نگاه دیگران

نویسنده

تحلیل فیگارو از مأموریت آرگو:

واقعیت خروج دیپلمات های آمریکایی از تهران

دلفین مینویی

 

 

باورنکردنی، ولی واقعی. بن افلک، کارگردان آمریکایی، در فیلم آرگو به یکی از مأموریت های اعجاب آور سازمان سیا اشاره می کند که تازه در سال ۱۹۹۷ در مراسم پنجاهمین سالگرد تأسیس این سازمان اطلاعاتی آمریکایی آشکار گردید.

این داستان واقعی در اوایل سال ۱۹۸۰ در تهران می گذرد. یک سال قبل از آن انقلاب اسلامی باعث خروج شاه از ایران شده. دانشجویان اسلامگرای خط امام در اعتراض علیه شیطان بزرگ، به عنوان متحد استراتژیک پادشاه سابق، به سفارت آمریکا در تهران یورش می برند. از میان ۶۶ گروگان آمریکایی، شش نفر از یک در مخفی موفق به فرار می شوند و در منزل کن تیلور، سفیر کانادا در تهران، پناه می گیرند. در واشنگتن سؤال مهمی از عامل سیا آنتونیو مندز پرسیده می شود: چطور می توان آنها را خارج کرد؟ او سناریوی عجیبی را پیشنهاد می کند: وارد کردن هالیوود به ماجرا و ایده ساخت یک فیلم بلند علمی تخیلی؛ سفر به ایران و شناسایی وضعیت دیپلمات ها و درنهایت خارج کردن آنها به عنوان عوامل فیلم.

مندز که به نام تونی شناخته می شود، در خاطرات خود که در سال ۲۰۰۷ در سایت سازمان سیا منتشر شد نوشته است: موضوع بسیار مهم بود. اگر مأموریت خروج دیپلمات ها با شکست مواجه می شد، توجه کل جهان را جلب می کرد و به شدت ایالات متحده، رییس جمهور آن و سازمان سیا را به دردسر جدی می انداخت.

ظرف چهار روز یک شرکت تولید فیلم به نام استودیو تولید شش به ثبت رسید. پوستر فیلم چاپ شد و تبلیغات آن در مطبوعات آمریکایی مبنی بر اینکه این فیلم مراحل ساخت را طی می کند منتشر گردید.

تونی زمانی که چراغ سبز مقامات آمریکایی را به دست آورد به همراه یکی از دستیارانش و با گذرنامه های جعلی که مهر کنسولگری ایران در آنها خورده بود به تهران پرواز کردند. پس از ورود به تهران بدون معطلی برای ملاقات شش دیپلمات آمریکایی به سفارت کانادا رفتند. گذرنامه های کانادایی آنها آماده شد و گروه صبح ۲۸ ژانویه به سمت فرودگاه مهرآباد تهران حرکت کرد. کنترل گذرنامه ها که در آن زمان هنوز کامپیوتری نبود، به سرعت انجام گرفت، ولی تأخیر پرواز سوئیس ایر به دلیل نقص فنی قدری نگران کننده شده بود. شش دیپلمات پس از یک ساعت انتظار درحالی که عرق سردی روی پیشانی شان نشسته بود وارد هواپیما شدند.

این افسر سابق سیا در خاطرات خود می نویسد که دیپلمات ها پس از رسیدن به سوئیس آسفالت فرودگاه زوریخ را بوسیدند. مطبوعات نیز بلافاصله از شجاعت سفیر کانادا نوشتند. ولی از تونی به این دلیل که شغل اش ایجاب می کرد، هیچ نامی برده نشد. دیپلمات ها در تاریخ اول فوریه ۱۹۸۰ به واشنگتن رسیدند.

جالب آنکه پس از بسته شدن استودیو شش به دنبال موفقیت مأموریت آرگو، ۲۶ سناریو برای این استودیو ارسال شد که یکی از آنها نوشته استیون اسپیلبرگ بود.

منبع: فیگارو