نقد و بررسی سینمای ایران در لندن
رهیار شریف- محمد صفریان
کانون فرهنگی امید که به تازگی فعالیت هایش را در عرصه ی هنر و فرهنگ ایران آغاز کرده است، پس از اجرای نمایش هایی متفاوت از اهالی تئاتر لندن و اجرای شب شعرهای متداول، این بار به طرحی تازه برای معرفی سینمای ایران به مخاطبان فارسی زبان روی آورده است.
“سینه کلاب امید” ، برنامه ی هفتگی تازه ی این ارگان فرهنگی است که به تازگی و با نمایش فیلم “ سنتوری گ اثر داریوش مهرجویی آغاز به کار کرده است. این کلوپ سینمایی برنامه ی ماه اول خود را بدین شرح عنوان کرده است:
جمعه 4 جون - 14 خرداد
»سنتوری« ساخته داریوش مهرجویی
جمعه 11 جون - 21 خرداد
»کسی از گربه های ایرانی خبر ندارد«
ساخته بهمن قبادی
جمعه 18 جون - 28 خرداد
»در باره اِ لی« ساخته اصغر فرهادی
جمعه 2 جولای - 11 تیر
»بیست« ساخته عبدالرضا کاهانی
مسئولین مرکز فرهنگی امید، همچنین در دفترچه ی معرفی برنامه های ماه اول خود درباره ی چرایی انتخاب این چهار فیلم توضیح نسبتاً مفصلی بدین شرح ارائه کرده اند:
” خلاصه کردن سینمای امروز ایران در کار چند فیلمساز، کار بسیار دشوار و حتی نامعقولی است. اشکال این کار در این است که سهم بسیاری از فیلمسازان مستعد و خلاق و جوان در این میان می تواند نادیده گرفته شود و همه گرایش های موجود در سینمای ایران به درستی معرفی نشود.
با این حال سعی ما در این برنامه کوتاه و فشرده این است که با انتخاب چهار فیلم از چهار فیلمساز مختلف از چهار نسل مختلف، بتوانیم تصویر نسبتا روشنی از وضعیت امروز سینمای ایران و سیر تحول آن ترسیم کنیم.
چهار فیلمسازی که هر کدام نماینده نسلی از فیلمسازان همتا و هم رده خود محسوب می شوند و فیلمشان نمایان گر گرایشی مشخص در سینمای امروز ایران است.
تماشای آثار این چهار فیلمساز در کنار هم می تواند به بیننده کمک کند تا دریافت نسبتا روشنی از فعالیت سینمایی و مشارکت همزمان چهارنسل سینماگر در ساختن سنگ بنای سینمای امروز ایران پیدا کند.
در این میان داریوش مهرجویی به عنوان نماینده نسل اول سینمای ایرانٰ کسی است که در طی بیش از چهار دهه حضوری مستمر و فعال در سینمای قبل و بعد از انقلاب ایران داشته و با آثار درخشانی که ساخته، الگوی روشنی برای سینماگران نسل بعد از خود بوده است. انتخاب فیلم سنتوری در میان آثار متاخر او، نیز انتخابی دقیق بوده که نشان دهنده فضای فکری او، سبک سینمایی ویژه و منحصر به فرد او و همه مهارت های مهرجویی در فیلمنامه نویسی و کارگردانی باشد.
بهمن قبادی نیز با فیلم کسی از گربه های ایرانی خبر ندارد معرف نسل دوم فیلمسازان ایرانی است که کارشان را بعد از انقلاب آغاز کرده اند و در فضایی پر از سوءتفاهم، سانسور و ممیزی، موفق به ساختن تعدادی از آثار شاخص و برگزیده سینمای ایران شدند و افتخارات بسیاری در عرصه بین المللی برای سینمای ایران کسب کردند.
فیلم قبادی نمونه ای از سینمای زیرزمینی ایران است. سینمایی که تاب محدودیت ها و فشارها و سانسور حاکم بر سینمای ایران را نیاورده و در دل زیرزمین های تهران رشد کرده و گل داده است.
فیلم در باره الی اصغر فرهادی به عنوان نمونه ای از آثار شاخص نسل سوم سینماگران ایرانی انتخاب شد و فیلم بیست از فیلمسازی است به نام عبدالرضا کاهانی که او را می توان نماینده نسل چهارم سینماگران ایرانی به حساب آورد.
فیلمسازی که در مدتی اندک، توانسته خود را به عنوان سینماگری خلاق به تماشاگران و منتقدان ایرانی بشناساند و با دید تیز و هوشمندانه خود، تصویرگر واقعیت های بخش مهمی از جامعه امروز ایران باشد.
در حالی که اصغر فرهادی با فیلم درخشان خود در باره الی، تصویرگر دغدغه‌هاٰ هراس ها و کابوس‌ها و ارزش‌های و باورهای اخلاقی طبقه متوسط شهری امروز ایران است؛ فیلم بیست، امیدها، یاس ها و دلمردگی های طبقه محروم شهرنشین را در جامعه امروز ایران به تصویر کشیده است.”
دیگر از نکات لازم به ذکر در باره ی سینه کلاب امید، “ جلسه ی پرسش و پاسخ ” ی است که در انتهای هر فیلم و به مدیریت پرویز جاهد، منقد سینمایی ساکن لندن برگزار می شود. در این جلسات، ابتدا پرویز جاهد، نقد و شرحی بر فیلم نمایش داده شده ارائه می کند و زان پس پاسخگوی سوال های حاضرین خواهد شد.
نشانی مرکز فرهنگی امید در لندن
Omid Cultural Society
45 Queens Walk, Ealing
London W5 1TL
Ealing Broadway
Buses: 297, E10, E2 and E9