طرف امشب در مورد مسائل فکر می کنند و روز سه شنبه در مورد قدم بعدی و اینکه آیا لازم است دیدار دیگری صورت بگیرد، گفتگو خواهند کرد.
دیپلمات های شش قدرت جهان گفتند که به نظر نمی رسد اعتراض ایران برای برهم زدن جلسات باشد؛ ایران معمولا قبل از اقدام به آشتی دست به رفتار های خشن می زند.
یک دیپلمات ارشد غربی، گفت:« آنها برای ادامه یافتن این گفتگو ها دلایل خودشان را دارند.»
به هرحال نقد ایران در یک سخنرانی طولانی، منجر به شکست مذاکرات شد. ماه گذشته در بغداد، ایرانی ها باوجود شکایت در مورد رفتاری که با برنامه ای اتمی شان می شود و مطرح کردن یک سری مسائلی که به سوژه جلسه مربوط نبود، این امید را برای ادامه یافتن گفتگو ها ایجاد کردند.
اما اینک حتی قطع موقتی گفتگو ها می تواند بازار نفت را متشنج کند باعث مطرح شدن دوباره تهدید به حمله نظامی اسرائیل به ایران برای متوقف کردن برنامه های اتمی این کشور شود.
مقاومتت ایران باعث می شود که سنای آمریکا به ادامه این نشست ها اعتراض کند. چهل و چهار نماینده سناتور از جمله برخی از دموکرات ها درنامه ای به اوباما به او گفته اند که درصورت عدم پیشرفت در مذاکرات مسکو، از ادامه آن صرفنظر کند.
دیپلمات های شش قدرت بزرگ جهان در مورد اینکه ایران از کدام قسمت پیشنهادشان خوشش نیامده است، حرفی نزده اند. این برنامه تلاش می کرد تا با ادامه گفتگو ها از ایران بخواهد که دست از تولید اورانیوم 20 درصد بردارد و سایت های مخفی خود را ببندد و مواد تولید شده را به انباری در خارج از خاک ایران، بفرستد.
منشا اصلی نگرانی ها غنی سازی اورانیوم با غلظت 20 درصد است زیرا به آسانی بدل به اورانیوم 90 درصد می شود که در سوخت بمب اتمی بکار می رود.
در جریان نشست، ایران که تحت تحریم های شدید اقتصادی قرار دارد، تلاش می کند حقوق غنی سازی اورانیوم در خاک خود را حفظ کند. تحریم های غرب، که تا کنون نیز شدید بوده است، تا آخر این ماه شدیدتر هم می شوند و این شامل تحریم نفتی اتحادیه اروپا نیز می شود.
مقامات ایرانی در روزهای اخیر نسبت به اظهارنظر هایی که در رسانه ها منتشر شده است، معترض بوده اند. یکی از آنان به خبرنگاران گفت که جو نشست به هیچ عنوان مثبت نبود.
جلیلی محورهای پنجگانه ایران را معرفی کرد. این محور ها شامل این موضوعات است: حق غنی سازی اورانیوم توسط ایران، رابطه پر از مشاجره ایران و بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، طرح موقت پیشنهادی توسط شش قدرت بزرگ جهان، پیشنهاد همکاری مدنی هسته ای و موضوعاتی خارج از بحث اتمی از جمله نحوه برخورد با شورش ها در سوریه.
جلیلی کمی قبل از شش عصر هتل را ترک کرد تا با مقامات ارشد روس، از جمله نیکولای پتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه، شام صرف کند. روسیه نفوذ خاصی روی ایران دارد و برخی از دیپلمات ها معتقد هستند که این میهمانی شام، ممکن است بحث را به سمت قابل قبولی منحرف کند.
اگرچه قدرت های غربی از دخالت های روسیه و ایران در سوریه خشنود نیستند اما دیپلمات ها می گویند این امر اثری در گفتگو ها نداشته است.
لس آنجلس تایمز، 19 ژوئن
