ناصر کریمی
زمانی که دولت به شکلی ناگهانی سهمیه بندی طولانی مدت بنزین را اعلام کرد، ایرانیان خشمگین به چند پمپ بنزین حمله کردند تا مخزت های بنزین خود را پر کنند.
رادیوی دولتی اعلام کرد که چندین پمپ بنزین هدف حمله “خرابکاران” قرار گرفته. اما این رادیو به اینکه به چند پمپ بنزین حمله شده و جرئیات این حملات چگونه بوده است، اشاره ای نکرد.
وزارت نفت، نیمه شب سه شنبه، خبر آغاز سهمیه بندی بنزین را اعلام کرد. در بعضی از پمپ های بنزین در تهران صفی به طول نیم مایل کشیده شد و رانندگان قصد داشتند آخرین بنزین آزاد را تا قبل از شروع محدودیت ها، وارد باک های اتومبیل هایشان بکنند.
دقایقی قبل از نیمه شب، صاحبان اتومبیل ها که در صف های طولانی گرفتار شده بودند، بوق اتومبیل ها را به نشانه اعتراض به صدا در آوردند و با مردم محله که می خواستند بخوابند، مشاجره کردند.
احمد صفایی، 30 ساله، که در صف منتظر بود می گوید: “آیا اعلام سهمیه ای شدن بنزین درست سه ساعت قبل از آغاز آن، در زمان مناسبی انجام شد؟ زمانی که این خبر اعلام شد، مخرن بنزین من خالی بود”.
دولت ایران از هفته ها پیش مشغول برنامه ریزی در باره سهمیه بندی کردن بنزین بود و قرار بود این اتفاق تا 21 ماه مه بیافتد، اما مکررا با تاخیر مواجه شد. در ماه مه، دولت سوبسید بنزین رات کاهش داد و این عمل منجر به افزایش 25 درصدی قیمت بنزین شد.
مسئله بنزین مسئله ای فوق العاده حساس در کشور نفت خیز ایران است، کشوری که مردم آن عادت کرده اند که بنزیم فراوان و ارزان در اختیار داشته باشند.
محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور تندرو ایران در سال 2005 با اتکا بر وعده های بی شمارش مبنی بر رونق دادن به اقتصاد از کساد ایران به ریاست جمهوری رسید. اما شکست او در انجام این وعده انتقاد ها ی زیادی را متوجه او کرد.
رضا خرمی، معلم 27 ساله که در صف یکی از پمپ بنزین های تهران منتظر بود، می گوید: “این مرد، احمدی نژاد، همه چیز را خراب کرده است. زمان اعلام سهمیه ای شدن بنزیم، فقط یک نمونه آن است”.
ایران دومین بزرگترین صادرکننده نفت جهان در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، است. اما این کشور به این دلیل که توانایی لازم برای تصفیه نفت را ندارد، بیش از 50 درصد نیاز های بنزین کشور را وارد می کند. د.ولت برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین، فروش آن را شامل سوبسید کرد و زیر بار مخارج سنگین رفت.
طبق برنامه سهمیه بندی، صاحبان اتومبیل های شخصی می توانند 26 گالن، به قیمت گالنی 38 سنت، دریافت کنند. تاکسی می توانند ماهانه 211 گالن به قیمت دولتی، خریداری کنند.
محافظه کاران در مجلس ایران، بخصوص کسانی که با شرکت ملی ایران در ارتباط هستند، فشار زیادی را برای بالا بردن قیمت بنزین اعمال کردند و امید داشتند که میزان تقاضا را کم کنند و دست دولت را در خرج کردن. سرمایه گذاری بر روی محصولات نفت و گاز، باز بگذارند.
احمدی نژاد همچنان در برابر صدور اجازه برای بالا بردن قیمت بنزین مقاومت می کرد زیرا در تبلیغات انتخاباتی اش وعده داده بود که پول نفت را بین فقرا تقسیم کند. طبق قانون در ایران، قیمت نفت و بنزین باید هر سال 10 درصد افزایش پیدا کند، اما رئیس جمهور در مقابل تلاش های مجلس مقاومت کرد و در سال 2005، در ایران افزایش سالانه قیمت نفت و بنزین صورت نگرفت.
منبع: گاردین، 27 ژوئن 2007