دیوید ای. سنجر
دستیاران ارشد سیاست خارجی اوباما روز یکشنبه گفتند قصد دارند به رئیس‌جمهور منتخب جدید ایران پیشنهاد کنند تا مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای این کشور را از سر گیرد.
با اینکه رئیس‌جمهور جدید ایران معتدل‌تر محسوب می‌شود، اما آنها می‌گویند این واقعیت که تصمیم نهایی را رهبر ایران خواهد گرفت، تغییری نمی‌کند.
آنها گفته‌اند که می‌خواهند خیلی زود آقای روحانی را امتحان کنند و به این اشاره کردند که با وجودی که او در زمانی که مذاکره‌کننده ارشد ایران بود با آمریکا و متحدانش لحن ملایم‌تری داشته است، اما در سال 2006 از تعلیق غنی‌سازی اورانیوم برای برداشتن گام بلندی در ساخت زیرساخت‌های هسته‌ای استفاده کرده است.
دنیس مک دوناف، رئیس ستاد مشترک آقای اوباما روز یکشنبه در مورد آقای روحانی گفت: “من این را به عنوان یک نشانه امیدواری می‌بینم. به نظر من سئوال ما حالا این است که اگر او طبق گفته‌هایش در مبارزات انتخاباتی به ترمیم روابط ایران و باقی جهان علاقمند است، حالا فرصتی برایش بوجود آمده است.” اما وی گفت برای این کار ایران باید فعالیت های هسته‌ای غیرقانونی خود را روشن کند.
بسیاری از استراتژیست‌های دوره اول آقای اوباما در مورد ایران به شکل فزاینده‌ای نسبت به برخورد وی با این موضوع انتقاد دارند. با شکست خوردن مذاکرات، بسیاری از امیدهای اولیه نسبت به اینکه ایران آماده گفتگو بر سر یک توافق است ، از بین رفت. اما آقای اوباما پس از کشکمش هایی در داخل کشور تصمیم گرفت اجازه ندهد شکست مذاکرات به بحران تبدیل شود. بخشی از آن به خاطر این بود که او وارد مناظره‌هایی بر سر مداخله آمریکا در جنگ داخلی سوریه شده بود.
بسیاری از مقامات اطلاعاتی آمریکا نگران این هستند که اگر تاسیسات هسته‌ای ایران پر از سوخت هسته‌ای شود، بمباران آن بدون فاجعه هسته‌ای نخواهد بود. آنها به کاخ سفید هشدار داده‌اند که ممکن است ظرف مدت یک سال سوخت هسته‌ای در این تاسیسات بارگذاری شود.
آقای روحانی گوشه‌ای از دیدگاه‌های خود در مورد استراتژی مذاکره را در یک سخنرانی در سال 2004 عنوان کرد که دو سال پیش به بیرون از ایران درز کرد. وی به خاطر می‌آورد که: “وقتی ما در تهران در حال مذاکره با اروپایی‌ها بودیم، داشتیم تجهیزات را در اصفهان نصب می‌کردیم. با ایجاد یک جو آرام توانستیم کارمان در اصفهان را تکمیل کنیم.”
وی گفته است: “ما به آنها اعتماد نداریم و متاسفانه آنها هم به ما اعتماد ندارند. آنها فکر می‌کنند ما فریبشان می‌دهیم و ما هم فکر می‌کنیم آنها می‌خواهند ما را گول بزنند و حیله سوار کنند.”
شرایط امروز آقای روحانی بسیار پیچیده‌تر است. درگیری سوریه نشان از آن دارد که ممکن است ایران متحد خود در منطقه را از دست بدهد. همچنین حمایت از دولت سوریه به ایران فرصت داده است تا واشنگتن و اروپا را سرخورده کند. تحریم‌ها علیه ایران سخت‌تر شده و تولید نفت کشور را به روزانه حدود یک میلیون بشکه کاهش داده است و ارزش واحد پولی نیز به شدت سقوط کرده است.
ایران امروز نسبت به زمانی که روحانی مذاکره‌کننده بود شرایط هسته‌ای متفاوتی دارد. امروز طبق آمار بازرسان بین‌المللی، این کشور شش تن اورانیوم با غنای کم دارد که در صورت غنی‌سازی بیشتر برای ساخت پنج یا شش بمب هسته‌ای کافی است. ذخیره دیگری نیز از اورانیوم غنی‌شده 20 درصدی وجود دارد که در عرض چند هفته می‌تواند تبدیل به درجه کافی برای ساخت سلاح می‌شود.
آقای نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل گفته است که ایران هنوز از خط قرمز عبور نکرده است اما روز یکشنبه گفت: “ایران با اقداماتش سنجیده می‌شود. اگر به ادامه برنامه هسته‌ای اصرار داشته باشد، پاسخ روشن است، باید به هر ترتیبی شده متوقف شود.” اما شکاف در سیاست‌های اسرائیل نیز آشکار است. شیمون پرز، رئیس‌جمهور سابق اسرائیل گفته است، سیاست‌های آقای روحانی “بهتر خواهد بود، من مطمئنم، و برای همین است که مردم به او رای داده‌اند.”
منبع: نیویورک تایمز - 17 ژوئن
