در حالی که محمود احمدی نژاد از تصمیم دولت برای در اختیار گرفتن متروی تهران خبر داده و این تصمیم با مخالفت شماری از نمایندگان مجلس و شورای شهر تهران مواجه شده، کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که اصل 127 قانون اساسی، اجازه تغییر مدیریت متروی تهران را به دولت می دهد.
کدخدایی پیشتر دردو اظهارنظر متناقض نخست در نشست خبری خود با خبرنگاران گفته بود “تغییر مدیریت متروی تهران منوط به مصوبه مجلس است”. اما به گزارش واحد مرکزی خبر پس از ساعاتی وی دراظهارنظری دیگر تاکید کرد که “رئیس جمهوری بر اساس اصل ۱۲۷ قانون اساسی، می‌تواند مدیریت قطار شهری را تغییر دهد”.
در اصل 127 قانون اساسی، اشاره شده که رییس جمهور در موارد خاص و با تصویب هیات وزیران می تواند نماینده یا نمایندگان ویژه با اختیارات مشخص تعیین کند و در این موارد، تصمیمات نماینده یا نمایندگان مذکور در حکم تصمیمات رییس جمهور و هیات وزیران خواهد بود.
دخالت شورای نگهبان در مساله مترو در شرایطی خبرساز می شود که پیشتر استعفای محسن هاشمی، فرزند ارشد رفسنجانی از مدیریت مترو با مخالفت قالیباف، شهردار تهران مواجه شده بود.
احمدی نژاد: مترو را از شهرداری می گیریم
چند روز پیش محمود احمدی نژاد در گفتگو با شبکه 5 سیما با بیان اینکه “من تصمیم گرفته ام مدیریت مترو را به دولت برگردانم” افزود: “ساخت مترو در زمین تهران بتدریج انجام می شود و این، زمان طولانی می برد مگر اینکه با سرعت انجام بدهند”.
احمدی نژاد مدعی شد “دولت خود مدیریت مترو را بر عهده می گیرد، بودجه اش را می گذارد و می سازد و قیمت آن نیز تا ده، پانزده سال بالا نخواهد بود و به سرعت هم آن را تمام خواهد کرد”.
او در ادامه سخنان خود با شهروندان تهرانی افزود: “من حتماً این تصمیم را گرفته ام و حتماً مدیر تعیین می کنم و قطار هوایی را هم خواهیم کشید”. وی اضافه کرد “اما خواهشم از شورای شهر و شهرداری این است که همکاری کنند، ما هیچ نمی خواهیم، یک ریال هم نمی خواهیم”.
واکنش نمایندگان مجلس و شواری شهر
از جمله نمایندگانی که در مجلس با اظهارات محمود احمدی نژاد درانتقال مدیریت مترو به دولت مخالفت کردند، مهرداد لاهوتی و محمد حسن مقیمی از اعضای کمیسیون عمران مجلس، علی اصغر یوسف‌نژاد عضو کمیسیون صنایع و موسی الرضا ثروتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بودند. در شورای شهر نیز معصومه آباد و مرتضی طلایی دو عضو شورای شهر تهران از نمایندگانی بودند که به مخالفت با اظهارات محمود احمدی‌نژاد در انتقال مدیریت مترو به دولت پرداختند.
در این باره محمد حسن مقیمی، رییس کمیسیون عمران، با اشاره به این که “دولت بیشترین مقاومت را در برابر تامین بودجه مترو کرده است”، افزود: “مسئولیت هر مشکلی که در متروی تهران و اخلال در روند جاری به وجود بیاید، با دولت است چرا که با سیاسی کردن موضوع مانع خدمات مطلوب به شهروندان شده است”. براساس سخنان مقیمی دولت باید تا سال ۱۳۹۱-۱۳۹۲ استفاده از مترو در حمل و نقل شهری را به ۳۰ درصد برساند که هم‌اکنون تنها هشت درصد آن تحقق یافته است. مقیمی این میزان از پیشرفت طرح مترو را حکایت از کنترل پروژه مترو توسط دولت، آن هم به صورت غیرقانونی دانسته است.
در اظهار نظری جداگانه، موسی‌الرضا ثروتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: “مترو طی مصوبه مجلس به شهرداری‌ها واگذار شده و اگر دولت بخواهد مدیریت مترو را به خود بازگرداند باز هم نیازمند مصوبه مجلس و شورای شهر است”. وی در ادامه تصریح کرده “در قانون جامع حمل و نقل تاکید شده که مترو و قطار شهری در اختیار شهرداری‌ها باشد ولی دولت و مجلس نیز کمک‌های مالی لازم را برای توسعه آن ارائه دهند.”
علی اصغر یوسف‌نژاد، عضو کمیسون صنایع مجلس، نیز در مخالفت با سخنان محمود احمدی‌نژاد گفته‌های وی را فاقد جنبه اجرایی وعملیاتی دانست وافزود: “بهتر است دولت در اندیشه حل کارشناسانه مشکلات مترو باشد”.
مهرداد لاهوتی، دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس، به مغایرت واگذاری مدیریت مترو به دولت با مواد ۱۳۶ و ۱۳۷ برنامه چهارم توسعه اشاره کرد وافزود: “در صورت عدم تامین اعتبارات لازم و منابع مالی مورد نیاز هر کس که مدیریت مترو را بر عهده بگیرد تغییر در وضعیت ایجاد نخواهد.” ماده 137 قانون برنامه چهارم توسعه تاکید دارد “آن دسته از تصدی‌های قابل واگذاری دستگاه‌های دولتی، در امور توسعه و عمران شهر و روستا، با تصویب هیات وزیران همراه با منابع مالی ذی‌ربط به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها واگذار می‌شود”.
درباره واگذاری مدیریت متروتهران به دولت، معصومه آباد، نماینده مردم در شورای شهر تهران، دولت را متهم کرد که به جای اختصاص بودجه به مترو صورت مسئله را پاک می‌کند. به گفت وی، براساس ماده 9 قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت مصوب اول آبان ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و شش مجلس شورای اسلامی مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهر و حومه آن به عهده شهرداری است.
مرتضی طلایی دیگر نماینده شورای شهر تهران با غیر قانونی خواندن کنترل دولت بر مترو، چنین امری را منوط به “برگشتن مجلس از مصوبه خود” دانست و تاکید کرد: “علاوه بر مصوبه مجلس، نظر اعضای مجمع مترو و شورای اسلامی شهر تهران برای جابجایی مدیریت مترو نیز لازم است که باید عنوان کنم من به عنوان عضو این مجمع و شورای اسلامی شهر مخالف جابجایی مدیریت مترو از شهرداری به دولت هستم.”
شورای شهرتهران برای بررسی جامع حرکت اخیردولت، برای دراختیارگرفتن پروژه مترو، اقدام به برگزاری جلسه غیرعلنی کرده است. حسن بیادی یکی از اعضای موثر شورای شهر به خبرنگاران گفته که درباره سخنان محمود احمدی‌نژاد اعلام نظر وتصمیم خواهد کرد.
هدف: بدست آوردن بودجه یک میلیاردی دلاری
در یکی از آخرین واکنش ها به تصمیم اخیر دولت در مورد مترو، دیروز قدرت الله علیجانی، نماینده قزوین در گفتگو با پارلمان نیوز گفت: “متاسفانه دولت تاکنون بودجه شهرداری، بخصوص بودجه مربوط به مترو را تخصیص نمی‌داد اکنون که مجلس با تصویب دوفوریت طرحی تشخیص داده باید یک میلیارد دلار برای مترو به شهرداری اختصاص دهد و دولت متوجه شده کارشکنی‌های او دیگر فایده ندارد و با این مصوبه مجلس می‌تواند صاحب پول شود می‌خواهد امورات مترو را در اختیار بگیرد”.
همچنین، امین شعبانی، دیگر عضو فراکسیون خط امام در گفتگو با پارلمان نیوز، با بیان اینکه طبق گزارشات ارائه شده به کمیسیون عمران از یارانه 27 میلیاردی مصوب مجلس برای یارانه بلیط تنها 7-8 میلیون دولت اختصاص داده، تصریح کرد “از 230 میلیارد بودجه مترو نیز تنها 160 میلیارد گویا تخصیص بودجه بوده است”. نماینده مردم سنندج با بیان اینکه محسن هاشمی بیش از 10 سال مدیر عامل مترو بوده است گفت: “در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی، ایشان با احمدی‌نژاد که شهردار تهران بود اختلافات جدی داشت اما هیچ‌گاه سعی نکرد اختیارات شهرداری را از او سلب کند”.
شعبانی تاکید کرد “انتخابات و تنش‌های سیاسی به پایان رسیده و باید سیاست را کنار گذاشت و دولت و مجلس هم و غم مردم را داشته باشند، دولت باید تنش‌های انتخاباتی را فراموش کند و بداند هر روز با ایجاد مشکل جدید برای کشور نمی‌توان مسایل را حل کرد”.
باز هم بیان اعداد دروغ از سوی احمدی نژاد
تلاش دولت برای در اختیار گرفتن مدیریت مترو تهران در حالی صورت می گیرد که به گفته جعفر ربیعی، مدیر عامل شرکت بهره برداری متروی تهران، قطار شهری تهران به دلیل عدم پرداخت به موقع یارانه ها، با مشکلات عدیده ای روبروست و از این رو محمد باقر قالیباف، شهردار تهران، به تازگی دستورکمک اضطراری به متروی تهران، به میزان 10 میلیارد تومان کرده است.
ربیعی هفته گذشته به خبرگزاری ایسنا گفته بود: “شهرداری تهران از ابتدای سال تا کنون به طور کامل حتی بیش از سهم خود یارانه بلیت مترو را پرداخت کرده اما با توجه به اینکه سهم دولت از یارانه بلیت مترو پرداخت نشده متروی تهران با مشکلات عدیده‌ای در بخش بهره‌برداری مواجه شده است”.
در همین حال، سایت تابناک از زاویه ای دیگر به بحث مترو وارد شده است و نوشته است: “در حالی رئیس جمهور از بازگرداندن مدیریت مترو به دولت و انتخاب مدیر برای آن در برنامه تهران 20 خبر داد که در 4 سال گذشته و در مدت زمان مسئولیت شهردار فعلی تهران، بیش از 30 کیلومتر مترو راه‌اندازی شده و حدود 12 کیلومتر دیگر در دست راه‌اندازی است. با این حال دکتر احمدی‌نژاد، عملکرد راه‌آهن شهری تهران در 4 سال گذشته را ضعیف ارزیابی کرده و این در حالی است که در 14 کلان‌شهر و شهر بزرگ دیگر، که دولت مسئول احداث راه‌آهن شهری بوده، طی 4 سال گذشته نه تنها یک کیلومتر، حتی یک متر هم از این پروژه‌های در دست دولت به بهره‌برداری نرسیده است.”
تابناک افزوده: “برای نمونه، در راه‌آهن شهری مشهد با وجود آن‌که در ابتدای دولت نهم عملیات ساختمانی احداث متروی مشهد به پایان رسیده، طی 4 سال گذشته با وجود آن‌که استاندار منصوب دولت مدیریت عالی این پروژه را بر عهده داشته، دولت نهم بازهم نتوانسته با خریداری واگن، متروی مشهد آن را راه‌اندازی کند. مشابه این شرایط در متروهای اصفهان، شیراز، تبریز و اهواز نیز حاکم بوده و با وجود وعده‌های داده شده، تا کنون هیچ‌یک از این پروژه‌ها حتی برای یک ایستگاه هم به بهره‌برداری نرسیده است. اما در همین زمان در تهران تعداد ایستگاه‌های در حال بهره‌برداری که در سال 1384، 36 عدد بود به 68 عدد یعنی حدود دو برابر رسیده است”.
سایت نزدیک به محسن رضایی، درادامه به آمار و ارقامی که در تلویزیون از سوی رئیس‌جمهور درباره پرداخت‌های دولت به مترو بیان شد اشاره کرده و نادرست بودن آنها را متذکر شده است: “آمار رییس جمهور از افزایش 140 درصدی پرداخت اعتبار به مترو نسبت به دولت‌های گذشته حکایت داشت اما رییس جمهور می گوید بودجه پرداخت شده به مترو تهران در چهار سال گذشته، بیش از 700 میلیارد تومان و مجموع بودجه پرداخت شده به وسیله دولت‌های قبلی تنها صد میلیارد تومان بوده است. اینها در حالی است که آمارهای رسمی و گزارش‌های قانونی از نتایج متفاوتی خبر می‌دهند؛ ازجمله مجموع اعتبارات ارزی پرداخت‌شده به مترو تهران از سوی دولت‌های گذشته، 1.6 میلیارد دلار بوده و همچنین 300 میلیارد تومان نیز به صورت مشارکت مدنی پرداخت شده و صد میلیون دلار نیز فرآورده‌های نفتی برای تأمین بودجه، در اختیار مترو تهران گذاشته شده است که مجموع این مبالغ با توجه به نرخ تورم و ارزش امروزی پول، بیش از سه هزار میلیارد تومان است.”
